Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 449, 9 May 1892 — Page 3

Page PDF (1.03 MB)

This text was transcribed by:  Lynn Nakagawa
This work is dedicated to:  For my dear friend, Li'l Deb Sakashita.

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

mau kualahelehe ana, oiai ua lele aku mai kekahi kumu manao a kekahi, aka aohe hewa o kekahi mea e hoike pau i kona manao. A ke manaolana nei au e hiki mai ana, he manawa e hoopomaikai ia ai kakou a pau. O ka ekahi keia o ko’u hoike ana ia’u iho imua o ka lehulehu; noloila e kala mai ia’u, ina ua oi aku mamua o ka mea kupono keia kalai manao ana. E loaa no au e nanea ana i ka lai o Honouliuli, i ka hale wiliko o Ewa Sugar Co. Eia ka hoi kekahi, i kela la aku nei, pepe liilii ia ka wawae o kekahi Kelemania  i ka mea huki Malakeke. Me ke aloha i na keiki hoolele hua metala.

Owau no

KIHAAPIILANI W. KINNY

 

NU HOU KULOKO.

 

         Oiai, ua waiho mai o D. M. Punini Jr., i kona noho lawelawe ana no keia nupepa ma na ano a pau, nolaila, ke kauohaia aku nei na poe a pau he koena aie, e hookaa pololei mai ma keia Keena, a o na hookaa ana mawaho ae, aole ia me makou. Ma ke Kauoha.

         Mar. 28, 1892.

 

         Elua mau aku la maua i ke kula loa.

 

         O na hemahema o ka pahu hao o ka ua pau a anakoe i keia manawa.

 

         Ua malamaia ka huakai hoolewa o Peter Fernandez ma ke awakea o ka la inehinei, mahope iho o ka pau ana o na hana haipule i malama ia maluna o kona kino, maloko o ka Halepule Kakolika

 

         Piha-u a hookeke ka halawai akea a ka moho o ka apana elua, ma ka po o ka Poalima i hala, ke hele ala a lohe na pahu kani o ka poe eepa o Waolani i ka leo hooho hauoli o na kanaka.

        

         Ma ka hoouka popo i malamaia ma ka Poaono iho nei, mawaena o na Hui Hawaii elua, Kamehameha a me Hawaii, ua kaa hou no ka eha i na ihu pani o ke kula o Kalihi (Kamehameha), nona hoi na holo he 5 puni kue ia 1.

 

         He mea kamahao maoli no kekahi mau opio ponoi o ka aina e hoopoina loa ana i na makua ponoi nana i hanau mai, a lilo loa i ke au o ka lealea. I keia mau la e nee nei. eia he mau makua palunalu e ola nei, a na laua ponoi mai no ho opio kamakahi wale no, aka ua lilo nae i ke au a ka hewahewa, a ke noho kaniuhu nei na makua no laua iho.

        

         Ma ka po o ka Poalima i hala, ua pahu ae ke paipu lawe wai wela o na ipu hao o ka hale wiliko o Waianae. Ua hoomoe ia keia paipu a hoea loa i ke kai a ua komo aku hoi ka hoom@e ia ana malalo pono ae o ka Halu Hookolokolo o Waianae. Ua pahu ne ua paipu nei malalo pono o ua Hale Hookolokolo nei, a ua punia ae o loko o ka hale i ka wela o ka wai wela.

 

         ma ka auina la o ka po Poaha i hale, ua pii ao la ka huila o kekahi kaa maluna o kekahi wahi ilio eleele uuku@ a make loa.

 

         Ua hopuia ke paoahi o ka mokuahi Alameda i ka auina la Poaono nei, mamuli o ka loaa ana aku o kekahi mau tini opiuma elua malalo o kona malu.

        

         Ke hoomau mai nei no o Kanepuniu i kana hana, o ka kunikuni ahi, ke hele la a

“Mo’a unounoa Puna i ke akua wahine.

 

         Ma ka halawai a ka Aha Kuhina o ka Moiwahine i ka Poalima, ua kohoia o E. W. Barnard i Lunakanawai Apana no Hilo Akau, Hawaii, a ma ka lakou halawai o ka Poalua nei, ua kohola o S. H. Kalamakee i Lunakanawai Apana no Waialua, Oahu,

 

         Ma ka noho ana o ka aha i ka Peaono’ne, e noonoo i ka hihia e pili ana i kekahi mau Iapana haalele hana, ua hoopuka ka aha i kana olelo hooholo, e hoi hou laua no ko laua mau kahua. O kekahi o laua mai Kohala mai, Hawaii, o ka lua, mai Kealia mai, Kauai.

