Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 16, 29 January 1863 — He wahi ico Kupanaha e! [ARTICLE]

He wahi ico Kupanaha e!

' Ua hoomaha iho nei hoi ka okuku leo kue |no na nupepa a kakou, ua pau k| haluku nui i wale*, a iloko 0 keia mau U e rf htolai net, ke iohe ia mai na l«o makahehi knhihewa, oka poe Uwe nupepa, i hoomaopopo ole i ke ano wa~ iwai io 0 loko oka lakou mea e Uwe ana, a nolaila i olelo ibo:ai lakoo,||a maikai loa ka nupepu Kuokoa, no ke koma ana o ka moooīelo 0 Laieikawai, &ma na kaao keaka iloko, anokeka ikaio koni e ke kanaka," Oia ibo la ka leo 0 ka makani wehe Uu inia, i pai ia mai eka Inuwai, nana e hao nel ka uka 0 kiia aina, maloo ka UuUau, E olelo pokole nae wau no keia mea, e pili ana ika lehulehu 0 kuu ohana kupa Hawaii, !a ke Akua i hooui|»lHinalama nui inai ai i ka pono kahikp, e.nohoana iloko 0 ka pouliuli nui o ka make; he mea i makee nui ta e keka- j hi poe no lakou waie iho, me ka hooluha ole | aku i ko na aina e; i kalele iho ai i ka omuku j oko Ukou kuhihewa, me ka' manao e lilo i moepuu no ko Ukou ola. Ua hiki inai keia malomalama iloko oko kakou ,lahuikanaka, ka poe e noho ana iluna 0 keia mau mokupuni, e lewa ana i ke kni oui 0 keia moana; aolo nae kakou a pau i loaa na haawina likoi no ka waiwai io ilokoo ka kakou mea e hooikaika nei, i pono ai ko kakou noho kuokoa ana, malalo o ka malu lua ole 0 ko kukou Moi alolfi», | e kooikaika mau mai neil ka imi ina hann kuloko i ko kakou lahui, i mea e ike pono £i i ka lawelawe ana i ko lakou mau pono kino, a ke kanawai e hoomalu nei, i hilahila ole ai ka- | kou, i ko kaknu kuokoa ana, malalo iho 0 ke--1 ia la e kau pono nei iluna iho 0 kakou. Ke manao nei kekahi poe, ua pono loa ka I Uwe ana i ka nupepa, no ka mea, 'ua nui loa na keaka maloko, a malaila e ume ia ai na ka'ula huki oka puuwai oko /akou makemake, ana ia mau mea e kauo okoa aku i ko lakou mau kino mamuli oia mau kaao, a pela io no paha: aka, o ko'u manaoio maoli nae, no ia mau kumu ko oukou lawe io ana; he mea pono io no ka lawe ana i na nupepn, no ka mea, malaiia 0 loaa ai ka naauao oi kelakela i ka poe i.ke, no ka rnea, he mea hou lea nei he hoolaha nupepa nui, e like me na nupepa o kakou i keia wa; he pond hae ke lawe a nana 'pōno i na olelo maloko, a ai ka hua; a oia hoi ka ike ana i na oleWku i ka iwi hilo o ke kanaka, ahe loku a wai mai nei kakon i keia manawa, no na olelo nupepa. Aia ma Kaneohe, kekahi 0 na olelo e pili ana i ko kakou nupepa, aua plelo ia mai 9 ua kapae ia | malaila eiua hoahanaii, no ko laua lawe ana i |ka Hoku oka Pakipika; pela no ma ka hala--1 wai ana ma Kona Heina, Hawaii, oia ano no. I ka halawai ana ibo nei nae ma Kaneohe, Koolaupoko, aolo i lohe ia na olelo pela ke ano, oiai owau kekahi ilaila, a i lohe hoi i na oUlo peU iwaena o,na luna ekaleaia he $5, a me na hana o keia kihapai. O keia kinapai o ka mokupuni o Oahu nei, a he mea kaumaha i ko kakou kanaka ke kue ana i ka kakou nupepa ponoi iho, ake keehi mai no ko kakou momona paha* Aole paha loheia me keia na hana ma na aupnni naauao o keia honua? Ma Hawaii nei wale no paha. Ke hilinai nei kekahi poe 0 keia lahui maluna o ka pepa kue a kekahi, 01« d bci f Iwaena 0 ka poe aaattao, he mea nui loa ia Ukou na oupepa. , Pehea kakou o Hawaii nei, ua kat&df# !oa ko Hawaii net no ka naauao loa iloko ona makahiki he 42 wale no ? Ua | hiki no U kakou ke maUma i ko kakou mau pooo kioo iho, a no na kanawai o ka mahiole 0 'Moi • hoopooopono» Kemau m>i nei no nao kOkakou kuhihewa naaepo, me k« hou mai i na IheweU a ke KauaoUu U hoi! Ko n« ale m«a mau no U. ;K« kuwili mat net kekabi poe o kakou mamuli o naaoao hoomana ano Akna ole, me ka waiho mai i aa hamare pakui iko ōukou nupepa ponol. K« hooikaika nui akn nei ko oukou pepa in« olelo ku i ka naauae ma kona mau aoao, me ka uno ok 1 na pilikU • iha makawalu mai ana, a ua kokua ntti m«i boi ko kakou mau makamaka i piha ika naauao i na kowa oko kakou pepa, m« ka waiho mai ina olelo naauao oi kelakeU. Pehea na olelo «M. Kuhele 0 ptli ana ao ko kakou pono kino iho ? ame na olelo eae iUko oko kakou pepa e waiho kehakeha nei i mua o ko kakou mau maka i keU »a« 1« • heUakuneL (Jkkipmm) Halaakumi. I Honohlu, laa. 27, 1963. j O ka nut ona kaaaka; faa tne« e kapa iaai h« Aopoai,a o ka booUb« aaa i U ks alu maluna iho, ka moa e kapa U ai he m«U; 0 ka maUma aaa i na pooo kuloko, ka eaea e 1 kapaia ai ua kuokoa.