Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 491, 4 July 1892 — Page 2
| This text was transcribed by: | Lyn Kuda |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
---
KA LEO O KA LAHUI.
---
JNO. E. BUSH.
Lunahoonononono a me Puaka.
---
POAKAHI, IULAI 4, 1892.
---
UA KO MA KA HOOIKAIKA.
---
Mamuli o ka hooikaika like ana o ka aoao Lunamakaainana, i kakooia mai e kekahi mau hoa o na 'lii, ua huli mai la na alakai o ka aoao hoomaemae, a kokua pu e hookomo ia ma ka bilahaawina, ka uku o na kakauolelo mua o ka Buro Hale Leta. Malalo o na wehewehe kumu ana a na hoa ma ka aoao o ka lahui, ua ikea maoli no ka hemolele a me ke kaulike, a me ka manao pilikino ole o ke koho ana o na hoa ma ka aoao lahui liberala, a me na hoa kuokoa o ka Hale. Ua huli mai no hoi ke Kuhina Nui me ka aoao makaainana ma na koho ana, me ke akea o na olelo, e i ana i na oia ka makemake o ka lahui, a he mea akaka he mea pono, aia oia ma ia ano hana. He kalai naauao keia ma kona aoao, a haawina no hoi e hoike ana eia ke naauao ae la ka wohi o ka Aha Kuhina, a ke ano kupono ae la e hoomare ia ma ka oihana Kuhina me na hoa i oi ae ka noeau a me ka naauao mamua o na guolo e noho pu nei me ia i keia wa.
---
HE HILINAI OLE.
---
He minamina makou i ka olelo ae ke hoike mau mai nei na ouli o keia Aha Kuhina i ko lakou hemahema a kupono ole maoli no i ka malama a hookele ana i ke aupuni. Mamuli o keia mau kumu, he mea maopopo loa e hoea mai ana kekahi olelo hooholo hilinai ole no lakou. He oiaio ua lawa na kumu e hilinai ole ia ai keia Aha Kuhina, a he puka kahiko no ko keia olelo hooholo ina ka hale he hookahi, a i ole noi he mahae-lua, aka, ua mahae-kolu ka Hale, a aia ma o keia kulana i hiki ole ai i kela a me keia mahele ke lawe mai i ka olelo nilinai ole, a kupaa iho me ka ikaika a me ka lokahi a lawa i kona makemake a me ko lakou hilinai ke ano o ka poe hou e koho ia mai ana e noho he Aha Kuhina hou.
He wa kupilikii loa keia o ka noho ana o ka aina; he wa no hoi e hiki ai i ka Moi, a me na Kalaiaupuni ma ka aoao o ka lehulehu ke kalai akahele a hiki i ka loaa ana o na kanaka kupono nana e hookele ke aupuni, ka poe i hilinai ia e ka lahui. He kupono no, i mea e loaa ai ka holou ua a me ka maluhia ke wae ia na kanaka no keia mau kulana mailoko ae o ka poe i kuleana a e like me ka rula mau i malamaia e na Moi a me na Poo Aupuni o na aupuni kiekie a naauao o ka honua.
Ma na aina e, a ma Beritania Nui, na ka Moi e kahea i ke kanaka i hilinai ia e ka poe koho o ka aina, a e alakai ana hoi ma ka aoao i ikea ka ikaika. Pela ka Moi wahine o Enelani e hana mau nei a hiki i keia wa, a no ia kumu oia i lilo ai he alii mahaloia e ka lahui, oiai he hooko wale no kana hana i ka mea a ka lehulehu i makemake ai, a no ia kumu i olelo ia ai o Enelani, he aupuni moi wale no ma ke poo a he repubalika lua ole nae ma ka hookoia ana o ka makemake o kona lahui,--a mai ia kumu mai i mau ai kona ikaika,--no ka mea, aole ma ka punahele e wae ia ai ka Aha Kunia, aka ma ka poe i ike ia i ke akea a i hilinai ia e ka lahui.
---
KAU AHAOLELO O 1892.
---
LA HANA 27.
Poakolu June 29.
(Hoomauia)
Kamauoha, he kanawai e kauoha ana i na kumu no ka hoouna ana i ka lakou mau haumana e hele i ke Kula Sabati ma na la Sadati.
Waika, he kanawai e kaohi ana i na mea ino wale.
D. Pua, i haawina no ka hana ana i uwapo ma Kaunakakai. Haawiia i ke Komite o na Aina Aupuni.
Akina, he kanawai e pili ana i namakai. 2 E hoololi ana i ka Pauku 10 ka mokuna 90 o ke Kanawai Karaima. 3 I haawina no ka hana ana i uwapo ma Waimea, Kaui, Haawiia i ke Komite o na Aina Aupuni.
