Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 31, 3 August 1878 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

[Umiliiia e k;i pi'iii miiiifiwalc;i n Joscpli Puopoe 110 k;i Iliwnlnwii a ku Lalnii. | MO 1. UEL'U 4. VOLE oi;i o p;«keio i knlii kiokio lon o ii;i miiuna, uolo hoi iloko o len ponli onn pouli, nolu »o lioi uhiki iniakeuku pan ū nni ui;ii, no ko ol» o konn poo um hokiiui nui o knnu g'uln, «010 Uo il.iln, nolo hoi inn un (jolniku niuii lio nui vs-alo. Mo ko'u inou mne ka mi hou mn | ko'u uina liuniiu, aolo i;i ni;ni mea iv;»iu'ai ko iko ohni, aka, o ka nioa o piiu ai ko olm» kaiinlusi uo ka oiuio o ku'u nmu uiua i liui aku nei ; o lioiko aku no nu imnn o olun, i» nn ulua ia o liui uku i ko ohia alii, ke lioi nku oluu. Mo u« liunolelo liopy lou mi» kona walia, kikoo aku U» kona inau limft,a puliki aku la i kek>hi pohnku nui launi» 010 o ku koke uiui aoa niamun pono mai o k« halulewa, a u-o ae la i« mo lie u-o nna la na nu lion-i bo nui, a tnao ao la hoi ka pouli uwiilii e punolui nna ia maoawa. 1 ka mno ana ao o ka pouli uwahi, ike aku la oa olele i ko un Pihkua nei non ann ae i ua pohaku nui noi iloko o ka lewa, nona hoi k« motio pii pololoi ilmm uie k-i ik;iika, i liuipu ia in»i me oa ninknni pnuhinhin ikaika. Ua nnnu'ku 1« i uu inau elele nei a liiki wale i ko laua nei mauawii i ike aku ai i ua pohaku uoi uio ho wahi kiko uuku elaolo h» iloko 0 ka lewa. Mo ku piha i ka weliwoli a rae ke kahiihn, huli hoi aku la na elelo a liiki iuiui» o ka Moi, a ln»i aku la uo hoi i na uioa a pau a laua i ikeeuuka »i, a i lohe pono ai. Iko Milolika lohe ana, o TugariiM ka inoa o ua pilikua nei, » o ke kuiki hoi a ke deriigūiJU, ua tuae mai la koua uiaii hiohina u;iui, a holo ae l<» lioi ka haikea keokeo ma koun oiiiu papnlina uoheiio> hea, a uie ka leo haalulu a naWnliwali, pane eaai la oia, Auwe lua poino kuua, ke kokoke mai Dei na sekonaliope o auhee aku ai na uianao hauoli mai o kaua aku uo ka wa p.iu ole. oiai, u i kok»ke mai ka wn e hookoia'i na olelo a kuu uinkuahiue alolia. Ile oiaio, aolo io uo he mea e hiki ai ke hoopakele ia kaua mai ka inaina mal o keia kanaka, uiai, o keia Tng-arina, he kupua niana loa oia. aohe mea pakele ke komo iloko o kona mau limii ; aka, o kuu nloha.ehaliu mai oe a hoolohe i ka'u, hoookal.ii wala no o kaua mea e pakele ai, bia ko kmm holo ana ma na kapa o ka mnliwai Buge. * hahi e pahua ai kana nian hana knpu=i i> pau, a e hiki ole ai i kona inaina e hooko i koua mau makemake lokoino, nolaila, e kuu aloha, ilaih» kaua e holo ai, i pakele ai kaim." 0 oa hoike a na elele a me ka Milolika tnau 01010 houpuupu, aole loa i hoouaue iki ia ko ke Alii Vulndituifa puuwai. a ano kau mui la hoi ka lia o ka weli maka'u mnluua o koua mau hiohiona ; aka, ua pane mai lt» oia me ka leo 0 ke kunaka kna io, penei : " R kā l a <] e , mai heopihoihoi ia kou puuwai no keia kanaka ame koua mana a p.m, oiai ke j ku nei au ano īna ko leumu o ka'n p.ihikaua a me ko'u poe koa wiwo 010, ka poe naoa i hohihehi na kuhua kaua a pau, ka poe hoi i kauluna pu ia ma ka helu akahi o ku poe wiwo ole iwuenu o ka poe naifcu. Pohea la au e»e aku ai 1 kou muu inanno e kun aloha," o h wi aUn anei au i kun kuu i keia eneini, a hiiulele wale i ko'u kulanakauhnle a'n .i hilinai ai no kona pan H me ka ikaika, e hiki ole ai ke hoohioloin, aole loa »u » holo aku aua mai ke aio aku o keia kanaka, oiin, o ko'u moto hoa) 0 P ;,|,3 ana au no'i» ilto, he -alo a he nlo, a e kn aku iina no hoi au, hu niaka a he m»ka, a hiki wale i ka wa e