 

         Ua hoolele puu ae kekahi haole a me kekahi Hawaii ma ke kua o ka hale inu rama Empire, ma ka po o ka Poaono nei, a o ka hopena i ike ia mawaena o laua, ua puu ka ihu o kahi, a o ka ilikea hoi, ua oku aku la oia iluna o ka lepo, e hoona ana hoi i ka nui o na palapu i loaa iaia ma kela hakaka ana a laua iluna o ka papalina o ka lepo. O ke kumu o keia hakaka, mamuli no ia o ka hookikina ana a ko laua mau lunaikehala pakahi e inu i ka rama, a na ka rama mai hoi ulu ae la ka haunaele.

 

         Ke papa ia aku nei ko makou poe lawe pepa, oiai ua hoopau ia  aku ko Mr. Kaneaiakala noho luna ana no kia pepa, e hookaa pololei mai ma keia keena, a o na hookaa ana mawaho ae, aole makou i ike ia mea. Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka lohe i ka poe i loaa ole aku ka lakou pepa ma ka la inehinei, e haawi mai i ka lohe i keia keena, i hiki ai ke hoounaia aku i kokahi luna kupono i hilinai ia.

         Ma ke Kauoha.

 

OLELO HOOLAHA!

 

         Ke papa ia aku nei na mea a pau aole e lawe i na Pua Amaama, na Amaama nunui a liilii, a me na i’a o ae mai@ua Kai o Moanalua, e paa nei ma ko’u inoa malalo o ka Palapala Sila Nui. Helu 7858, a me ke Kai o Kaliawa, e pili ana maloko o na palena i hoakakaia iloko o ka Palapala Hoolalo Palena, oia ia wahi.

         S. M. DAMON.

         Aperila 21, 1892.       apr 21 -- @w@d.

HE WATI HAULE!

 

         Ua loaa kekahi WATI DALA ma na huina o na n@ui Beritania a me Keia, ma ke a @ akea o ka Poaono la 2 o keia mahina. Ke kanoha pa la aku nei ka mea nana keia wati o pono oia e kii keke mai, o hala ananei na la he 18, lilo loa ia’u kela wati. A uku pu mai elu i na lilo o ka hoaloha ana, a e hoike pu mai oia i ka helu e ka wati, a o loaa no au iaia ma kahi o ko Kauka Pal@ mawaena o ke alanui Miller a me Puaawaina i na wa a pau e ka la. Owau no ma ka oiaio loa.

         J. W. H. K. HOLUALOA OPIO          Mana, Honolulu, Oahu. Aper. 4, ’92. Aper. 13 lw.

 

ILIO NALOWALE!

 

         Ua nalowale ma ka po o ka la 16 iho nei he wahi ilio Nu@ heluhelu kalekoa, al@ole ma ke K@ maku, no ehiku pule wale na. E loaa na ka uku makana kupono i ka @i@ nana e hoihoi mai i na wahi ilio mah@ha ia ua k@hi o

         E. D. TENNEY.       Kihi o alanui Lunalilo me Pensecola.    Aperila 19-1w dly.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

         E ike ananei na kanaka a pau aia ma ka Pu Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio helo hewa, Lio @ @ @ wawao keokeo hope ho@. Kikekipo keokeo ma ke kea, kike keokeo ma ka oa. Mae kuai PK mo kekahi honol@ @ e malalo pene ae e kea PK , uha hope akau.

         Lio k. eleele, kike keokeo ma ka lae, hookahi wawae keokeo hope ak. keokeo uuku ma ka wawao hope hem, hae kuai VH wawae hope ak.I @e w. ulaula, heekahi wawao kee@ lupe he@, he keeke uuka ma ka wawae mua ak. hao kuai VH wawau hope hem. O ka mea a mau @ nona keia mau lio, o pono o kai keke mai, o kaia na ka ue 16, o k’@ai kudala aku ne au ke hiki aku i ka la 22 o Aperila, 1892. hora 18 awakea Po@eno.

         D. KAOAO      Luna Pa Aupuni.    Aperila 7, 1892. ti-d.

 

HE HOOLAHA I KE AKEA.

 

         E ike ananei na ano lahui a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i loaa i na ma’i o keia a me keia ano, e n@ne mai i ko’u Keena hana, a na’u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma’’i maluna o oukou e na makamaka, he hiki ia’u ke lapaau i na ano ma’i a pau, ma’i iloko o ka opu, hu’i ke kino, aki iloko e ka iwi, eha e ke poo, ma’i wahine a pela aku. Mai hoololehe aku e na hoa, hele mai hookahi, hele mai alua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka auhau, ke hui me ia ma na kukai olelo ana; ua makaukau wau e pulama mai i na koeo anu mai mai na Mokapuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa, he makamaka a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii.

         Owou iho no,

         DR. LEONG KENG TONG.     Helu 41, Huina o na alanui Kamika me      Hotele. Honolulu, Oahu. Aug. 31. 1v.

OLELO HOOLAHA.

