Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 470, 3 June 1892 — Page 2
| This text was transcribed by: | Nyla Fujii-babb |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
JNO. E. BUSH
Lunahooponopono a me Puuku
POALIMA, IUNE 3, 1892.
HE HALAWAI NUI.
E like me ka makou i oleleo ai, ma ke ano he Peresidena no ka Hui Liberala, ke ike i na mea hou a ano e o na hana a na hoa o ka Hale
Ahaolelo, alaiala, e hoike aku i ka lehulehu ma ka halawai ana a ka Hui a ka aoao Lahui Hawaii Liberala. Oiaio he hoohiki ka na hoa o ka aoao a he hooia kupaa ma ka na kumuhana o ka aoao Lahui, e like me ia i hoika ia ai, nolaila, oia ka makou kumu hana nui i mua o ka halawai o keia pule ae e hoike ai i na hoa. Ma kahi mau hora 7:30. Jno. E. Bush Peresidena.
HE NINAU A HE PANE.
Ua ninau aku ka Hon. E. C. Makapolena i ke Kuhina o ko na Aina E, i ka lakou e hana ai no na hana a ke Kuhina Kamika, e noho la ma Amerika. Oiai, ua holo mua keia mau hana mawaena o ke Kuhina a me ke 'lii, ua heluhelu koke mai la ke Kuhina Paka i ka pane e like me kona ano hookamani pela no hoi ka pane oia keia: E pane aku ana lakou ia Mr. Kamika. Koe nae heaha la ka olelo, e hoomau aku paha e hoolilo i ka aina ia Amerika no na paona kopaa. Ahu ka pala o keia mau hana hookamani. Heaha la ke mea e hunahuna ai? no ka hawahawa anei o na lima? oia ka ninau.
NA ANOAI O KA AHAOLELO
Ua hooholo ka aoao hoomaemae na ke 'lii Ma@edena e hapai na hana o ka la. Ma ka nana ua hapai i@ no ke 'lii a he hanau wale no koe i ke keiki, oia hoi - nahanaokala.
Ua haohao makou i ka ike ia o kekahi ukali o ka Moiwahine iloko o ka Hale Ahaolelo ke pau ka hana.
Ua lohe wale mai makou, eia o Piikoi ke imi nei i mea holoi ipukuha no ka Hale. E @hoia ola ka makapehu o ka hele ana mai mai ka loa, i huli hoi aku ia hoomaemae i na waieha.
Na Kanawai Pepehi Lahui.
Aole i hala ka @ebedoma o ka Ha'e Ahaolelo i akoakoa ai, ua okuu koke mai la ka hana make iloko o na bila a kekahi mau @hea i makemake ai e lawe mai e hooholo ia i keia Kau. He oiaio, he nui nona kumu e lawe ia mai ana o ka poe e hi@inai ana oia ke kumu e p@@ ai ka opiuma aole e lilo i mea hoomake i ka lahui. O kekahi e lawe mai ana i na kunu me ka manaoio oia ka mea e pio ai ka laha nui ana o ka opiuma, a o kekahi poe e hele hookamani an@i ana. I na la mamua o makou kekahi i huli, me ka manaoio maoli he mea maikai, e laikini ia na hana hewa i mea e emi mai ai na hana hewa a na kanaka, a i mea e hoopakele ia ai hoi ke ola o ka lahui mai ka omilo ia a nalo aku mamuli o ka hopena e loaa ana i na e hoomau ka lahui malalo o ka hewa. 1 ko makou manaopaa, aole he mea waiwai ka opiuma. He mea make.
Eia ke uwe mai nei k@ Kina a me ko Inia mau lahui i ka hoopoino ia o lakou i ka opiuma i hookikina ia eku e na Enelani. Ke kapaia mai nei ka lahui haole he poe hookamani, ke komo aku e ao i na lahui i ka hoopono he alanui hookahi e ola ai ma keia a me kela noho ana, no ko lakou hookikina pu aku a ae hoi e laikiniia na mea a lakou ponoi no i ike kino ai he mea make.
