Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 476, 13 June 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

HOOLAHA K@ENA O KO NA AINA E

 

KEENA O KO@ AINA E@ HONOLULU IUNE 8, 1892

 

            Ua loaa mai ka hoike i keia Keena ma o ko ka Moiwahine Kanikela Nui ma Nu loku. Amerika Iluipuia o ka make o.

 

THOMAS THOMAS

Kekahi Sela Hawaii (luina moku) iho nei o ke kiapa “Anglesa”, ma ka Halemai ma Long Island, ma ke kulanakauhale o Brooklyn, Amerika Huipuia, a ka la l o Aerila i nala.

            O kela a me keia moa i kuleana iloko o ka hooponopono ana o ka waiwai a me na wahi mea liilii o ka mea make, e lohe hou aku no i na mea e aku ma ka ninau ana ma keia Keena.

SAMUEL PARKER

            Kuhina o ko na Aina E. june10 1 wd.

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH

Lunahooponopono a me Puuku.

POAKAHI, IUNE 13, 1892

Ka Hoopii ia C. W. Akipoka.

            Oiai ka hookolokolo o Konela Akipoka e hana ia ana imua o ka Aha, ua hoike mai la hoi kekahi hapa o ke Komite Hookolokolo o ka Hale Ahaolelo, ua kupono e hoonoa ia ko Hon. C. W. Akipoka kohoia ana i hoa no ia Hale. Ma ke@a e ike ia ai na hana hahai loloa o ka poe kue i ka aoao Lahui Liberala e kinai i kona mau alakai, a e hoomanalo i ka ikaika a me ka leo o ka lahui Hawaii, ma o kona mau moho iloko o ka Hale Kau Kanawai o ke Aupuni. Na hana iho la keia o ke au o keia noho moi ana, a o hoike ana, ua ake nui ia e hapala ia ka pono e ka hewa, e hoonele ia ke kuiana io o ka lahui holookoa no ka pono o ka poe kakaikahi.

NA HOOPIIKIPI.

            Ua hookuu ia mai ka loea kanawai V. V. Akepoka. Ua ike mua ia no ia mea, mamua ae o ka puka ana mai o ka Olelo Hooholo a ka Lunaka@awai, e kekahi poe he lehuleh@, a ua ike pu ia no hoi e paa ana o Wilikoki a me kekahi mau hoa. He mea pohihini no keia i ko waho poe, i launa ole aku i ka wa hookolokolo. Ua olela ia hoi, ke kumu wale no o ke ka poe i paa hou aku la no ke kiule, na hoopaa ia no kekahi mau olelo a lakou i hoolala ai ma kekahi halawai ma ka hale ma ke kua iho o ka hale lio o ka Moiwahine Kanemake, ma Alanui.

Paipalapala. O keia mau olelo na na hooike aupuni Kaahu am@ Warren, he mau koa. Ua olelo keia mau kiu, ua olelo ia e kapae ia ka Moiwahine mai ka noho moi i na aole e loaa ana ka pono a me ke kaulike o ka lahui.

            Ua lohe nae makou, aole ia o ko ke aupuni makemake nui ma keia hopu ana. O ke ake o ke aupuni oia no ka pae o Konela Akipoka, a kipakuia aku o@a mai Hawaii aku nei, a pela no hoi ia Hon. R. W. Wilikoki. Nolaila i ka hemo ana o kekahi o keia mau kanaka i makau nui ia, lilo ia he mea ano e no ka poe i @mi i keia mau kumu hoopii, a i lawelawe i kela hihia, a i hopu hoi i ka poe i hoopaa ia Ua manao ia o Akipoka e keia poe, ua like mo ke kumu maia, he la no e hua aku ai kana mau hana m@ hope, nolaila mai ka hopoia, a me ka minamina nui ia e ka aoao aupuni keia hemo aua ona.

Na Hoohiki a me ka Olelo

            Ua hiki mai ka manawa a na hoa e hoomanao ai i ka lakou mau olelo a me na hoohiki imua o ka lahni, e hele ana lakou e hana i ka pono o ka lehulehu. He oiaio eia no ka hana o ka Ahaolelo i na la mua, aka, e like me ka hiki i ke kilo ia ke ano o ke kanaka ma o ka hiohiona o ke keiki, pela no hoi na hana a kekahi aha kanaka i kona mau la kinohi e hoike ai i kona ano mahop eaku. Ma ko makou hoo@naopopo ana, me he la, he mau hana ano nui k@ hoao ia ana e kekahi poe kakaikahi iloko o ka hale e pili ana i ka pono kaulike no ka lehuelu, a he mau hana ano liilii kekahi a na hoa e lawe @ai ana a makou e ike aku nei e make opio ana mamuli o ke ano naauao o ka hapanui o ka Hale.