Kakina, ma ke kapaeia ana o na rula, i ka hoike a ke Komite o na Aina Aupuni e pili ana i ka haawina luawai o Molokai. Aponoia.
Kapahu, he kanawai e papa ana i ka haawi ana i kekahi oihana Aupuni i ke kahi mea i komo iloko o ka mahiko.
Nahinu, he mau hoolaha kanawai he 5 kolakou nui.
KAunamano i haawina no ka hana hou ana i ka uwapo o Kohala HEma. 2. I haawina no ka hana ana i kekahi nalaui ma ia apana. Nana no, he 6 mau hoolaha kanawai like ole.
Na Hana o ka La.
Ka noonoo ana i ka Bila Haawina imua o ke Komite o ka Hale, o Kamauoha ma ka noho Lunahoomalu.
Uku Luna Leta Nui ... $7,000
Aole i holopono, a hiki i ka hoomaha ana o ka Hale ma ke noi a R.W. Wilikoki
AUINA LA.
Akoakoa hou ka Hale.
Hoomauia ka noonoo ana i ka uku o ka Luna Leta Nui. Mahope o ka hoakaka ana a keia a me keia i kona manao pakahi, hooholoia ka uku o na luna aupuni, he $6,000.
Ma ke noi a Waika, haalele ke komite i kona noho, me ka hoike ana mai i kana hoike. Aponoia.
Kapaeia na rula, hoolaha mai o Numana he bila e kakoo ana i ka hookaawale ana i haawina no ka lawe ana i ka wai mai ka aina aupuni mai o Kamaole mawaena o ke alanui aupuni a hiki i Kula, Maui.
Waiho mai ke Kuhina Waiwai i ka papa inoa o kahi poe aua i manao ai ua auhau papalua ia. haawiia i ke komite Waiwai.
MAkapolena. he kanawai e hoomahuahua ana i ka auhau maluna o ka waiwai paa.
Ma ke noi a Kamauoha hoopanee ka Hale.
LA HANA 28.
Poaha[x] Iune 30.
Halawai ka Hale elike me l[x] maa mau.
Na Palapala Hoopii.
Aki, e hookuu ia ka poe mai lepera ma ka Panalaau o Molokai, haawiia i ke komite malama ola.
Numana, e hoololi ia ke kanawai pale ahi ma ke kukulu ana i na hale laau ma kela a me keia aoao o ke alanui Alakea, waihoia ma ka papa me ka pila e like me ia.
Buki, i haawina no ka hana ana i awapae ma Waiahole.
2. E hana hou ia ka palewai ma Waiahole.
3. I haawina no ka hana hou ana i ke alanui mai Kualoa a hiki i Waiahole, haawiia i ke komite o na aina aupuni me na hana hou.
Waipuilani, i haawina no ka hana ana i olelo hoopaa mawaena o ke Kuhina Kalaiaina me ka Hui Lawe Opala Ka Lei Alii, haawiia i ke komite hookolokolo.
Hoike a na Komite Kumau.
Wiliama, ua pau i ke pai ia na bila helu 75, 76 a me 77.
Hoike a na Komite Wae.
Komite Opiuma,e pili aua i ka palapala helu 150, e waihoia ma ka papa no ka noonoo ana me ka bila.
Komite o na hoolilo, e pili ana i ka uku o na pailata, waihoia ma papa me ka bila.
Numana, he 5 hoolaha kanawai.
Bipikane, he 2 hooolaha kanawai.
Loio Kuhina, he kanawai e hoololi ana i ke kanawai limahana Pake.
2, He kanawai e pili ana i na pailata.
A.S. Wilikoki, e kapaeia ke dute maluna o ka laiki, malalo o kekahi mau kumu,
Kamika, he 2 hoolaha kanawai.
Loio Kuhina, he elua hoolaha kanawai.
Kamauoha, i haawina no ka hana ana i makeke no Kohala Akau, haawiia i ke komite o na hana hou.
Makapolena, he kanawai e hoololi ana i ka mokuna 43 o na kanawai o 1882.
Aki, e hookaawale ia i kula no ke ae ana i na opio Hawaii i ka ike kanawai, lapaau a pela aku.
2. E hoopau ia ka mokuna 22 o na kanawai o 1884.
Kamauoha, he kanawai e hooponopono i ka makeke kuai ia ma Kohala Akau.
Kaunamano, he kanawai e pili ana i na hale hoomo'a kalo no ka hana ana i poi.
Aki, he hauawai e hooponopono ana i na kalaiwakaa e piepiele hele ana i na wahine ma na hora o ka ka po.
Aole i pau.
---
NU HOU KULOKO.
---
Ua hoopauia aku ko Jno. Samoa noho luna ana no keia pepa, e hoike mai i ka lohe ma keia Keena; nolaila mai keia manawa aku, ua papaia ka uku ana i kekahi dala no keia pepa ma kona lima.