Ke hoopii nei na 'lii o Inia e hoopaa ia ka opiuma aole e hoopae a e kanu a hoohanaia malaila. Eia keia mea make a na haole i kanu ai a maa na pake, i hoouluia a oi aku, ke hemo mai nei mai Kina a ke komo nei ma na aina o ka poe nana i lawe i ko hai aina. Ke pule mai nei ko Amerika, oiai ke ulu mai nei ka ai a me ke puhi o na opio kane a me wahine i keia mea ona anoe. Nui na kaikuahine o na ohana waiwai i loaa aku ma na hale puhi opiuma, e waiho a ona mai ana, me hela, ua pai'a ia e like me he moa la.
Ua hana o Auseteralia i kekahi kanawai aole i loihi aku nei, mamuli o ka helu ia ana a ike ia he 2000 wahine opio i punihei i keia mea he ai a he puhi opiuma. Ua ikaika loa ke kanawai e like me ko kakou, a ua ike ia o ka papa wale no ke kumu e pio a e malu ai keia mea nana e hoopau i ke koena o keia lahui i ka make.
I kou makou manao o keia kekahi hana hoomaewaena loa a kekahi kanaka e @ana ai, ka hoomana ana ma ke kanawai e ae ia e kuai i ke@a mea malalo o ka laikini. He uhi wale no keia no na hana hewa @ ulu ai iwaena o ka lahui Hawaii, a o keia mea e ano @le nei i keia manawa no ka paa iki ma ke kanawai, ke olelo aku nei makou, he mea no ia e lilo ai i mea hoohaunaele i ka maluhia o ka ohana, a e lawe ai i ke ola o ka lahui.
Ke pule mai nei o Inia, o Kina, Amerika, Enelani, Auseteralia - a me na lahui naauao e ae eia hoi kakou ke hoonahoa iku nei e kuu akea ia keia hana hewa e hana iloka o ka aina. Ma ke ana hoopono aole o kana kanawai ana e ana aku i ka hewa oia ka mea e pakele ai, aole, o ka hoole maoli no. O ka hilu loa o keia mau hana, o ka lawe ia mai o na kanaka i kapa he Karistiane lakou, iloko o keia Hale Ahaolelo. O keia kekahi mea a Kamaki@i Kapena, iloko o kona mau hana @@@@@ ana nona iho, i ae ole ai e hoohana ia no ka lahui.
E like me ka hookapu ia o keia mea e na lahui malamalama, pela no o Hawaii e hana ai, i ikea mai @@ ke hooko ia o ka olelo hookahi @ ola a e mai ai ka n@ho'na lahui- "E mau ka ea o ka aina i ka pono"
KA HOIKE AUPUNI.
Mamuli o ka hoohuahualau o ka aoao hoopii ia, ma ka hihia o na kipi i ololoia, ua ili aku ka olelo hoike a ka hoike aupuni a luna o kekahi pukoa a malaila kahi i palukuluku ia ai e na olelo noeau a Mr. Hatawela, me he nalu hai la o na lae haliu i ka makani o na Pali Hulaana o ka mok@ o ke komohana i ka aina. Ua waawaa na olelo koa, a ka hoike Nawaakoa, ka helu ekahi o ka lahui Hawaii e ola nei ma ia hana. Ma ka olelo a keia hoike @a an@ like oia me ke poi aama o ka Lae-o-ka-Hio a me ka alamihi onka aekai hooleina, ka ai i na mea ino a holohope o na olelo. Kup@no kakou e uwe ae i i ka hoohua @epa ana mai o ka honua i kekahi makuahine nana keia kino i hoohua mai a i hoopomaikai ia ma ka hoohalike ia ana he helehelena kanaka, a i hoopoino ia hoi ma ka like ana o ka uhane me ko ke keiki mookolo i ka honua a i oleloia ai he lepo kana ai.
OLELO HOALOHALOHA.
Oiai ua oluolu i ka Makua Mana Loa, ka lawe a@a aku i ke ola makamae o ko kakou hoaloha a makamaka opio Samuel Mahelona, Esq ma kona Home noho ma ke ahiahi o ka la 24 o Mei A.D. 1892.
