Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 25, 22 June 1878 — HE KINO UHANE UA HALA, UA moe i ka moe Kau moe Hooilo. [ARTICLE]

HE KINO UHANE UA HALA, UA moe i ka moe Kau moe Hooilo.

E Ko Hawaii Pae Aina; Aloha oe:O ka lua keia o ko'u kipa ana aku ma kou home, e hoohui pu aku hoi me oe ma ke kahua konane o kou mau kolamu, no kela mau hua e kau ae la maluna, a nau hoi ia e hookomo iho iloko o kou poli nahenahe, a lawe hele aku ma na aekai o ko kana Pae Aina, a hala aku hoi ma na mokupuni o ke kai. Aia ma Kalawao, Molokai, kikoo mai la na lima o ka Mea Nana i haawi mai, a Nana no i lawe aku i ke ola o ka'u kaikamahine hiapo, oia o Kahaukomo. O ka mua keia o ke kaikamahine a'u i hoopuka aku ai i kona kanikau ma ka helu 11, aoao 4, Mar. 6, 1878, nolaila, hoomanao ae la au i ka Paha a Kawelo, ho la manu nui nei e Kamalama, ko lolelua nei ka pili. Ua hanauia oia ma ke one o Manele, Lanai, i ka la 1 o Mei, 1852. lawe ia a uoho ma Kalawao no kahi mai ma ka lima wale no i ka la 18 o Ianuari, 1869, a make mai nei i ka la 30 o Aperila, 1878, o ka nui o kona mau makahiki o ke ola ana ma keia ao mauleule, he 25 makahiki me 11 malama, me 29 la, ke ole au e kuhihewa. A no ka nui o ko maua aloha, ua haku maua i kanikau nona, oiai, ua make oia me ko maua ike ole aku i kona mau helehelena, oiai ua make i ka aina makamaka ole, hookahi no makamaka o na hoa alo i ka mea, he wahi kaikunane kahi kokoolua, a na lakou paha i huna na iwi o kamahele, nolaila, pii ae la ko'u aloha a nui a me kona mama A ke hoouna nei maua i ko maua aloha e hele i ka loa a me ka laula, iluna ae a ilalo iho, i o aku a ia nei mai, a ke lawe mai nei au i na hua mele a me na lalani a ka poe kahiko, ma na hua i pili i ko maua aloha, i lei hoi no kakou i na ahiahi Poaono makai o ka makeke, a ke hookuukuu malie iho nei au i ka nae o ko'u aloha i ka Lunahooponopono a me na keiki ununuhi hua kepau o ka Hale Pai. E aloha auanei. Kanikau he aloha no Kahaukomo, Kuu kaikamahiue mai ka la wela o Manele,, Alolia ia wahi a kakou e noho ai, E hoomanawanui ai i ke kau o ka pilikia, Hele mai ka pololi a nui, He mea ole wale no ia ia kakou, Aloha ke one alohi o Kaupakuea, Aloha ke kawa lele o Lainohau, Aloha o Puupehe e au nei i ke kai, Aloha ka nalu o Uolokealii, Aloha ke one o Hulapoe , Aloha ke kni o Kaluakoi, Aloha ke pili enaena i ka la, Aloha ino, aloha wa—le ua o Iniiniki ainaamau ka la i ke kula, Koa ke kukuna o ka la anapu, I ka naau kalamalo, ĪMiiloeloe ke kula i ka holoa e ka makani, Makani hapuku i na ukana a ka moe, Lele liilii ke ao a ka makani, Oia kaia i halulu aku la, aioha wale, Alolia ke. kula o Pohakulalani, Aloiia ka ihona o Hakelokelo, Aloha na kninu kou i Naha, Alolia ke one loa o Kapua, Aloha na niu o Pokai i Kahemano, Aloha ka wai huahuai o Lopa, Aloha ia wahi a kakou e noho ai, K naholo ai i na kaha loa la, Aloha ka mahina hiki opulepule, Aloha o Kawahapoko i ka olu kohai, Kaumnha a luuluu i ko aloha, Aloha i--no, minamina wa—lo ua, o Ike aku i ka ua Lililehua, Ma ko Lehua a ka wahine, Ike kuu maka aweawe iloko o ka onohi, 1 ka onohi maka o ka iniki—e, Aloha o Kikoa l ka makani Alani, Aloha ke one hauana o Makaiwa, Aloha ka wna o Kahalapalaoa, Aloha ka ulu hala o Keaomuku, Aloha no limu o Kahokeo. Alolia i—no, aloha wa—le ua o ! Moe kokolo ka ohu i ke kuahiwi, I ke kui-koke ia e ke Kaiaulu, | Ulu ke kmo o ke kanaka hoomahui i ka rao«* Komo aku i kn nua hala kai o ke koolau, Oia ku ia i nei aku la ka hele nna, Aloha mai ku hoapili he keiki, lloa hoolankanak» o kahi mehameha, Aloha ke kaha b Moanauh, Aloha k» lae o Kahoomano. Aloha uo lipoa aala o Kunuulaau, Aloha ko ala kipapa o Mannalei', Alolia ka wai o Waikakulu, Aloha ke kula o liainoa, Aioha ka ihonao Puiiloah'a, Aloha ke ah\ hele ma Pulupulu, Aloha ua pua awouweu i Kealiiakawelo, Alolia ua lehua o Maiulum, Aioha ko oue o Poliima, Aloha ka makaui iio<«uoe pili o Kekaha, AloUa ko kula o Liuiukalehua, Aiolui ke imuo Kihainaniiuiia,