 

         Ke papa loa aku nei au i na ano kanaka a pau e noho ana ma keia Paeaina, aole e hoaie mai i kuu wahine mare ia ANE PAHIA ma ko’u inoa, a ke papa pu ia aku nei no hoi, aole e malama iaia a o ka mea hoolohe ole i keia , alaila e hoopii ia ana lakou ma ke anawai, oiai ua liaalele kumu ole mai oia ia’u.

         Owau no me ka oiaio.

A.    H. PAHIA.          Honolulu, Makaki 2, 1892.  mar. 2tf.

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

E ike auanei na kanaka a pau ei@ ina ku Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa, lio k ulaula paa na wawae i kapuai hao, 1 wawae keokeo mua hema, keokeo hapa ma ka wawao hope ak., kiko keokeo ma ka lae hao ano e, kuni aoao ak. o ka a-i. Lio k hulupala ulaula paa na wawae i kapuai hao. 2 wawae keokeo hope, 2 wawae eleele mua, hao ano e, kuni hope hema keokeo lokihi ma ka lae; Lio k. ulaula hauliuli kikokiko keokeo na wawao mua. 1 wawae keokeo hope ak. Paa na wawao i kapuai hao. Ilao T kuni hope hema kikokiko keokeo ma ke kua aoao ak. Lio k. eleele @ wawae keokeo kiko keokeo ma ka lae hao manai@ana ano o, kuni hope hema lio k ulaula 2 wawae eleele mua. 2 wawae keokeo hope, keokeo lokihi ma ka lae, hao kuni D hope ak.

         O ka mea a mau mea nona keia mau lio e pono e kii koke mai, o hala na la he 1S, e kuia kudala akea ia aku no ke hiki aku i ka la 13 o Mei, 1892, hora 12 o ke awakea Poaono.

 

         D. KAOAO,     Luna Aupuni. may3

@NOTE: BEGINNING OF 4TH COLUMN, THINGS ARE GETTING UNREADABLE:

 

Na Paikini Hou

        

         Na Paikini Hou

 

O NA ANO@A@PAU, E KINIKOHU AI O KE ANO AHIAHI, @

LOAA NO MA KAHI --

 

Chas. Fishels,

 

KIHI O ALANUI PAPU A ME HOTELA,

         Ke makou halekuai hoopaa nui, ma e @, CHAS. J. FISHELS ia @

wai hoi loa ke makou , i ki@ mai nei mai ka h@ima mai, e na @

wale. Hia ma ko makou @ nei no paa lele e @ ai o na K@

a luhie@ o na Lada, @ o na Kam@ ---

         Na KI@MU        Na ALA@A

@

E  hu@ pau ia aku ama keia mau waiwai a pau imau @

Leda kekahi, pau pu aku hoi ma na k@, @

a kou puuwai, eia ka pepa lohi o Ap@ ia, k@

Huia i M@

E hele mei i hookahi, e hele mai no a pau loa, mai ke nui a ka @

         Chas. J. Fishels.

250-tfd.     Halekuai alakai o na kumukuai h@ loa.

 

HOOLAHA NO KA MANAWA.

 

EGANA & GUNN.

 

         ALANUI PAPU, Na Hale Hou o BURUA MA, Helu 100

MAI A MAHOPE AKU O KA LA EKAHI O APERILA, E HOOKE-

LE ANA MAKOU I KA MAKOU KUAI ANA MA

KE DALA KUIKE WALE NO.

 

Ua makemake makou e hoookaa ia na bila e aie nei ia makou ma ia wa

 

E hoomau ia aku no ko makou kuai hoopau ana a hiki i ka la mua

o Aperila.

 

I loaa ai hoi he kowa kupono no na WAIWAI HOU  o kela ano keia

ano @e nui loa, i kupono hoi no ke

Kau e linohau ai:

 

Na Mikilima aulii,

Na Ribine hoohuelo,

Na Lei-a’i, na Silika pahee.

Na Paa Lole Huluhulu pahee o na anulike ole.

Na Kaaimeo o na ano a pau,

Na Paku nanaho no ua moe e hoopulalo ai,

Na pale puka-aniani a me na pale puka home, e kinikehu ai ke na na aku,

Na Paa lole hoopumehana o na ka@a a kakou, hui pu hei me ka ponio

o na papale.

 

Na Papale Kapu,

Na Pupale hulu,

Na Eko paa lima,

Na Paiki ili palua i kupono ne ka holomoku,

Na A’ikala o na ano a pau,

Na Kakini hoopumehana, o na ano ho nui,

 

A PELA AKU.  A PELA AKU.

 

HELE MAI HOOKAHI, HELE MAI ELUA, HELE MAI NO A

PAU OOA. E WAE OE NOU IHO, A KU IKE KOUKOI.

ALAILA HIU AE, LAWE NO A LILO.

 

E hele mai e ike i makuai hoohaule nui ana a maku e kekahi aku

nei i ke akea:

 

EGANA ME GUNN.

 

ALANUI PAPU, HELU 160.  @3rd.