Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 18, 12 February 1863 — He wahi mauao ninau, me ka wehewehe aku. [ARTICLE]

He wahi mauao ninau, me ka wehewehe aku.

E ka Hoka o kn Poknpika oe. j Eta mti no ua tr«hi o«b» wel»«*rei* '*» * | «00« hoikeU maa btw c k.o kehikeh. m I* J ouluna; « m» hoi i» « *h«i « ku 1 k * 1 5 ike »« •< » Wo» m*k*®«ka o kaa«, e noho j B n» Havr«ii fi«o Ke«*e, • hiki «ku i ka | welooa a ka la i Lehoa, alaiU oo hoi inii. ko kaoa paleoa- j I ka po o ka poakolu, a i ka hapalua p«ha ooi.poh, hoomaka iho la ka Mea Kieki« t | L. Kamehemeha, a me kima poe bo* hele, e | haalele ibo i ko makoo Kōme, oi»i hoi, e hoo- | luoiu m lakou s ko lakou mao kioo. i ka lai i o ka lau o ka nio o Keauhou oei, a me ke j aheahe maikai o ka makaoi he Kka, o o» m«-1 kani haiialia a(ohā nei o kuu aina. Ia h»l« asa aka la o ka ile* Kiekie, a me kona poe hoa hele, hooloana iho la ko makou mau kino. maluna iho o ko m»kou wahi moe; aka, ma ke kakahiaka nui oia ao ana ae, nui ana ka leo o kekahi kanaka ī kekahea, aka, i ke kokoke ioa ana mai o ka mea nona ka leo nni e hea ana, a muopopo iho la no hoi ia makou ke kumu o kona leo nui ana„ nie ka hoopuka ana mai i na hua oielo, ma ka puana o kona leo, e kahea ana, " o kela wahine keia wahine, kela kane keia kane; ua kapu ke kai o ke kouohiki ma Keauhou nei, mai loko o keia wahi, oia hoi ka iliili nei, a hiki aku i Lekeieke; aōle e hiki i ua poe nei ke lawaia i keia mnu ia a'u e papa aku nei, oia hoi ke limu, heepali, opihi, haukeuke, ina, wana,a me kn hawae, oia na mea pili i na wahine; ao na kane hoi, aole e kamakoi ma kumu pali, me ka manao e loaa mai ka hinalea, oopukai, a me na ia e ae ma ke kamokoi ana; pela hoi ka poe mea waa, aole e kaili hinalea, a lawaia palu, ka-i uha, a mau ia e ae no." Ma keia mea i olelo ia maluna, oia ka leo kahea a ua kanaka 1«, nolaila, kau ae la ko makoo maujima i ka ine, a haakohi iho la na kuiu waimaka, a lele ae la no kahāuli, me ka hoonakulu iloko o ka opu, e olelo ano, " o ka aina no hoi koe a lawe ia aku, ku ae ka poe mea kuleana ole nanai waie ana, a koe iho hoi ka poe moa kuleana, e like me ko tionaun au poe." O ka manao nae hoi o ka mea nana i hapala iho keia pepa, ma keia kukulu inanao ana, hooiaio no, ua aloha wau ia kakou iho no keia mau hana, nolaila, ke munao . wale nei au, nana konohiki wale iho no keia, a iole, nana hoaaina mai no, aka, i ka lohe papu ana mai, na ka poo mai no ka nona ka aina, i papa naai no keia mau mea i olelo ia ae nei maluna, ka mea hoi i kamailio mua iii ae nei ia kakou. A no keia leo i pao mai inma o makou, pane aku lti wau imua o ka luna e kahea ana, me k» 4®oi©h» ana «wi o .ka poe e akoakoa ana; u Aole pela o ka aina, luna o kcr kai o na konohik», no ka mea, he hiki ia lakou ke lawe i ka ia a lakou i manao a! ī in hoomalu nana, e like ia me ke Kanawai, a koe nae na ia o ae, na ka poe e noho ana iluna o ua aina la." A no keia kamaiUo Kanawai anaa r Opela f pane mai la ka hui leo, " aia wale no paha ia i ka manaoana o na 'iii, Ua po<* nona ka aina." A no kela leo kupinai hoi i pane naaupoia mai, unuhi ae la wau i ka manao maikai o ke Kumukanawai, a me na Kanawai o ko Hawaii nei pae aina, i kau ia i ke kau ia Kamehameha III; ke ole nae au e kuhihewa, ke mau uei no ia Knnawai. A penei no hoi ua Kānawai la, " O ke kai o ka mea kai i puni, mai HaWaii, a kauai; ua haawi ke 'Lii Nui, i kekahi mau kai no na makaainana, a no na konohiki mea kai no hoi kekahi, « no. ke'Lii Nui kekahi." . Eia hoi na kai oke Lii Nui ilawe ai, a haawi aku no na makaninana, *' O na kai inawa-1 ho aku o kuanalu; o ke kii malolo; o ke kai hoi mai kuanalu, a hiki i kahākai, no na konohiki no ta, a me na makaainana o kona wahi iho no, nole hoi o ko hai mai; aka, ina e komo ka ia a na konnhiki i hoomalu ai t iloko o na kai i haawiia ito na makaainana, oia hookahi wnle no ke kapu, aole na i.i e ae. Ina o ka hee, oii walē no, ina hoi he ia e ae oia wale no, aole hoi ka hee; pela wale Ao ma ia wahi akuīii ia wahi aku, a puni keia paeainai". Ina e lawe kekahi o na makaainana i kt ia a na konohiki i hoomaln ai, e howkii itf oia, i elua makahiki ona e h«&ia ole ai ma ea kai a pau loa, a hoolaha ko(to ia aku ho 1a ma na wahia pau.\ Ina hoi he nui na ia e aku maloko.o ke kai a na konohikl i hoomalu ai no k& lakoiui ia, e lawaia no na makasinana oid ainaiho no, aole nae na mea e ae, o lawe auanei i ka ia a ko lakou konohiki i hoomalu ai; a īaa e loaa ka ia, e haawi aku na mHkaainnna, i hookahi hapakoiu oia ia na ko lahou konohiki. Eiahoi kekahi; aole e ohi ia ka ia a na makaainana e lawaia &i ma ko lakoa maii kai iho no, ma kahi hoi i haawiia no iakou; aole waa hookui aole hoi w«a kapu. Ina hoi e ohi na konohiki mea kai i ka ia m na makaainana i lawaia a>, mi na kai i haawiiaai no lakou; e hoopai ia ua konohilp la, i hookahi makahiki 0 kab« ia V hoomehUi,* e HIo ta i na tnaka--5 *««« o kona aina iho no. E hoolaha ia no hoi ma na wahi a pau, I ike ia ke ko»>hiki ohi ia a oa makaainana. Ina e hoomalu ke konohiki i kana ta ( a hiki 1 ka wa pono e iawaiā ai t alaik, tt|Jcesa kenaka keia kanaka no e lawaia, a IBo* ka » penei hoi ka mahele ana, i hookahi hapekolu o k& ia, na ka lawaia, a elua hapakolu n& ke konohiki. Ina hoi e ohi ke konohiki i ka iaa pau loa, a nele hoi ka lawaia; ua Uke n» ka uku me kaohi ana i ka ia a m makiiain&na.; laa hoi he ama kai hohoao,.aoie hoi h< ku&a&-

