Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 10, 9 March 1878 — KA HUAKAI A KA HOOILINA MOI Liliuokalani I ka Aina Malihini! [ARTICLE]

KA HUAKAI A KA HOOILINA MOI Liliuokalani I ka Aina Malihini!

Ua hauoli uiakou i kn hoike ana aku imua 0 ko niakou lahui. Poakahi, Mar. 11, e ktvu:iku ana Ka j\lea Kiekie Ke Alii Litiuokalani a Hooilina no ke Kalaunno Hawaii nei, nialuna o ka mokualii S;nm Pauīo, i ukaliia e Kiina aliikane, 110 k:i holo i Knleponi, kahi i kuhikuhiia ai e Kona alakai ola e imi no ka oluolu 0 Kona kino. A oiai akahi 110 Oia a kuawale mai Koiia aina li;mau aku, uolaila, e helo kitio ae ami ka Moi. ko kaikaina alii, na Kuhinn, ka poe koikoi 0 ka aiua a me na iiiakaainana e hniamu ma ka uupo mokuahi. e ike a e hauwi aku i na hoomaikai a me na aloha ana laia 11111 keia huakai. līe mea maopopo ma Kona ano Alii a me ke kiekie o Komi inoa. a oiai Oia no ke anuu uialiope Uoke iho 0 ke Aliiaiinoku, e hainwai inai ana Oia me na apo alolia a me nu hookipa luuiohauo ana a ko Kaleponi mau makaainana, e like ine na hookahakuha kiekie i pahola ia mai i Kona Kaikunane ILiku Moi, oiai Oia ma ift kiilanakauiiale gula. I ky Alii e haable iho ai i na kaiaulu puavhele 0 ILiwaii nei, na moku lioi a na kiipnnu i luakaha ai, eliaawi mui ana na pukuniahi o Puowinu i ko lakou uiau leo nui i kukiii ia mni e na j>u 0 ka I'enaaeola, e lioiko ana, ke lawe la 0 Puulo i kana Ukana Makamae 1110 ka Hae Knlaunu e pulelo ana i ktv makani la kakou e hookuu aku nei i ka kukou Punahele alua iloko o ke aupimi, ke munao nei e lokahi una no ka lnlnu inai 0 a o uie makou ma ka puaua ana ae, e loaa laia ka oluolu 0 ke kiuo a me ka maikai o ke ola, a e hoi mai Oia me ka "Maemao i ke kai Ka pua 0 ka hala." Eia ka poe e.l'iolo pu aku ana ma keia hnakai: Mrs. Rvoline Wil.-wn, j\lv,j Aunio Dows«tt a ine Jas. I. Dowsett Jr., a ine elua kanwa. Ma na i,eta hope i loaa m-ii īia.Aiu» e mii, ua loaa mai na lono, mai ia Mr. Cirtertnai, ko ImUou Knliiua a El«l« KuikiKwa i 111 aiua 0. Ma ka la 24 ii Djkßmab t i halu nku nei, 11.v haalele iiio oiv i ko .uloalii 0 St. J.unos ma,Lul ,na. O.knni huakai imo nni i Lidanii, uia.liope ilio 0 ka hooikuika hooinanawnni.ii ann; aolo i ko pono kann mau mea i nianao ui. Akn, ua hanoli nae mnkou i k-. hoomaopopo ann, nole he polioa he poi--06 e loau mai ona ia knkou. E hooniannoia, o .ko auo nui 0 kunn' huakai, oi.i w> kn bele hiu «J?u o.hooponopono i na niea a ko Aupiuii Bdrit-iuia i koi mai ai 110 leo lnkou poho, i lona i kona mau makaainnun-\ maanei, mnmuli 0 kō k-i--konimnn una i ke knikahi Punaihko me 4morika Hnipuiii. 0 keia koi ntin, aole e h-iki ke hookoia kn-pono o ia 'mea lio Beritiiiia, niiiuiiili 0 1111 liooko nna <> iia ICuiknhi me ua Aiipuui .i'; a maninli iiO ia 0 kniii palupaju i [iuuui'i e na Lu-

