Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 486, 27 June 1892 — HE OLELO LALAU. [ARTICLE]

HE OLELO LALAU.

Oiai kekohi o na hoa © ke aua i ka hoike ia o na nea oiaio e aoa i ko kakoo Moi Kalakaua. j make, uaamuii o ka hoike hooialnu mai a k| Kuhina Kamoeia Paka, t»e aa ipke l«ioD o kona p'likia oia no kona hookipa ana i kela a me keia. l T a hoopuka ia m*i keia uiau oklo ano e e ko Kohioa, 1 m«a e ike ia ai be kutuu hmlihune ka hookipa ana o na 'lii ai moku i na oaalihini, a no ia kumii be mea maikai e hoekaawale ia kekahi ba awia no na hookipa malihioi iahui ana. i mea, wahiakan* kalai aoa, e boopakele ia ai ka Moiwahine, mai ka Uiliune aaie i iiihia iho maluna oaa i kooa wa e ola ana a mahope mai ma kona waiwai. Ua kue aku ka Lunamakaaiimna o Kooiaupoko i kei» mau olelo oiaio ole, oiai t aoie oia ka pololei. Ua hoopuka aku o J. £. Bueh i ke akea, o; ka pepa piliwaiwai ke kumo aui i hooilihune a hooliio ti ia Kalakaoa i aiii aie, a he maio he lehulehu o oa hoa o ka hale sa hoike no ka oiaio oia mea. Ke hoouaanao la ka mea kakau I kooa ike make aoa i loko o Haie Alii i kokahi poai piliwaiwa», a he mea mau keia, a m* kona hooie aoa i ka ka Moi poioai ana mai iaia e koioo ako iioko o ka iakou iealea ana. a me kona boo!e ana nku ia mea. Iloko o keia mau iealea ana, tm le'a ka aka a kooa nnaii hoa paani i)o»o o eiwa hapao- :::! o kona lawelawe ana ia mea he popa haliau. Ke hoomaoao la oo hoi wakou, i kekahi hoio asa a k« Mu uc» Kooa t a o kekahi ui|o alii kekahi o ka Hale ano. ma ia moku huokahi «10 oa Waiehu. Ua hoowale* wale ij kc 'lii, aole i ka pepa, oiai o ;ana puni ia, «ka, e piliino, a ma a lliioEai, iloko o hookahi hanoa, la I*o tko ia aliaia tait«aoi dala. K pok M iho la ko 'lii e h&oa ia d* matt >00 • ptool mau boMi Imm* ol 1» fttoo «1 Mo «W

ieah*a i hoohoihoi i«e Mm ii.au i»»n i kumu v pau ai waivrai ia iwleou. Kia nai- ka aitja hilu ua iilo iho !:i ka .hoopololei ika olelo uhiuh: u kē kuhma i Uioa iiitiiaju n ; k:t hapan::! o na hoa « ka Hale. a hooi»«mpaa pilikino niai la ke Kiji« hinn Pa-ua mo ke ? Lii Konuela to Ma ui, no ka (iUnamakauinana llsr ki hai ana ae i ka oiaio, a «ie hana lapawale i hoohana ia i kia Moi e kona ni au hoa lealea. Ao|® hoi he mea i aa e hoole maoli ilia l i ka-oiain o ka ka Lunaniakaamana*|o KoJau. Aka ua hele nihi ae hai nae ka olelo a ka nookamat£. e hoouweuwe ana e like me ka Pj|iri?aio. i kc« ko ia o ka inoa oka Moi Kalakaua iloko o ka naio a ra[e ka hoahewu mai o kekahi mau hrta i ka Lunamakaainana o Koolaipoko. Me he la, na hoa o koja Hale he niakau ke kamailio ia au e pili ana i ke 'lii i ka wa a lakou e lawe hooeamani ai i kona inoa iloko o ka hale no ka mea ua naake ois. Inaoiaka mauao kuhihewa o kekahi poe, he mea maikai ole ke kumailio īa ka moolelo o keka|i alii a kanaka paha inake, ua oi aku ka maikai ia poe hookamani e waiho loa i ka lawe ana mai i ka mooleio o ka men make; a lna e lawe mai, aole makou i manao he mea maikai ka lawe kakina ia o Wa moolelo n ine ka hoopunipnni pu m*i kekahi. Xo makou iho, aole makou i ae he hana pono na laweiawe hupa, h huiw* hapa ana i kekahi hapa, o ka mooklo o kekahi nt<»a mea oi i kona uioolelo e lawe U

Hiia i an« no na hani # pooo ai lta lohulehu. O ka hookamani ana tnc ia, be ao ana a aiakai ai»i no ia i k poe i iohe a e helolieiu ana ia mgol«io hakina ma ka Kana hewa aaa a tne ke kokna kuhiheira an*. 0 kft mea »ae i iik ai o keia mm | ano hana, i iuea hiki ole ai ia in|« kou ke waiho pu, oia no ka iaha ana aku o na olelo e kakoo a e kaeo an» i ka hoike ia o ka aea oiaio mamuU oke aloha k?hihewa o ke kanaka no ka mea make, ae ae ia na boopun!t>ani i mea e make ai k& poe ola. He mea nui keia. aua ei loe aku hoi ke koikoi o ka hewa o na hana ana me ia, ke puka m«i ke kue i ka mei i hoike ia e kia mea « hofke ana i ka oiaio, mai ka | mai o kekahi kahua apuie, a ! e hoohaiike ana, i ka mea i a* e kue i ka hewa a e hoiie i ka oialo« he mea ka ia e kioe ani iloko o ka ipuiiookahi me ka Haku. !na ua kahunapule la « hel«helu a e hoomaepope Ika asoeWo i* ka Raihala t c tko ao anei ola ame m noa e ae, aoie he wmMm o kokahi kaoaka i hoike ia mai ma k»Buke hemolelo. ma ke kanoha a ke Akua, 1 hoike waie la mai ao kehapa mai* kai a hmi* iaaku ka hap* maikai ole, mai a Adamn mai a hiki i ka mooieio o 3ataaa a m» Kahohaa Kui, kona hope ma keia ao. a r.otia mai ke kuleaaa o na kihiNMipule kokua hooywip»tiakauiib.

Pa* ka a«y i k» Wpi-kM* hwM la • WKkoki«« j