la, «Uil», he pono bo i lre kom>iiiki ke hookapol kek»hi ia nana, > book*bt w»<e do; ni« b* aho, oia w«le oo; ist ti<x bot be U e «e, oU waie no, aole hoi lui ohn " Ama ket« me« t ke koo««epopo eei •« ioa Kaa««rai no na kooohiki, »k«, o kekah» mao Ulani oke Kotnukaoaw»i, ua waiho ia, *be maa UUni bou mc neia mao Kan*«rai hm, a u* poa no n*e na olelo eooa, a Kan«ehaitteba 111 ī k*k <aai i kona inoa, hoUila, aole o'a mamo paa, a» pooo ka hookapo aoa ina ia a pau ma keia kai, oiai hoi, e koe ana na ka ia ooa malona o ke kai o na kooohiklo Keaohoa eei, koe aku no ka ia kapu, oia hoi ka hee, nolaiU, eu waena wa)e ae oo paha ka manao o m luna, • hoopoka wale ibo la oo iko lakou ma« nao no ke kapo, me kona waiho ole aku mamoa i ktna olelo kauoha, i ke Kakauolelo, a ke Knhina Kal&iaina, e hai ako an«, oa waiho mai o mea, a i ole hoi o mea. e hookapu aōa i na ia a paa loa, aole e koe kekahi ia na na makaainana ota wahi, alaila, e hiki no iua Kakauolelo la, ke hoopaa ma kana Buke, nona ia kapu, a me kona ooolaha ae ma ke akea, no ua ia kapu la, e like me ke kaaoha ake Kahina Kalaiaina. K waiho aku no boi imoa ona i oa kauoha a na konohiki; ina pela, uapono paha a<*le paha ? nolaila, aole no e holo ana ika man.to o ka mea hook >hi, aia hoi a piii mei ka lua, o ko'u kokua U, alaila, olu iho ko Kona keiki. Me k» mnhalo. • G. P. P. Kaaūi. Keauhou, Kona A., H., Dek. 30, 1862.