'ii.i Ilooko o ko lvitiU<.lll', i kakauia i Ua m iLiawii, i hanain ni oko Kuikuhi ino mia i ka M. U. lSol. Mnliōpe'iho oko Mr. C.irlor liaalolo anu ia Lnil'inn, ua liolo aku oiu i ke aloalii 0 Holioa i ko mipuni lainlana o- (iareintmiii; a Ua liiki aku oia.ilaila mu ka niahima o laiunu'i. 1 koim hiki ana alui malaila, u 110 ke koikoi o na lianu kakau palapnla, o pili uua i khiia oihana, ua liookohu, aku oia ia i P. W. Damon, i Kakanolelo nanu. O keianiaa hope, oia iio ko koiki uko Kaliuiinpnlo tnu Polelowa. Ua lona mai na lono, 110 ka oluolu maikui loa 0 ko laun mau hookipnia nnn mn ua alo ilii 0 13oliiia. Oka Mr. Carter liam nni m!i|»ila, o ka lioopouopono nna' i ku kakou Kuiknlii 1110 ia Aupuui. Ma K.\ ?Al'A IloiKE a ka Lnua l">nlo Nui i paiia ma na mipopa haolo o koia kulamikauhulo, ua linuoli mnkou i ka iko ana ma kuna hoiko, oia Ue'hoolomua uoi ko kakou inau loaa kuloko iuuni. 1 mon 0 hoomaopopo nku ai i ko auo io 0 len liolomiui, 0 lnwo mai innkou i ka pmuin liuinn o kima hoiko, penoi: Iliiinn 0 11 a Waiwai Puka n k t>— .....52.fi70.202.08 Iluina o na Waiwai Knmo . īuai — 2,554,,35(>.()f) Ka ITuin:i oi 0 na Waiwni Puka aku — 8111.56i.00 Ma ko inakou lioomaopopo ana, ho mea nui keia na ko Aupuni » 1110 kona inau niakaaiimna, 0 liauoli «i, —0 ka ike ana aku i na hana o koln a tuo keia nuo, ii rno na oili;ma nni 0 ko kakon Aupiuii, 0 haawi inni aua ko lakon mau hioua i na lioku o ka niiuuiolaiia, n:ina e hnpai i kokakou mnn nmaumai kohakoha iluna. 0 kein a ka Luua DntOj mo lie ln, oia kana hoike pihi makamua, liope iho 0 ka lionlioloia :uia 0 ko Kuikahi. līe niea liiki ko lioomaopopnin, ua p:i inaikni ko kakoo man waiwai luiloko i ka mnkahiki mnkamua o ka hoolianaiu niia oku Kuiknhi. Me lio la, 0 ka niakuliiki nnia 110 paha keia, i hoike ia niiii ai 0 ka oi uuiluialnia 0 na waiwai puka aku i ko n:v wniwai komo mai, u ho kumu hoolana mnikai keia, 110 n:v maniio polio kulunalana o ka wa i lnila'. O ka mea knlunia i na makaliiki leliulehu wale i bnUv aku nei, oia no ka 01 mau ana o ka huina loaa 0 ua wniwai ; komo mni, i ko ua waiwai puka aku. Ano, o ke Aupuui a me ka lahuiknnaka, 0 iiilinai uni ana i ka loau nialuna 0 rtu waiwai komo mai, ho hilinai kapekepeke ana ia, -me ke ano kulnnalana maopopo ole 110 ka hooinauia o ko kakou mau po/naikai, a mo ke kaukai ana i hv holomua. E u'ana aku kakon j ko kakon mau hilinai ana i ua mokn okohola,n me kahi mau hana kuwaho e uiai. Ua hoopilmia ko kakou maii manao hoohinlaai o ka loaa, rōai keia iriau wahi mai. Akn, «ia i ka wa i hiolo ai 0 iamau oihana, 110 ka mea, aole no ia, he ra >n oihann kuloko no kakou, —ua ikea ka ume una i Ua liupe, a me ke p-iiauma ana 0 ko kakou mau oihana kalepa ; 11 na manaoia e paniku i ua hnle hana, rio ka mea, nolio mau Unmu e ae no 'iakon Ika hoooioni ana i na oihann 0 kela ano keia ano. ilamnli oko kakeu kulann iwaena o keia moana nui, ha u>ea hiki 010 ia ke panikuia ko kakou mau b-.'!e hana ; a ke ku kii malo'e wale ilio, Ile inoa i lioomaopopo ia mi nn anpnni nui nnauao. o ka poniaikai a trie kn liolomna aiia o na hilmikanaka, ua hilinai nni lakou, malnnn 0 kn mahiia o ka aina, u me ka ulu nui mahuahua aim inui ona oihana lenloko; ako inau ka lioonioni pono ia ana 0 nn oihnna knlnko, oia no na moa nana e hoowaiwai i ko aupuni, 11 me leona man maaUnainann, a ko loaa nn knlana kii'inoono, e oi alui auei kn mana a nie ku iknikn o in anpiini. E liko me ka rtiakoii i hoopuka nina !te nei, na haiioli makon i kn ikeann, uu 01 iikn ka mahuahua o na waiwai knloko iko wnho mai, Ma ka iiuomiiopopn ana i ka lioiko 110 na waiwai komo nini, ua oi mahualma no, ke lawei-i mai ka noonoo ana 110 na waiwai i liooknu walo ia ke ke.mo ana inai, mamnli o ke Kui-kni-i. Aka, aole nae o makou manao, o mahuahuii nui 1-ia i.ua ka liuin i loaa on.i waiwai komo mai, i keia in-iu mukaliiki e hiki mai ana. Nn Un moa, o Ue knmu 'i'ii i malnmhua loa ai ka hnina' loaa 0 na waiwui komo m-ii i ka nnikaliik? i hala, nia tio Up ake an,v oka pooJiii]epa, e liookomo nni mai i ka waiwaio na nno n pau, mamna ae 0 ku wa, e inana ai ke Kannwai, no ka honmahnahua aim i ko tluta maluna o kahi nian waiwai. Oiai, o keia lioike, oia wale no ka hopena o ka hoohannia nna o ke Knikahi, i lea makahiki mua: u ke haka pono aku nei makou i ka malniainia oi loannankn 0 ko kakou mau loaa Unl-iko, i na ;va e liiki mai aiia; i na miikuhiki, e hoohana pono loa ia ai oko "K.-iMhi. H 0 mea kuilio a kaiialna ole, iloko o ka manao knhii o kn poe loea; ina, o maikai a e niakaain pouo ia ka honhnuuin ana u ko Knikahi; aole kakon i mamao ]o-.i, tnai na w,< m;ii, 1; Ihwo ni i Uo kakon luil.na knonooiio nia\va?na o na aupuni kālepa 'uno nui 0 kein hoiiu-i.