Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 460, 20 May 1892 — Page 4

Page PDF (1.05 MB)

This text was transcribed by:  Gwen Lazear
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO.

 

John E. Bush.

 

I una Hooponopono a me

Puuku.

 

HONOLULU, MAY 20, 1892.

 

MOOLELO HOONANEA

O KA EUEU

 

 

MASANERO.

 

 

Ke Kameha'i o

 

Italia.

 

A I OLE.

 

O ka Lawai'a Kaulana loa o Napela.

 

----------

 

MASANERO I MAALAO AE ---NA KUKAI

OLELO OOLEA---KE KUAHAUA

PILI AUPUNI A KALE V----

MASANERO IMUA O KE

DUKE, &C.

----

            Ku mai la o Masanero maluna pono o ke kuahu a pane mai la me ka wiwo ole:

            E ke Duke o Acosa, ka Vikeloe hoi o Napela, e hoolohe pono mai oe ano, mamua pono o keia Aki-bihopa, a ma ke alo ponoi no hoi o kou mau koa, ke hoike maopopo loa aku nei au ia oe, ua manao paha oe, o kau mau olelo a pau i kamailio iho nei maluna o ka Baibala me ka hopohopo ole, he oiaio kau, aole loa pela; ua hoao iho nei oe e hoohiki wahahee imua o ke Akua.

            O ka lahuikanaka o Napela e hooia aku no lakou pela, wahi ana i hoomau aku ai; ua haki ia makou ia mau mea keakea a pau---E make na poe kue a pau, a e ulupa aku i na kupu ino a pau ma ka aina.  E hana io aku ana makou i kekahi mau mea e kau ai ka lia o na moi a pau.

            Ia manawa koke no, na kahea koke ae la o Dona Inana Fanedesa i kona mau koa Sepania, a emo@le, ua ku ae la lakou ma ka laina me ka makaukau nui no ka hana e waiho ia mai ana, me ka makaukau ana e kuai i ko lakou mau ola pakahi ma ke kahua hookahe koko:

            I keia manawa koke no oiai na koa Sepania e akoakoa nui ana mawaho, o ka wa no hoi ia i akoakoa pu ae ai ko ke kanaka lawaia mau hoaloha ma ka aoao o ka papa himeni iloko o ka halepule me ka ike ole ia aku o na mea o waho e hana ia mai la.

            O ka nana aku ia manawa, me he mea la, e hooluu ia aku ana kahi ihiihi me ke koko.

            I ka manawa pokole wale no, ua poha ae la na leo hooho o ka lehulehu a puni ka lewa me he hekili ala.

            Holo koke aku la o Masanero a ma ke poo a @ laina koa me ka makaala loa nona iho, a oia ka wa a ka moneka Doma Palakiko i ka ua mai ai , me ka i ana mai:

            E kuu keiki, mai hoala hou ae i ka mea e uluaoa hou ai, ua oki e kuu keiki e, e maliu mai i ka leo o kou mahua nei.  Aole loa au e noho malie ke ike pono aku au ho mea pono'ole i kuu noonoo.  Wahi a ke kanaka lawaia.  Ua hele mai nei au e hoolilo i kau olelo a me ka'u pu kekahi i mea ole.  Ke kumakaia mau nei lakou i ko lakou mau pono, a he oi ka pono, e ao aku ia lakou me ka 1 @ u mau hana a pau e lawelawe nei:

            O ka aha hookolokolo o na kanaka o ko ao nei, a me ka aha hookolokolo o ka lani i ka wa hope loa e kaupaona mai i keia mau hana.

            Hooki ae la o Masanero i kana mau kamailio ana, a neenee pono aku la oia a ma ke alo o ke Duke, oiai no ua Duke la e noho mai ana me na helehelena i hele a kunahihi a me kona poo e kulou ana me ka hilahila nui; a pa-e koke aku la no ka leo o Masanero:

            Hookaawale koke oe mai keia wahi aku i keia manawa me ke kali ole.  elemakule lapuwale; e huki pu ia aku oe me kou lauoho keokeo iloko o na pelapela he nui, e paa pu ana me ka ai-kala o ke Toisona d'r Or, e na Naita hanohano no kau mau hana.

            Ua hoola aku au ia oe, no ka mea ua hai aku o Doma Palakiko ia oe i ka'u mau olelo, a no ka mea hoi o ke kanaka o ka lahui e pono oia e hoike iaia ino e like me kona hanau ia ana, aka e ke Duke, ua maopopo no anei oe i kau mea i hana iho nei.  O ko'u ake nui e hoopakele i ko kaikamahine, ka mea au ponoi no i hoonalowale aku ai.