            Hookahi a makou mea e ike nei ua ano lokahi na hoa o ka Ahaolelo, oia hoi e hoemi mai i na lilo a me na uku o na luna aupuni. He mea akaka ole nae ka mau o keia noonoo maikai o na hoa. Ua akaka ke kupono loa o ka hoe mi ia o na lilo o ke aupuni, oiai na @mi mai na loaa; a ua oi aku no hoi ka maikai o ia mamua o na hoaie liilii mau ana a hiki i ka wa e banekarupa ai ai ka Waihona Dala o ka Lehulehu.

NA HOOMAKEAKA O KA LA O

KA NA’I AUPUNI.

            I ka wae@akonu po @ ka po Poalima nei, ua paiuku’ia iho ka@hu o kekahi wahi keiki Pukiki hoonana, a mai lepe e ka ihu, i@a sole e kani e ka ulili a ka makai, ina la na welu ka ihu, a hoi ihu ole i kauhale. Ma ta lihi paewa hikina keia o ka u@po o Haa@liamanu kue i ka uapo o Kamika.

            Ma na hora kuluaumoe o ka Nai Aupuni, ua ubene ae na leo o na kaula moliolio o Uwehone ma na ipuka hale o kela a me keia makaainana aloha, a i ka h@au hele ana a ko makou kiu mahope o na moheu o ua poe kukini la, ua koho aku ia, o ka lakou Na’i aupuni e hapai hele ana ma ko lakou mau kileo oia no ka aloalo poka o Iulai, nona hoi keia mau laina mele i hele a wa-le wah i na mea u pau, a oia hoi keia:

Kaulana mai nei a o Wilikoki, I ke ku kilakila i Halealii, He ‘lii na maka o ka uila, E lalapa mai la i ka pae opua.

            I ka hulu hoi ana mai o ke kane a kekahi wahine mai kahi mamao mai, a i ke komo ana aku o kona poo iloko o ka ipuka o ko laua hale, aia hoi, e haulani ana ka wai lohi o ke Keikialii Gini iluna ona, a e pohapoha ana na hua mele mai kona mau lehelehe ae, me he manu ai raiki la, a oiai hoi ka ikaika o ke @ hoonakulu ana iloko o kona waihona ai, ua hoouluhua aku la oia i kana kane ma ka hoo hua ana aku i ke noi i kana kane i dala, a oiai ke kane i puka mai ai e kii@ ke dala ma kekahi wahi okoa aku. ua hoomaka ae la ka wahine e @lina, no na manawa ekolu, a mamua o ka hoea ana mai o ka makai, ua pio iho la ka holina ana, a  ua pahola hou ae la ka maluhia, elike me ka maa mau. Hu no h@i ka aka, o ka makana iho la ka ia a ka wahine e haawi aku ai i kana kane. no kekahi mau la ke kaawale o ka hua keia o ka wai lohi o Mareka, he hoomaka-e i ka pili ohana ana.

            Oleloia mai hoi, i eo ka hukikuki kaula o na lio a Kauai a me Oahu nei ia Koolaupoko, no ka mea, o ka Apana ia o ka Mohe o ka Weli o ka Makakila. Eo no ia Koolaupoko ka helu ekahi.

            Malia no ka i peki hope ai ke Koi-i-koi i ka Poaono nei, no ka mahu ole e no e Ka –i-ikoi ia loko, e nowelo ai na ki kaunu a ke akamai.

            He hookahi lunamakaainaoa ua hele a palu-u-he a palu-u-palu i ka noke-a i ka pehia e na hunakai @ Kalehuawene. Ua hiki, he la hoomalolo ka hoi ia no ko kakou lani, ke hala mai hoi ia oukou, na makou ia e kaomi iho.

KAU AHAOLELO O 1892.

 

LA HANA 11.

Poaha, Iune 9.

Halawai ka Hale e like me ka mau. Mahope o ka pule u kahunapule, heluheluia ka moolelo o ka la i hala a apouola.

Na Palapaia Hoopii.

            Akina, e ukiia i alanui mai ka uapo aku o Waikahalulu a ko alanui Kaukini. Haawiia i ke Kon@ite o na Aina Aupuni.

            Hoike a na Komite Kumau.

            Komite Pa’i. ua pau i ke pai ia na bila 15. 16. 17, 18, 19 a me 30.

            Hoike a na Komite Wae.

            Keahou, he noi i manawa hou no ke Komite Opiuma @e waiho mai ai i kana pane. Apo@oia.

            Berger, he olelo ha@holo, e @ ke Komite o na  Buke Helu i na @ila a pau e pili ana i ke pai ana, unuhi ana a pela @aku. Ma ke kau lima ana. ua aponoia.

            Kakina. ma ke kapaeia ana o na rula, he hoopii mai a Mr. Turrill mai, no kona hapa o kekai@i opiuma i hopuia ai mamua. Haawi@a i ke Komite Opiuma.

            Waika, he kanawai e hoololi ana  i ka pauku 888 o ke Kanawai Kivila.

            Iosepa e hookaawaleia i $800 po ka hana ana i halo huokolokolo a   me kahi hoopaahao ma Honomaulu Maui;haawiia i ke Komite o ko na Aina Aupuni.