inu ai ka makn o ka'u pnhikauii i ke koko o keia kanaka . puuwai eleele." I Aole loa i hooaknkuu aku keia mau olelo ake ulii i ko Miloiika mau manao ooloku maknu, a pant hou mni la ni« " Aole oe i iko i ka moolelo o keia Tnj g.irina, a me konn lilo anaimea woli- [ weli loa ia o kona ohana, a nani io mao j li no hoi ka awahia welenia o kona innj ina ia qe, no kou m'ire ana ia'n, oiai, oia [ ka'u kano hoopalau, a ke k:\kali uei oia | o leo'u mare iaia." No keia mau olelo a | Milolika, ua knhaha loa ka Moi, a noi j uku la oia e hai pau loa mai i ke ano o i keh» moolelo kupanaha uaa i lohe mua j 010 ai, a nolaila, uu hai aku )a o Milolij ka, ponoi : j _ * Ua nana nui aku ka poo ,Sehivonia i ka mnliwni Dnpe, mo hn imiliwni UuI hia la, i) OI) „ |,oi ku w „i hiki ke niahiki j -|-trku i na hana muna uuo leiipua a paii,

! " 110 kHjkiiinit.li inu «u n» kokuiii nlii oin o iiop;oriki>, n mo ko ulii- | wiiliina Kui'ielann, o Uo'n wniii i hmiiiu | »i, !iin uo mu l<e knl»naka«l)Hlo.,o Sikotina, ki\lii a ko'u niau inakua i mmi miui ;ii i kn IiooIimI» Hiuii mv mahinn wel» kikiki oko knu. 0 koin kulaimkiuihnle, iiin no ia nm koknhi 110110 o ki* mnliwni 0 Voii-ti\, i> ui\ lilo hoi iu knliinakanhnlo 1 wnlii huokio īnii in e ka po« lnwnin. 0 kn k,v hima i mmi i ko'u makualiine, ii he msuniiiDH loa hoi koua pinui aiia a nie koim poo nm keiu hnua. Noluihi, i kekahi la, i kn hnh» ann'ku o lsnu innkuiiknt)§ tn;\ kokahi uina nianino lo» nlui, no ke knun me kekahi lnhui i knul.ma no ke ino, ua hoolnle akn la knniiinluinliine i kotm poo o hele i kn lnwni.i, i men d hoonnnn it\ ai koi)ft mnnno " kiuuiiiihn no kiuni k-.mo, kn uiea nlolm i helu aku mii ko nlnnui mnopopo 010 ia in knlii o lonii mni tii kn loho no knna knno ; nol.>iln, f mnmuli o ko knnohnnko iiliiwiiliino, im hokau tiku ln ua «uwon liilii, ;v kniilo :u> la n:i mnku lnwain mo nn npoiiu o hilio nun nm n;i nono, iv noen an l.i kn inokn muii kilakila o knu mnkunhino niiunua ponoi oim i»uivtiu Inwaia n ]);ui, e hno unn nn pon u pau o uu wnlii nuiku nei, nniin iho oe, lilo i ka wni, kn nn men oka holo. 0 kun ninkunlii uo i,koi.i. w», o hoopiu)j hiiiiohnno iii'nn oia e niv loele hiinohnoo n p;iu o ko lmm nupuni, a mii oii kon o kona pnali kini ol»i, e k.ini hoena ann na moa kani, a o pulelo hnalieo ann hoi na kahakahana hae i ua weleluu lunkiuii nlieahe. I ka hiki ana o nn me>» a pnu i knlii e lawain ui, n hoomakn na hhnn a pnu o k» oilnum luwain, « pela i hoomauin ni no keknlii mnnawa loihi, me k» piiia i jka hauoli a me kn olioli-; aka, iioko o I keia wa e pilin hnooli apa un mon pan, niu hoi, un lolioia aku la keknhi ne-i nno liaiulu kohu olni, hanupanupa n oolokn ae U ke kni, a ike aku ln na oiea a pnu i kn o-it ikwika hiiii mni o k« aono o kekiilii koke i\na miv ka aoao 0 un muliwai nei, lele liilii nela na apana lepo a me nn polmkn i o n i;v nei, iv kaulona like aku l.v hoi na umka o im men a pau loa i knhi i o-a nini ni o ka mann^. I koin wa a nu men pau o nnnn nei, n» ikfin :ikn h\ lie kunak» «uo hiena, o oili uini ana maluna o kekalii kaa kilh hulnli, e knuo iii ana e na lio elua me ini eheu mn na uono. Ua hookele inai la oia mti konii ala iioloi ka muliw-.u', mo kn ukali pu nini o na ea owili lepo pu.ihiohio-, a i- ka hiki ana miii hoi o kona kna maluna o i)H ohuku ale o na wai o ka muliwui, un k.iknn loa raai la no, me 1)0 mea Ih, ;iia no ihina o ka aiun mnloo, 1 ka hoomaopopo aku o na mua a pnu,e lūa pololei uiai aua kona holo aua mni ma kalii e l.ma ana ka moku o knu makuahiuo. (Aoleipau.)