            No keia mau huaolelo, ua hoomaka ae la ua Vikeloe nei e imoimo iho kona mau maka, me ka puapuai pu ana ae o ka ula ohelohelo ma kona mau papalina, a pane mai la:

            O keia mau kanaka, wahi ana e kuhikuhi ana i na hoaloha o Masanero:  ka poe na lakou i hehi iho na kanawai pono, a me ka pono o kuu keiki liilii nono na makahiki i hiki aku i ka 16---kuu keiki e!

            E ke kanaka lapuwale. mai kamailio oe pela, no ka mea, aole oia i noho loihi loa malalo o ko'u malu a hele koke aku no eia me kuu maopopo mua ole, he kaikamahine ia nau.  Alaila, auhea oia i keia manawa?  Wahi a ka Vikeloe

            O kona wahi e noho nei i keia manawa, aole ae i maopopo; aka, o ka'u mea wale no i maopopo, ua lawe ia aku oia e Cosila.

            Cosila!  I hooho ae ai ua Duke la; e ke Akua kiekie loa!

            E, ua hiki mai nei o Masanero e kokua ia oe no ka hoopakele ana mai ia Isabela, a he pono oe e hookipa iaia no ke ola o kou uhane, wahi o Masanero.

            Kuu kaikamahine!  e hoopakele mai i kuu kaikamahine!  O na mea a pau o kona makuakane au i manao ai e hooke aku au, na'u ia e hooko aku nou, i noopakele io mai ai oe i kuu kaikamahine aloha, o Isabela.

----------o--o--o----------

            Kuk@au lua ka hoi ka makou mau keiki kiloiloi hau ma ka la iho la inehinei, a i ka alawa iihi ana aku, ua hoohihi ka naau i@ka makemake.  Ola ka noho hale.

 

 

KO MAKOU MAU LUNA LAWE PEPA.

----------

            Oiai ua hoopauia kekahi mau luna o KA LEO O KA LAHUI, a ua paku'i hou ia mai he mau luna hou, nolaila no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, a i hookoia ai no hoi ka pono a pau, ke hoike aku nei makou i ka papa inoa o ko makou mau luna e like me keia malalo iho----

 

                        D. Kahaleluhi                                                  S. Kua

                        J. W. Keanu                                                    Wile Buki

                        J. Samoa                                                          H. Kalei

 

                                                                                    Ma ke Kauoha.

 

 

 

KE KULANA O KO KAKOU

MAU HUI KINIPOPO E KU NEI.

 

----------

            O keia malalo iho nei ke kulana o ke kakou mau Hui Kinipopo i keia manawa, ka nui o ka lakou paan@ ana, ka lakou mau paani i lanakila a me ka lakou mau paani i hanale, mai ka hoomaka ana mai o keia Kau Kinipopo a oiki i keia la:

 

Hui                              Lanakila                                  Haule                           Paani

Honolulu                     1                                              2                                  3

Kamehameha              3                                              0                                  3

Hawaii                         1                                              2                                  3

Crescent                      1                                              2                                  3

 

 

HE HOIKE I KE AKEA.

            Ina makemake a me na hoaloha o'u lahui Hawaii Ponoi he wahi mea hou kau e hoike aku imua o oukou oia iho keia:

            Oiai au e noho ana iloko o ka pilikia a ka mai, o ka mua o ka hoomaka ana mai a ka pilikia ia'u he anu.  mahope oii mai la ka maneo a manoanoa mai la ka ili pii pu mai la me ka wela a puni ke kino, a ua ku maoli no i ka pilikia a aneane e hoi aku i ka aoao mau o ka honua, aka mamuli o ka loaa ana o kekahi loea akamai i ka lapaau oia hoi kela kauka pake Leong Keng Tong, no kona nui akamai ua loaa ia'u ka lanakila a me ia lanakila au e pahola aku nei i keia mea hou ano nui aole au i manao e hooikeike aku i kona akamai a me ke ano o ko'u mai, aka i hoikeike au i kumu e ike pono ai oukou a i pau kuhihewa o i ia mai auanei he hoopunioani, nolaila i noho a i loaa i ka pilikia hele ae hookahi hele ae elua hele ae no a pau loa i ike i ka oiaio he ole ka lohe pepeiao.

                                                                                                            O wau iho no

                                                                                                                        MRS. LOMELE

                                                                        Pauoa, Honolulu, May 9, 1892.

                                                                                                1m-d*

 

 

HE HOOLAHA I KE AKEA.

----------

            E ike auanei na ano lahui a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki ; i loaa i na ma'i o kela a me keia ano, e none mai i ko'u Keena hana, a ha'u o hoopaa aku i na ehaeha a ka ma'i maluna o oukou o na makamaka, he hiki ia'u he lapaau i na ano ma'i a pau, ma'i iloko o ka opu, hu'i ke kino, aki iloko o ka iwi, eah o ke poo, ma'i wahine a pela aku.  Mai hoololohe aku e na hoa, hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa ; he oluolu ka auhau, he hui me ia me na kukai olelo ana ; ua makaukau wau e pulama mai i na hope ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa, he makemake a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii.

