Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 464, 26 May 1892 — MA KE KAUOHA. HOLOLI I MANAOIA NO KE KUMUKANAWAI. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

HOLOLI I MANAOIA NO KE KUMUKANAWAI.

3e Kanawai e hoololi ni i na l'auku 4<, oi», ■ (32 a me 63 o ke Kumukanawai, a e pakui mai ī pauku hou i ke Kumukanaw?i * kauaia, I\iuku 83. E hooholoia e ka Moi a vic la Ahalelo o !x Au;>*ni Hawaii: Pauku 1. Ma keia ke hoololiia .ei ki ?s-ku 48 o ke Kuuiukana-1 a e heluheki ia ai ua ■**P. ;' i Oua Hihi Kanawai a pau i hooholoi;; e ka Ahuolelo man»u:\ 5 £% iilo an:i i kanawai. e wuiho i:v aaua oku M .:. ina e apono oia, e kakauinoa oia.-a iua ia ujca e lilo ai ia i i.anuw.ii; aka. ina aole oia i kaKauinoa. v hoihoi hou aeoia me na kuup» ]>u o kona nooie r xīiA i ka Ahaolelo. a na ka Ahaoieio e kakau i na kumu o kona aeole ana maloko o ko lakou buke mooielo, a e hapai hon lakou i ka noonoo ana no ia mea. lim mahope o ia noonoo hou ana a ua hoaponoia ua Bila Kanawai nei eka eiua-ha-pakolu o na hoa a pau i kohoia o ka Ahaoleio, e hoihoi hou ia aku i ka Moi no ke kakauinoa ana. a īna e hoole bou ia mai ke k&kauinoa ana. alaUa, e lilo no ia i kanawai. Ma ia mau hana ana a nau. e hoomaopopoia ke koho aua ma ke kahea ana i na ae a me na noole. a e kakau ia ma ka huke moolelo o ka Ahaoielo, na inoa o na poe a pau i koho ma ka ae a me >a hooie i ka Bila Kanawai. Ina e noihoi ole ia mai kekahi Bila Kanawai e kā Moi iloko o na la he 10 (koe ka la SaHati) mabqpe o ka waihoia ana aku imua ona, alaila, e lilo no ia i kanawai, me he la he kanawai i kakauio<Mua e ia, ke oie nae e hiki ole ka hoihoi ana uiai mamuli o ka hookuu e ia aua o ka Ahaoieio. a ina pela, aole no ia e lilo i kanawai." Pauku 2. Ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 58 o ke Kumukana-1 wai. a penei e heluhelu ia ai »a pauku la: *'Pauku 56. Oke Alii oka Ahaolelo, he kane kupa ma no ke Aupuni i hiki aku oia i na makahiki he iwakalua-kumamalima, a i noho ma ke Aupuni no na makahiki ekolu, ahe waiwai kona iloko o keia Aupuni i kupono i ka auhau i hiki aku i ka ekolu lauiani dala mawa&o ae o na hihiaa pau, a i ole u, he ioaa makahiki kona aole i emi malak» o eono haneri dala. M Pauku 3. Majkeia ke hoololi ia nei ka Pauku 59 o ke Kumukana-' wai. a penei e heluheiu ia ai ua paukula: "Pauku 59. O kela a me keia kane kupa o ko Hawaii Paeaina na he Hawaii, Amerika. a he Europa paha ma ka hanau aua, a iua u hiki aku kona mau makahiki i ka iwakalua, a ua hookaa oia i ko-1 na mau auhau, a ina ua hookomo oia i koua inoa ma ka uapa in<»a o i*a poe koho o kona apana no ke koho ana i na 'Lii <> ka Ahaolelo, alaila, ua kuponoou i ke koho i na 'Lii. a ua ioaa iaia ke kuleana e kohoi na 'Lii oka Ahaoieio i kela a nte kdb koho aaa, ina n«e: v A e hooioii ia no hoi k? mahele elim o ua pauku la, a penei e heluMu ia ai: "Alua—He waiwai ponoi kona ma M» Pfc*aina i kupono i ka iu-

