Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 27, 6 July 1878 — HE MOOLELO NO NA KIAI EKOLU. A ME KE Koa Opio Wiwo Ole; ATAGANANA! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA KIAI EKOLU.

A ME KE Koa Opio Wiwo Ole;

ATAGANANA!

[Unuhiia 0 kekahi peni raanaw»Ioa no ka Hiwaliiwa a ka Laliui Huwuii.]

MOKUNA X. HELU 17. Ka npiki iole 0 ko Kcueturia umikumamahiku. OKA npiki iole, aolo ia he hana no ka, wa kahiko loa, eia wale 110 a i ka loaa ana ao he mau ahahui, ua itni lakou i inea e nialnhia ai. Nolaila, ua koho lakou i makai tmna 0 hoonialu, a na ktia niakai i noonoo ia mea, a hana i keia upiki. A no ka mea hoi, aole paha i maamaa ko kakou poe h'eluholu i ke ano 0 na olelo hoohepa a ka poe Rue de Iernsalema, a no ia mea, he poe hoi kakou i noho e ka ■ kau i na mooWo no na keneti)ria, ua hoakomoia keia hnaolelo upiki iole, a penei kona ano. Ioa ua hopnia kekahi kanaka iloko 0 kekahi hale 110 kekahi karaima, alaila, ua huna loa ia keia mea, a na hoonohoial elia a eliina kanaka ina kekahi rumi e hoomakakiu ai, a 0 ka poe a pau e kike- j ke aku ana, ua ae ia lakou a pau loa e I komo, a ua kiia a paa ka puka, a ua aua ia e noho, a hāla na la eha a elima, alaila, noho keia poe e kukakuka no ka poo a |>au loa 0 ka aina e komo pinepine aua iloko 0 ke kulanakauhale, a e hopuia lakou e keia poe, a pela e hopuiiopu ia ai a pna. 0 keia iho la e ka poe heluhelu ka upiki i oleloia ma ke poo, a iloko o keia ano upiki i nalo ai ko kakou Madttme Bonancieux a 1110 ko laua hale. 0 ka mea hookokoke aku ihiila, e hopu ia a e niele ia 0 na koa 0 ke Oadinela. Aka, aia no wahi nalowale a ike ole ia 0 huie ana a hiki i kahi a Ataganana i nolio ai, a malaila e puka maln ai ka poe i hoopaa ia iloko o keia upiki. 0 na koa kiai \vaU: 110 uao ekoln, o lakou wale ilio la no kana pou inalihini i na Ja fv pan, ao keia poe, ua hoomaka no ka liuli ana i na Mndame nei, aka, he 0I0 nae ka loaa. Ua liele loa o Aka a loaa kona kapena M de Terevele, e ninau iaīa, a he mea huohao loa ia i kona leupena, oiai, o kona ano he noho malie, aohe ohiohi 0 kona waha i ko kamailio wale, aka i keia wa, ke noke nei 0 Aka i ke kamailio a oi wale akn,' e pili aua no ka Mndume Bonaneifux. Aka ua olelo aku ke kapena, aoho ia i loliw iki 110 kekahi mea e p/Ii ana iainea, koe wale no kou.i. ike hope ana ia lakou, a i kona iko ana aku i ke <}adinela he maimai, o ka Moi hoi lie kupilikii, a o ka Moiwahine hoi, ua nlaula loa kona niau inaka, no ka uwe paha, no ka hiaa ]iaha i ka po 110 kokahi mea aka nia keia inau niea a pnu loa, nohe i huli aku kona noonoo ia mea, e like ai iue ko ka Moiwahine, mai kona mare ana mai, ua uwy like laua, a ua kiai inau ia. Ua kauoha ikaika loa o M deTereve!e ia Aka, e hooko pololei loa a e eleu hoi nia na kauoha a ka Moi, o ka oi nae, i ko ka Moiwahine, a pela oe e ao aku ai i ou mau hoa koa, a oia ke kauolia mai koia halo aku. 0 Atnganana nae, aole ia i pihoihoi iki a hele 0 huli i ka Madmno 0 liko ine kona poe hoa. Ua hoano 0 ae oia i kona nuni/ a mo he nuni la no ka ))oo kilo hoku, he hiki loa iaia ke īko i na nu-a a pau loa e koino ana iloko o ka upiki, ko uaiia aku