                                                                                                            O wau iho no,

 

                                                                                                DR. LEONG KENG TONG.

Helu 49, Huina o na alanui Kamika me Hotele, Honolulu, Oahu.  Aug. 31.  1v

 

 

 

HOOLAHA HOU!

 

E ALA,           E ALA.

 

B. F. Ehlers & Co. - PAIKAPA.

 

HELU 99 Alanui Papu.

 

E Hoolohe hou mai e na MAKAMAKA, mai no a leh@in@, e hele mau

mai no oukou e ike ia PAINAPA, no ka mea he kanaka eia i noho

a kamaaina i keia kulanakauhale.

AIA MA KONA HALEKUAI NA

            Papale Wahine………………………………

Kinamu Nani 8 Ia……………………………………$1.00

Kalakoa Nani 18 Ia……………………………….…."1.00

            E kuai aku ana MAKOU i ko makou mau waiwai a pau no ke Kumukuai

                        i haule iho i ko lakou mau Kumukuai mua.

 

            Na Palule $2.50 he $1.50 wale no, a o na Palule $1.50, he $1.00 wale

 

                        no.  Ke ike mai la oukou i ka emi loa ana.

 

Kupaianaha maoli keia emi naaupo ana e hele koke mai, o nele auanei oukou.

 

                                                                                                            B. F. EHLERS & CO

 

 

 

Na Lako Lole Hou o ke Kau Makalii.

---------

Ku ka Paila!                Hana ka Haawe!!

----

E Ohi Oe a luhi ko kino

----

E Weheia Ana ke Kuai Ahulau Nui o n aLole ma

KA HALEKUAI WAIPAHE O

 

                        N. S. SACHS,

-----

            He oluolu me ka Holopono ke Kumukuai, oiai o ko makou Makia ia; Nolaila hele mai a pau i ikemaka i ka makou mau waiwai hou o kela a me keia ano, he ole ka lohe pepeiao.  E alawa iho i kekahi o ka makou mau kumukuai e hoike aku nei.

NA LOLE KINAMU e kohu ai ka hoohehele ana ma na alanui o ke kulamakauhale nei, Na Lole Papamu o na la maka kanaka   nui a me na Lole Kah@ L@ o na ano a pau, o kaha ai ka maka o na opio o ka aoao @l@a,

He 6 I-A                                                                                                                      $1.00 wale no.

NA LOLE MAKALENA keokeo o na ano kikokiko a pau a ka @ e h@ a@ ai, he makepono loa ke kumukuai, oia hoi,

He 5 I-A no                                                                                                                 $1.00 wale no.

NA LOLE HAPA SILIKA  i kakau aulii o na ano a pa., a i hiki hoi ke holoi ia me ka pilikia ole, o ke ano hou loa mai nei o keia au hou e @e aku nei,

He 6 I-A no

Na Lole Eleele Hinuhinu Paa Puni (Sateen) me ka nowelo panio mikioi ia o ke ano maikai loa, he 1 i-a no 25 keneta.

Na Lole Hulunipa la-a pelua o na ano a pau, pakui ana o ke kua@ a he hoa kuwili no ka limu kaha kanaka o Manua@pa, he 6 i-a no $ 1.00 wale no.

Na I ole Hal@malena ame Hapa Kanikau, o ke ano hou mai nei i laha mua ole, a mae ola hoi ke holoiia he 1 i-a no 25 keneta.

A he nui wale aku na Waiwai Hope loa a me na Paikiai Hou loa i loaa mai nei i makou, a makou hoi e kuai aku ai ma ke kumukuai haahaa @ a makepono.  Ina oe e makemake i papale nou, e hele mai i o makou nei, he piha papale makou e noho aku nei, mai ke na Lede maka onaona a ke na kamalii i paa m@ i ka hooma@iia i oi ae i ke kekahi mau halekuai e ua o loko nei o keia Aupuni, amau o wae elike me kou makemake.

            Na Papale Kapu Luina i kino@hi mamaia, aohe he luhi i koe, he kau wale ae no i ke poe hele ana, he $ 1.25 a pii aku.

            Na Papale o na Paikiai a pau i hoomaulia elike me ke kauoha, na Papale i Humu lima m@ a me na Ia Pa@ Hawaii o na ano a pau, he hapalua dala wale no ka auhau.

            E na hoaloha, e kipa, e ike kumaka i ka nani o Aipo, he ole k@ lohe pepeaio.

 

---------: N. S. SACHS :----------

 

                                    104 Alanui Papu, Honolulu.