Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 31, 14 May 1863 — He wahi manao. [ARTICLE]

He wahi manao.

K« p®e o im kone « £»<> ka ekal?*ia o k» heoAiāoa £aetaisr, eio no m* Ba«r«it me ka ekaf««»a Puniann t r a «lu ho« r»ai fte ka*»tatli<>, * tm kw h*Mpftajuia hoom«s»a Jt«e pope i»e ko Rom» P#p« m* H*waii ne>; aia ka mftbush»a t keia w;a mawaena o ka ekal<»»ta » me ka eksle*ia Enēhoi. No kā hik> «nat p«ha kooa kokolua n«auso kupooo, i makaukaa i ka maikai aku oio ta, ma ka paio oiai-! •kai o ka naauao. Ae, pefa 00. i Ua fnnikat.la hana i ka rtt*n&o o' keia pepa, « ua rnah.ifd no'ke hanaia me ka naau'ao io a me ke ||pt«xiaf; ua ike maopopoJa, he waiwai waoli kp»a nanuao i «i ako t ka pamaikni a pau o .ata k«-ia ao, a i kooa hoohalike «na/'ia Hke ia me k« pomaikai a pau o ka honua. I k& heluhelu ana ia lakou, ua waiwai ka nupepa• ua makepono WLhopn nupepa i paiia i ka paio e hoike ai i ka oiuio o ke Akua a ine ka Ke ku'naka hana e pono ai, no ka men, he Oiaio no, ua ptit poōo lā han* i ke konāka a rne kons ola, maanei kuu wnhi e aku. E like mo iai keia mau le, pela ka naoa oiaio ia laua ina ke akea o ka maiomaUena, ka huna bJe i ko homa ' pule a me ko - Enelani i pae mai rna Hawoii he mea i hou paha ia paio oiuoiu malkai ana maaliei, aka, like no kn hou a mo ko laua kaUko i»n keia pae »ina, me.ia ma na aina o kā hikina mē na hoomana ae o ia aoo 4 Ua inalmiu nui ka aoao o ka eknleaia Roma ma keia pne aha, i k« naauao mauli o ka. hoomona Enelani i hooliloia no Hāwnii nei, no ko lukou akāmai i ka paio maikui o ka nkauuo; i mui ka liomu,—aole ka pela ka paio o Kulaviiui Purit«no ia laleou ma keia pae aina, inai ko okou pae ana mai; wahi h lukou, he naaupo; lie hawawa, a lu- hoopaapoa ano 010 e h'ipuku wale aoa r kela opula keia opnla.no 'ko lakuu ike 016 tQuo)i ,00,, hoowahnwaha lakou ia a me Puritano ma Hawaii nei; aole inakemake © paio *nuuuao me ia, no kona nauuao 010-, no ka hupo, no , ka ha*vawa a. me ka ike ole ' i *ka olelo a ke Akua; a i kona manaoio n%kona ekaiēaiā ma ka honua nei, no ka meā, ' he B(iibillu lap'dwale a. me ka oiaio ole ka 1 kakou waii neK .... .; ■' v ■ I mai kn ekaleaia Koma Huwaii a me na l<ahu; ttole akamai iki ka okoleaia Puritano Hawaii, aole ike i !{"o ke Akua'olelo mu ka Palapala Hemolale Roina; aole naauno, aole ike i kō ke Akua manuo pbnoi.no ktt- pono; 0 ke kanaka, aole a lakou muu buke kahiko a na makua ekalesia, nolaila, nui loa ko lakou kuhihewa, aole hoike pdlolej mai i ko lukou moo kuauhau Bihopa, a i ka iiioo kahuna m«i ka wa o.lesii 9 o Pctoro. a.h'iki keia wa . He ekalesia ■:■"liomo malu iloko o ka r lesu pa hipa, he okalesia ialuu, he powa 'malu a me ka aihue; no ka wawahi pa, pii ma kahi puka ole, komo waie, a wuwuhi i ka hale