niai kona puku uuhun uku. A i kona wehe ana ao i kekahi mau papa mai ku j>ajvihclo, ao, a eli ia iho la ke kowa mawaona o l<ona niuii moe a mo ka rumi e ninaninau ia ai ka jioe a pnu i koino iloko o iia U|iiki nei, ao ka pale wale no ka mea nana i kanpulo aku iaia a mo ua ru mi iiei, a pela e lohe ui oia i na mea a j>au loa i ka wa o ninaninauia ui ka poo a ]ian i komo iloko o ka nniki. Lia wa!(! no na ninau e ninauia ai ka jtoe a pau ioa i jiaa iloko o ua upiki nei. Ua hoouna mai anei o Madame Botmncienx nia kou lima i kekahi mea na kana kanp pahn, a na kekahi mea e ae j>aha ? Ua huawi anei o Honancieux iua kou lima i kekahi mea na kona wahine. a mea eae paha ? Ua hai niai no anei kekahi o lana he inau liuaolelo huna ia oe P Ina ua ike lakou i kekahi e pili ana ia Madame Bonanciaux, ina aole lakou e ninau ia mau ano ninau, i kamailio ae ni o Ataganana iaia iho, aka heaha la ka lakou nei e ike ? lna paha eia no i Parisa nei ko duke o B ikinihama, a malia paha aohe i hf.njna iki aku ia ine ka Moiwahino. Noho malie iho la o Atagananae noonoo i keia inau mea, ma ia hape iho, e nalu mau ana iloko ona keia mau mea, o ka upiki a me kona inaina. I ko l-oehi aim ae o ka hora .9 o ke i nhiahi i hopuia ai o Bonancioux, a ma- : hopo koke iho o ko Aka haalela ana ia Ataganana, no lea hele e ike ia M deTerevelc, oiai hoi o Palanakeka aohe i hooj)onopono i kahi moe, a e mea iho aua nae e j)ane, ua lohe ia akn la ka uina o ka puka, a e kikeke mai ana kekahi mea ma ka puka. I loa no ike koelo ana o ke kikeke, oka hemo koke ae la no ia o ka puka, a p£a koke ae la no, eia ka he pio hou,'Mia jiaa mai la iloko o ua upiki nei, e kai huluhulu ia aūa e hoopaa tir& ka nimi i hoomakaukauia no ia hana. Awiwi aku la o Ataganana ma kahi i paa ole o ka papahele i ka uinihepa, a hoopili iho la i kona pepeiao ma ia wahi e hoolohe ai i na olelo o loko o ka rutni i hookolokolo ia ai ka poe a pau i paa i ka u]iiki. Ia wa lohe iho la ia he uwe ana, a he kaniuhu ana, o na poe noi e hooweliweli ia ana. Aole inanao no ka mnanioau. Ke kepolo e! wahi a Ataganana, me he inea Ja ia J u he wahine keia a lakou e noke noi i ka hoolauwili, aka, ke kupaa loa nei oia, aka, ke hana hnluhulu nei j ua poe kolohe ino lapuwale nei. Ke hai aku uei au ia oukon, owau no ka Madame Bonanakika, ka mea noua ka hale, ke hai ului nei no hoi au ia ot?, owau no ko kuuwa lawelaw'. a ka Moiwahine, oia ka pane a ka wahine i lioopilikia ia, inainnli o na niuau ano eaka poe niele. 0 Mad une Bonannkika ! i pane ao ai 0 At,aganana, nole anei an i laki i ka bho nuu, a o loaa ana ia'u ka mea a na kauaka e ako nei e !oaa. Ina pela, ooe no ka mea a maluiu e ako nei o loua, a ke huli hele ia un oe, i pane mai ai na luna koa. j Pela i pii mau ao ai ka nui oko lakou niau leo i l<a hoo[iaapna una, a ka nni laiina ole o na leo, ua hHiilulu na nlepelc])u o na puka auiani, a uakanaka na kukulu ona paui jiuku, ko ku aku nei hookahi waiiino imua o na kannka eha. E knla mai ia'u ma , i namunamu mai ai kekalii leo, a na ua paia oka liale 1 kukai niai ma ke ano kupinai. Ke aumeiime niui lalakou iaia, ke alako la iaia, i hooho ae ai o Ataganana, uie ka lelo ana iluna e kainopu ai. Kuu jiahikaua ! Ua ]>ono ! Eia no ka ma kuu aoao 1 E Palanaketa, i kahea ae ai o Ataganana. E o, i pane nuii ai kana kauwa. E holo oe a e huli ia Aka, Pakoko a mo Araniiki, aia no paha kahi o lakou ma ka hale i keia wa, malia ua hoi nui inai la, o olelo oo ia lakou o kakua i na mea kana a o heln mui ia nei. Auwe, lea ke lioomānao ae nei au, aia ka o Aka nie M do Turevele. A o hele una hoi ee i hea e kuu haku ? wulii a 1-alanakela. Ma ka jiuka uniani ali "e lele aku ai, i hiki koke. aku ai au ilailu. (Jak< i pau.)'