,\oli.! ni helo walo o ia nka, Alolui ka nka la o Kaiholena, Aloha ko kula o Pilipili, I pili in u L-ikon i na la numua, 1 na lft mahope kaawalo aku oe, Knawalo aku oe mai ka poli pnmehana, Noho i ka linlo knlu koikoi la o ke hoa, I ka hale ])uannanu koolua ole, j\lo)ia i»o ua o Kamakamhuliliia, Hulia ke alo i ka |a hiki, I iko ia Ilaili ho aina ua, 0 ka ua no mai ka po a ao, 1 walea ka m.mu i ka wai o ka lehua, Ke konio akn i ka ?iale lehna mauka o Laa e E hoolaa mai ana ka ia ia'u. I lushi au na kona aloha, Aloha ka liau o Akaka, Aloha ka luna o Waikalua, Aloha ka nahele o Puukaiula, Aloha kekulao Maeele, Maeele i ke aloha o ke keiki, 0 ua o Hoikauiomanoauaahiahi, Ke welo la ke kukuua a ka la i Lehua, Weloa ina. ka papalako ahilele o Makuaiki 1 hoopumehana mai i ka poli o ke Kalukalu I ka hana ono ia e ka Inuwai, Malaila ka ha)ialia aua tnai, Ka Ihapuna ana mai o ke aloha, Aloha i —no, aloha wa—le, Ua o Maemaemakahoukekula, I ke konioa e ka ua Ulalena, I enaena no i lea la o Kaimuki, 1 uouonoula i ke kai o Leahi—e, Hele mai ke . ioha a nui, I ka hoapili he kaikaniahine, Kuu kaikamahine pane leo ole mai, Kuu hoa o ke ala kuiliroao Poopoo, Aloha ia pali a kakou e pipii ai, 1£ hoholo a\ ilnna ilalo, Me he mea la a peahi rnai ana ia'n, Na pali hulauna o Aleale, Alohu i —no, minamina wa—le, Ua o Koinoakuikamahiokokou, Ola no i ke ahe a ka makani, He makani olau niu ia no Waikilii, [lia, E anoano aloha raai ana ia'u kekulao KaAlia oe e iiulale mai, He walii hemahema na ka lai Luahine, Aloha i—no, kaumaha wa—!e, Kaumaha Hanalei i ka ua nni, Luuluu i ka noe o Alakai, Anwe kuu kaikamahine hoi, Mapuni wale mai no ke aloli3, Na pali hulilna o Kalaupapa, Aloha ia wahi au i noho ai, I hoomanawanui ai i ka inea, Aloha ke ala pii o Koloa, Aloha ke awawa o Wailianau, Aloha kahakai o Kauh.iko, Aloha ka ihona o Mahulili, Aloha o Polapola i ka piha kanaka, Aloha ka piina o Kawalnua, Aloha ua pali poi pu o Waikolu, Aloha ia walii au i noho ai, A waiho i Kalawao na iwi, Nolio i ke anu n ke Koolau, Auwe kuu kaikamahino lioi. J H Kahiamoe. ICanikau ho nloha no Kahaukomo, Ile hiupo inuii oe na Maua, A liu lei hoi no kn wa keiki ole, No lea wa heu ole o i)ui kino, Ke uwe helu ae nei hoi, 0 mama Makalohi he inakua. Aloha ino no kuu kuik«mahino, Kuu lioa heie hoi o ko kai loa, Na ale kawahawaha o ka moana, Pae aku o ka malu o ka nlu o Lele, Lele ae nei ka hauli a loko, A papale i kuu uiaka ke alolia, Ki) alolia hoi o ke kuikamahine, O ua o Maikaiiiuunnn, Ile pakn no Kahankomo, Komo aku o ka wai o Kahuailana, Lana kn ka tnanno ia Luakaha, He oi oe a kmi maka e.ike uei, Ike aku i ka lipo aiila o ka nahele, Auwe kuu kaikauiahine hoi, Kuu kaikamahine mai ka wela a ka la, Mai ka ua paupili o Lahaina, Aloha ka makani Kauanla, Aloha ka la ikiki o .Kulnnaokalai, Alolia ke one loa o Mopua,Aloha ke alauuī pali o Aalaloloa, ua kahawai o Mauawniniii, Aloha ia wahi a kakou e hele ai, Alolia ka lae o Papawai, A ka lae o Anehenehe huli ka makani, Pnlu i ka liuua kai a ke Kaumnko, Aloha ke awa pae o Maalaea, Aloha ke knla o Puuhele, Hele mai oei ko aloha a nui, A ka l;ui li'hilihi la boi aku, Hoi knmakahiki o Waikapu ua ahiahi, lloi ka maln Hekuawa o Waihiku, Hoi ka makani kilioopu o Waihee, Aloha ia waiii a knkon e nolio ai, K lualai ai i ka wai o Pealoko, Auwe kHiu-kaikamahine hoi, Kim kane o ka po kane ole, Kuii lei hauh' olf> hoi lie. keHii, He nui oe he hiwahiwa na'n.

110 I.M iiloha iioi mo'u no ka makua Au alc« kuu alolm a ka monna, A ka lae o Kauakiula lioi mai, Uoi niai no au 11 i ko alohn, 0 ka'u puolo ia p malama nei, E apa nei i ko'u kino a luhi, Ainv« kuu kaikamahine ho—i. KAiuor.ENtn. Kalauao, Ewa, Oaliu, iune 17, 1818.