A oia hoi he hoa oia no ka Papa Alanui o ka Apana o Honolulu nei, i kohoia mamu" o ke kono ana a me ka hooikaika paulehia ana a na hoa ka Aoao Lahui Liberala Hawaii e ku nei.
A uo ka mea hoi, mamuli o kona hooko pono ana i ka hana a ka Lahui i hookau aku @@ maluna ona iloko o ka manawa pokele ana i noho ai, ua @" mai maluna o ka Aoao Lahui Liberala Hawaii, ka hanohano o kona hooia ia ana mai o kona ana Luna Aupuni kupono no ka manawa e hele nei.
A no ka mea hoi, mamuli o kona make hikiwawe ana ua hoo@@l@ia mai kakou me kekahi kanaka opio makaukau, e kokua i ko kakou Lahui Hawaii, iloko o na oihana Aupuni o ko kakou aina.
NOLAILA, E HOOHOLOIA. EKAHI.
Me ka minamina nui a me ke aloha ku hohonu, ke komo pu aku nei @a hoa a pau o ka Hui Lahui Liberala Hawaii iloko o na hoa hoomanao ana ia ia Alua. E hooholoia, ke komo pu aku nei na hoa a pua o ka o Aoao Lahui Liberala Hawaii me ka wahine, na keiki a me ka ohana o ka moa i make iloko o na hoomanao walohia o ke aloha ku hohonu nona, me ka nonoi ana i ka Makua Lani e hooluolu mai i na kaumaha a me na luuluu o keia noho ana. Akolu. E hooholoia, E @@@@@@@@ kekahi kope o kela olelo Hoalohaloha ka wahine kane make Emma K. Mahelona.
Hanaia i keia la 26 o Mei 1892.
J. K. Pendergast
J. Nawahi
J. S. K@k@kahiko
Komite.
OWAI HOU AKU?
Mahope o ka minaminau ia ana o na hoike o ka hihia kipi me o@@@@ kipi a he Aupuni i ka P@akolu iho nei, ua hookuu ia mai o Mr. Alekane@@@@ Kamika, kekahi o na mea i hopaia ae ko kipi, nolaila mahope o ka lululima pu ana me na hoa o ka maewaena, haalele aku la oia ia lakou ma ke ano, he hipa maemae a kin@ ole, a k@ iana nei ko makou manao, o ka uka" "ke mai no ia @ ka nui manu a pau ma ia meh@ou hookahi.
NA MAKE OLOKO O MEI, 1892.
Ma ka hoike o na make o ka mahina i hala a C. B. Reynolds, ka Agena o ku Papa Ola, he 46 ka huina pau, a ua malehelehe ia e @ me keia ma'alo iho nei:
He 27 Hawaii, 6 Pake, 5 Pukiki, 1 Iapana, 2 Beretania, 3 Amerika a he 2 no na lahui e ae huina 46.
O ka nui o na make iloko o Mei 1888, he 39; 1889 oia mahina hookahi no he 50; 1890 ua pehu hou ae la i ke 60; 1891 oia ke keikei he 98, a o keia makahiki he 46.
KA SALIVANA HAFAKA HOPE LOA.
Ua hoike ae kekahi nupepa o na aina @, i ko John L. Salivana h@@@ ana aku i ke kulanakauhale o Nu Ioka ma ka la 16 o ka mahina i hala, no ka hui pu ana me kona ku hope, oia hoi o Charles Johnson, no ka mea e pili ana i kela hakaka o malama ia ana ona a me Carbett, a oia malalo iho nei na olelo i loheia me kona waha mai.
Ke emi aku nei ko'u kaumaha i keia manawa, no ka mea aole o'u ai uala Tahiti iki iloko o keia mau pule, oia o ka ai ana ia mea, he mea no'u e pahu hou ae ai a kohu @@@@ no'uno'u. He huakai hoomakaukau ka'u ia'u iho ne ke komo ana aku iloko o ka li@@ hakaka me Corbett ma ka la 4 ae nei o June, a ua la@a kuu manao, e loaa ana ia'u ke kulana kupono ke hiki aku ia la. Manao au, ua piikoi loa keia @@ aua au ia Corbett, no ka mea ua ike au iaia he kanaka makaukau ma na a@@ a pau, a ua lawa pu hoi me ka ikaika aka o ko'u eha ana iaia aole ia he mea n maka'u ai. Aole o'u manao e lilo ana ka manu hakaka i hakaka loihi, koe wale iho no ke Corbett hoomanao ma@ maia'u aku Ua manao au, o keia ka'u hakaka hope loa, a o ka he@i hope loa ana hoi a ko'u mau kapuai iloko o ka lina hakaka.