            Kamauoha, e ukuia $5.00 i kekahi kanaka o Kohala Hawaii, no kona auhau palua ia ana. Haawi ia i ke Komite Waiwai.

            Waika, e hookaawaleia i $1500 no ka hana ana i alanui mai Lahaa hiki i Kauaula; haawi@a i kekahi Komite wae.

            Marsden, he kanawai e hoopukaoia ka laikini no ke kuai ana i ka hia a me kekahi mau wai mama e ae e like me ka waina.

            J. M. Hona, he kanawai e koi ana e hookaawaleia i kukua kuwaho no no Hui Kaawai like ole. Nana no, he kanawai e nili ana i ke kanawai B ane Hawaii.

            Kamauoha, he olelo hooholo, e hookaawaieia i $1,000 no ke Kula Kaikamahina o Kohala Akau. Haawiia i ke Komite Hoonaauae.

            Kapahu, he kanawai e pili ana i ka ae ana i Lunakanawai Hoomalu no Kau Komohana.

            Numana he Kanawai e hoololi ana i ka pauku 1037 o ke Kanawai Kivila.

            Waipuilani, he Kanawai e kau ana i ke dute maluna o na puaa e hookomoia mai ana iloko o keia aupuni mai na aina e mai.

            Alii Pua, he kanawai e hoololi ana i ka pauku 30 o na kanawai o ka ’98.

            Aki, he kanawai e auopau ana i ka pauka 57 o ke kanawai karaima.

            Waika, he kanawai e laikini ana i na hana pili waiwai.

            Na Hana o ka’-a.

            Heiuhelu elua ana o ka Bila Helu 14. Lilo na hoa i ka hoopeapaa a hiki wale i ka hoomaha ana i ka hora 12:03.

AUINA LA.

            Akoakua hou ka Hale i ka hora 1:30.

            Bila Aelu 15, haawiia i ke Kemite o na Aina Aupuni.

            Heluhelu elua o keia mau bila, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 29 a @e 31, haawiia i ko lakou mau komite pakahi.

            Kamika, he noi e noonooia na hila helu 16, 17, 18, 19 a me 20. Aponoia.

            Bila Helu 16, haawiia i ke Komit@ Koa.

            Bila Helu 17, lilo na hoa i ka hoopaap@, a @ wae.

            Bila Helu 15, haawiia i ke @te maluna ae.

            Heluhelu elua ana o ka Bila Helu 18, haawiia i ke Komike e na Uku Hoomau.

            Bila, Helu 19, haawiia i ke Komite Hookolokolo.

            Heluhelu elua ana o ka Bila Helu 20, e pili ana i ka poe m@alama pakaukau hiliodi. Haawiia i ke Komite Waiwai.

            Hoopanee ka Hale.

NU HOU KULOKO.

Mai ha’oha’o ke loaa ole aku kau pepa, no ka mea e hooko aku ana makou me ka ikaika i ko makou rula hou, oia hoi ma kekuike e loaa aku ai ka pepa. O ka poe e makemake ana i Ka Leo, e kauoha mai i ke keena, me ka helepu o ka io me ka olelo.

Make Kauoha,

Ahaolelo ko keia la, hora 10.

            Ua hookohu ia aku o E. H. Hart i kakauolelo no ka Papa Alanui. Ke na@i ala no.

            Ua kaa hou no ia George Angus ke alakai ana o ke @oho haleta a ka Avalakaika,

            Laukanaka ke kaha o Waikiki i ka Poaono i hala, ke hopu hewa ala i ko hai  lima.

            Ina aole na kuia he puhi ohe ko keia po e like me ka mea maa mau e ike ia nei.

            E hoomanao i ka Ahaolelo o keia la i lohe i ka uwo ana a Bip@kane. Oia ka nani.

            Ua kookuu ia mai kekuhi poe paahae a ke aupuni i ka Poalima nei, a koe aku la no o Wilikoki a me elima poe e iho me ia.

            He mea lihakha e ma’i ai ka naau ka ike ana i na wahi o Hawaii e al@’o ipuka hale ana, e haawi ana hoi i ke kino i ka ulaia me na kane he nui.

            E hoouka ia aku ana maluna o ka Aus@teralia o keia pule, kekahi kumu niu kahiko nona na makehiki he lehulehu, ne ka Ipuka @Oula o Kapalakiko.

            Ua kaa ae ka hookele ana o ka ho@li e ka hui w@apa Healani ia W. H. C. Greig, ma o hena kohe hou ia ana i Kapena ne ia hui, ma ka lakou halawai i malamaia ma ka Poaha i hala.

            Ua hooku’i @e kekahi @aa huilalua i ka po Poaene pei me kekahi kaapio ma ke alanui Wiakiki, a o ka mea i ike ia, ua hoololohe ke kaa huii@a-lua mamuli e ka heme ana o ka puku, i o ekkahi  huila, me ka pau pu o na laau i ka hekihaki a pokopoko liilii.