o ka lesu mau hipa; aole komO ;>on<i mai-ka puka. a Potero i kukulu ai, ai ka 'puka ana, puka malu aku no iwaho maluna o ka pa; alualuia oia.no kona nihue a me ka powa mni ka pa hipa'ma Roma. a loaa iho nei i Hawaii nei. ;Auwe ! Kahaha ino o Kalavina Puritano; akahi ka Pope !. nanil.Nani wale hoi ko Homa ekaleaia hanohanp; nāni ke kaha,haha .o krJPope a me kona hoowuhawaha i ka ekuleaia waw'ahi kii o Kalavina ma Hawaii nei. Aole paha he nani ke ninau, aka, heahaha ka hewa, aia mahea lakou? Aia paha me Waahin, ke kaula Pope wahahhe rna :Muqaaibie; Ua pee, a ua Pope Roma paha. Enelani paha, a me ia aku a pau ole. v Ina.o ka paio maikai ke kumu hana no ka o||io ;;e akaka auanei kona' kino a me kona ano, no ka mea, ua oiaio ia a me ka naauao. O ka paio maikai; he ninau ia. Ua ku ia 1 ka wehewehe akaka pono, i maopopo lea na mea e ikea ai ke kanaka oiaio, a me ka .oiaio o ko Akua; Ua huikau wale ia* ke ole e wehewehe pono ia kona ano, u ine na ku* hihewa o ka oiaio; a ina pela, alaila, pololei I ka hoomānā. Oia ka hana pili pono i ka paio maikai o ka naauao, i poao ai ke kanaka i ke Akua; a pela no ka paio maikai o ka poe naauao a pau, i imi i keia mea nui nialaila a bikt i keiā wa, a ke huli nei no, aole pau.. A akaka na kumu o ka ae a me ka hoble, ālaila opono āku; he hana nui keia a me ka waiwai io maoli. Lfa hana pinepine mai kinohi mai o ,ka hohua, mawuena o ke kanaka a me ke Akua, utw no aina a pau, he hana maikai a me ka naauao. O ka paio inaikai o ka naauao, ua hoike mai ia i ke kuka hemoiele a me ka nani a pāu loa o ke kanaka, a i kona oiaio māoli; pela no kona hoike (iāai i ka' oiaio maoJ|vjā me ka hemoleie o ke Akua. 4 nana i ka āha kanaka; pela ha ahaolelo a pau o kauak£, a me ka ke Akua ma ko iaua mau mooolelo iho, aole i ku i ka paio olāikai, ka nukunuku ano ole, a ua kapaia'kii tā, he iapuwale, a he hana oa ka naaupo, me he meā la i ao ole ia; aole n*lo ia ano iapuwale i hookomoiā iloko o na palapaia meoao © kanaki, i kakauia, a ua nui wale pela; aka, aole hiki ke maheoe a keakaaka»no ka mea, e pau ana ke © koe aku no ua mau hua palapala la 4 aoie hiki ke hoololiia, aolo io no paha i i maikai ka oukunuku wale» a me ke kakau s i o4 bua pelapela tcaolt, aka 1 , ioa ia he mea e posso ai ka oiōio o ke kanaka a i»e ko ke . Aku% eno, aole e hiki t ka obio ke hooka> Bjaoi, a ke huna iho i kojja aeo maoli, nō* fea ®ea t oiirkft rala paa loa o'ke kaoaka, © eā . $kua, & me ke Akua io itoiaSi, «a o ns : "feike;6oa.ftka; »ā mals-