P@@ Elua i ka @auk@k@.
Ma ke ahiahi Poakeia nei, ua haule iho la kekahi mau kanaka elua mai ka l@nai mai o kela hale @ ku ma ka huina o na alanui Beritania a me Eamika. Ua @l@hia k@@@ mau kanaka elua i @@@@ manawa @@ ka @@@@@@@@ o na kiaha, a e hookelakela ana hoi i ke oole'a @ ke loaa mau io hoohana, a i
ke
i waiho mai ai i
kela a me k@@@ kanaka
a o ka mea i
lunaikehala hoop@@@ mahope
lakou kua e hana mai
lakou i na hana ku i ka
a me ka kiloh@@@, i @@@@@ ia mai o
ka hoowahawaha mai k@ lakou mau hoaloha hoopono mai.
Pela no keia kanaka elua no ka mea, aole e ulu
kabi haunaele ina he lanai
o ka hoopono me laua ia manawa; aka k@pae ae la laua la mea maikai a hana iho la, e like me ka laua i manao ai he pono. Mamuli o ka lawa ole o ko laua makemake i ka hakaka ana iloko o ka rumi, ua lawe ae la laua i ka lanai i wehi @ hoikeike ai i ko laua ikaika, a oiai laua e kupaka iluna a i lalo, aia hei na haule " ke aku la laua mailuna aku o ka lanai a waiho ana i k@ alanui, ma kahi o ka @@@ kapuai a k@u ke kiekie.
Mahope iho @ ko laua kua hanan@@ ana no kekahi manawa, ua paa iho la laua i ka hopuia a laweia aku la no Kalakaua Hale, a m@@@@@ iho o ka ninani@@@ ia ana, @@ hookuu ia mai kekahi a ko@ aku ke k@koolua, me na ma@@hou i loaa iaia mai kela ha@@@@ ana mai. Hu no hoi kakou Hawaii mahope.
KAU AHAOLELO O 1892.
Halawai ka Hale e like me ka mau. Mahope o ka pule a kahunapule, heluheluia ka moolelo o ka la i hala a aponeia
Na Palapala Hoopii.
Kamaueha mai Kohala mai, e hoopale ana i na @@@@hana o na aina @ iloko nei. Haawiia ke Komite Hookolokolo.
Kapahu, e hoololiia ke Kanawai e pili ana i "Na Haku a me na Kauwa," waihoia ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila e like me ia.
Nawahi: 1. E hoopau ia ke kanawai elima. Waiho ma ka p@pa @@ ka noonoo pu ana me ka bia. 2. E h@@@@ ia ke kanawai hookaawale mai lepera o ka 1888. Waihoia no ka noonoo pu ana me ka bila. 3. E ae ia kekahi poe o Kalalau i manao ia he poe mai e noho no ila@a. K@@hiia no ka noonoo ana me ka @@@a.
4. E hoo@@@lia ka uku makahiki e kuhina i $8,000. Waihoia no ka noonoo pu ana me ka Bila Haawina.
5. E haawiia i Haawina no ka hoala ana i Oihana @@@@@ahi @@ Hi-l@ Haawaiia i ke Komite o na Hana Hou. 6. E hoopa ia ke kanawai e pili ana i ke keena o na l@a h@@lu nui. Waih@la a hiki i ka wa @ waihoia mai ai ka bila.
Waip@ilani: E kapaeia ke @@@ waiwai @@ ke ka@@ ana i na Ni. 2. E hohoia na 'lii e like me k@ Ko@@@@ ana o na @@@@makaainana. 3. @ maheloia o Kona i elua apana @@@@ @@-