h'i ,lld |jf» maiuio o hookuhi tau*ani dala inja,v:iho tru tiu hihia a pau/a i ote pela, 'm loaa maoli iaia keka|hi loaa nuikahiki i emi ole malalo o eono haneri dala i ka 2aakahiki uiamua ponoi īho o kona hoōkoooo ana i kona inoa iloko o na inoa o ka |>oe kupono i ke koho." Pauku 4. Ha keia ke hoololi ia aefka Pauku 63 o ke Knmakaoiawai, a penei e heluhelu ia ai 9a pauku la: 'Pauku 63. Aoie e noho kekahi i Alii a i Lunamakaainana ma ka Ahaoielo. ina aole i kohoia malaio a kulike hoi me na hoakaka anau keia Kumakanawai." Pauku 5. Ma keia kc noololi ia iu-i k:i Pau^u62 o ke Kumukanawai, a penei e heluheiu iu ai ua pauku la: "Pauku 62 O kela a uie -eia kane kr pa o ko Hawaii Paeaina, ina he Hawaii, Amerika. a he Euroua paha ma ka hanau ana, ina ua hoohiki oia e kokua mamuli o ke Kumukanawaia me na Kanawai e like me ka mea i hoakakaia tio na poe uana e koho i na 'Lii, a ua hookaa i kona mau anhau, nua hiki aki. ma i na makahik: he iwakalua. a i noho ma kma Aupu»i no ka makahiki hookahi mamua poooi iho o ke koho ana, a i ike i ka heluhelu a ioe ke kakaulima ma ka olelo Enelani a Europa paha (ina i hanauia mahope mai o ka makahiki 1840,) a ina ua h*okomo i kona inoa ma ka papa inoa 0 na poe koho o kona apana e like meka mea i hoakakaK ma ke ka* nawai, alaiia.oa loaa iaia kft koUana e hookmno i hookahi halota no •na Lunamakaaina»ā a man Lunamakaainana paha o ia aoana: »ka nae, o na <Mo no ka makahiki hookahi raamna ponoi iho o ke koho ana a mo ka iko halahain a kakaiilima ma ka olelo Hawaii, Enelani a Europa paha. aole Sa « pill i na poe • noho ana ma keia Aapuni i ka manawa i kukalaia ai keia Kumukanawai, ina e hoopaa lakon i ko lakou inoa a koho balota lakou ma ke koho mua ana malalo o keia Kumukanawai." Pauku 8. Ma keia ke pakui ia nei i ke Kumukanawei he pauku htu ma ke ano he hoololi i ua Kamukanawai la, a e kapaia, Pau* ku 83, a penei e heluhelu ia ai ua pauku la: k Pauku 83. Ua hiki i ka Aha* oieio i kela a me keia manawa e haaa i na Kanawai ana i manao ai ua kupono no ka hooponopono ana a me ka hoomaiu ana me ka hoo* maopops ana i na kanaka a pnu, a 1 ole ia. o kekahi papa hookahi a lahui paha i iawe ia luai i!oko o ke Aupuni no ka hana ana i na hana oihana mahiai, a ua hiki t»> hoi ma ia Kanawai e hoohaiki a kaupaiena i ka manawa e noho ai o ke Aupum o ia i>oe iimahana t»\h?.k« «uahiai a me na oihann a 'hana paha • iakou e lawelaue ai." Ke hooia nei au ua b(K)ho!oin ka Bila mamua ae ma ka Heiuhelu Ekoiu ia ana iloko o ka Aiiaoloio o ke Aupuni Hawaii, n»a kn 1a 10 o Novemaha, M. H. 1890, WU.rOX. Kitk;uio!e!o. fei> P.i !ful