tla mafcc<R3l(« nw is mhaawi. eo fc« m*m t »« pHi »a ii itft pomoiln»» a |>««| ft «lio &etfli oU aoa. a i fco»« heie tna. t|| piii i lr« poj»oife»īi »ut o ka wa»vaj, & f# īa, i b B«k !es 00, a o« pili p«no i k« I» knoaka wal» no, «oie ka mea e a«. Aoi . p*ha * ot« me k* ote o k«ta «o; tna f:«je, alaihi, aele kanak« h(i4> inan» ole i h&euiim i kī? fto »ci. | E uan* kahou MO ka inoo»leio." o| bfl mea e pieoo ai ka oihann ti9oma»4 a tm kn paio ana; he hena i»ot okua ia rm; k* pai ol<°, o ko ke kanika, h« moo aui fcotia, iou ps« w#w»; He moo loihi o&oa eio, e moil aoa mai koua p«>f> o ka hoeio; pefa no fc« Akua, he nieo »ui nw hoi lto»*, 11 ua kinikil ni l«a kon® ano, ht- rooo loihi no, mai ko po| • km hucb; i ka otolo kahiko a feo Hawa* n« ,oa svap»»a, «* mo*aku« y M ®Ue nakn." Aol«» ike pv)n<f ma ainao ka kf | ( kioa; aka, po a p»hn c aole paha, mn ilaw»f ! nei y ua maopopo n« ia Riau «100 elua, ok| ; mookanaka Hawaii, ua piii pu nie ko ni i akua, a ua hele pu inae ke po« a ka hueiA* nolaiia, pili ponē kn moo p?gina kii kahikw oko Hnwaii, Uhui. Aneaoe hoom rn»i ka| mooakua a me kH mookannko p ka Hemolele i kela moo ki» Hawiii >O ka palapak Hemoleie Puriuwo a A. 8., C F. M. ma Hawnii nei; oia [ī« ;moo poiolei no n» hoomānn a pnu mai ie kumu o kai hohu* M i keia wn; alHiia. pukiiiwi ka.ifoß y | k» Ai»suria, Ewhulona, i paiia e Percsia, >>•1 Helene ame k« ft«inii. . Aluil»* e imi ika oioio ona aouo hoomann n puu i kue i ka Po|fe o KoriiōgJ,a me ka oiaio o kh Rqmtf Poi pe hou i li|»e J fUha ia me kona Pepo kahiko; ua kapaiii e ka p< e koo, o ko Uoma heiea hou. Eiu kn Buke innikui, nn ka imi ana i ' kn oinio a pnu a c knnakH e niuau ni, nole koe keknhi i hoike ole ia; a i liemuliemn i ka huoolelo ole iloko, a iuwe in io, a" e hoopili ma ka mnka o ke kino, aluila, e kiiokiio i na mea a pāu o puui nna ia ia, a e'hoike akul kn oiaio i lonn moi me ia iloko, Om no, aohe meh e nk6. } » . Ua'aUnka lonmnlaila na mooolelo a pnu a kanaka,: kekalii me keknhi, noje ona alunu, aole huiknu waie, aolu hunu malu, aolo hoo'pili mea oi, aka, hoike rto i ka oiaio 4 pau i loa o kola ame keia, a:puka mōi ho.ka hoomano oinio inaoli i imi ia. '' r * .>■ & • lloko o ia Buko moooleio; ehiku iīioo maoli, *.o ka walu, uu hookuiia me ku hiku;4 ekolu moo piii knnaka, a ekolu inoo pilt£ Akua. Oka mua a ino kn hope, ua like ke'| kanaka mi ke AkuH; ,oka oi aku y oia ka honilona o kokuhi ame kekahi, malnilu ka i hiku a puka ika wnlu." Oka hiku oka un komo ina poo a pau; ,o ka walu oka moo, oia no ka hiku, oia ka moo kuauhau i k h paianeonw* Oia ka papa a me kn moo kahuua e n>al6mdia i keia wa ena kue pope. ike pono a (>au i ka mea pohihihi o Kristo. Ina i kapae waie ia ka Baibala, a e kioio wale ia paha, iie ka huna, aolee hoikeia, nlrtilu,o ikaika nd kela Pope poo Pueo kahiko o ke ao nei ilok | o ka ēkaleaia o ke Akua ma Roma; aoie hiiei ka paio maikni.me in no kana Haib»la ole, Ka? pa aku ka Enelani a me ka Puriiano kēkahi, he paio me na ipuka o ka po. Sjm.