---
Lele uwati makou i keia la.
---
He kinipopo ka keia auwina la, mai poina.
---
Mamuli o ka pahee loa i ka welowelo, ua okupe ka inoa o ka makou moolelo hou i ka Poalima nei.
---
Ua ku mai ka mokuahi Monowai i ka Poalima nei, a holo hou aku no ia ahiahi no ka Hema.
---
Ina aole na kuia, e hapai ia mai ana ka noonoo ana i kela hihia o Mr. H. Poor i ka la apopo.
---
E hoomaka ana ka la apopo ke kau kiure o Iulai a ka Aha Kiekie, imua o Lunakanawai Dole.
---
Aloha ino ka huikau o ka Ema Kuea, no ka mea ke ole makou e kuhihewa aohe Ta-ra-ra-bume-de-ro o keia po.
---
Na Kamehameha ka eha o ka hooili kaua popo hapa-haole o ka Poaono, ia 8 ana puni kue i ka ole o Ladana.
---
Oiai ka heihei moku liilii e malama ia ana i keia la, maluna na lunakanawai o Eleu e holo ai e nana.
---
Ua holo aku ka Waialeale i ka po Poaono nei me ke Komite Wae no Molokai.
---
He 45 ka nui o na make iloko o ka mahina i hala, a mailoko ae oia huina, he 28 Hawaii.
---
He eha ohua Pake a ke Gaelic i lawe mai ai no keia awa, a i kona hualele ana mai i ka Poaono nei, ua lape aku oia he heluna Pake me Iapana no ka Hikina.
---
He wahi kuaua kamaha'o ko Waikiki i kela po aku nei, a hikilele ko makou kiu i ka nukolokolo a Aahekili pa-malo. Hu ka aka.
---
Ua olohani ae na keiki o ka bana Hawaii i ka Poalima nei, a haalele aku la i ka Puali Puali Ohe. He mea pono e lapaau koke ia keia mai. no ka mea ke uwe mai nei kekahi poe i ka mea ole nana e hosana mai.
---
I keia la e hoopau l[xxxxx] mahema o ka lanai hulahula o keia po ma ka Hotele Hawaii.
---
He aha mele kai malama ia ma ka Lukini o Kawaiahao. Ua lilo keia Hale he hale no ka lealea a me ka poe kuai i na nunu. Ikaboda!
---
Ua hala aku ke Kalaudine i ke ahiahi nei no Maui, me kekahi poe o ke kulanakauhale nei, no ka lilo ana i mau hoike no na lealea e malamaia ana ma Kahului i keia la.
---
O keia la oia no ka la kulaia America. Huro ka la a ka Aeko i hoopunani ai a kiko he hua lanakila a he aina no na manao a me na hana kuokoa a pau o ke ao.
---
He leta ka Mr. Lowela mai kekahi haole ana i lapaau ai a ola no ka mai "cancer," ka mai i make ai o Generala Kalani, keliiwahine Pauahi, a pela aku. Oia ka mea e lapaau nei i na mai ola ole, a ke oluolu a ke ola mai nei hoi kekahi.
---
Ua maki lalani ia ae he eono poe kue kanawai, mai ka moku holo pili aina Pele aku. Ua hopu ia lakou no ka lawelawe i na mea hoopahu giana pauda ia. Ua hookolokolo ia lakou imua o ka L.K. o Waimea a ua hoopai ia he kanalima dala pakahi. Oia no ka uku o ka hewa.
---
Ua hauoli makou i ka ike ana na awaiaulu ia iloko o ka hipuu gula o ka mare ko kakou makmaka aloha, a kamaaina ohana nui hoi. MRs. Helen M. Seal, me Mr. William M. Shaw, o Enelani. Ua mare ia laua ma kulanakauhale Loko Paakai. Malaila pu no noi kona kaikuana opio me ia oia o Charles Swinton.
---
Ma ka hoike ai-hoopau a na haumana ma ke kula Nui Punahou, ua hauoli makou i ka ike ana ua hemo hanohano mai na haumana o ka papa o keia makahiki. Iwaena o lakou, o A.F. Judd. jr, a me S.E. Damon, ke holo ana e hoopau i ke ao ana ma ke Kula Nui o Yale ma America, iloko ae nei naha Augate.
---
OLELO HOOLAHA.
---
Ua kapu ka hele ana o na Puaa ma kuu aina ma Honuaula, Maui, i kapaia.
ROSE RANCH.
Ke loaa e hele ana malaila e pepehi ia no.
Ua kapu no hoi ka hela ana a na kauaka ma keia wahi, aia no [x] loaa mai ka ae ia e Chas. Buchanan (Kale) ka haole malama i kela aina na pili keia i ka poe e kii mahi nei i na holoholona a lakou, ka poe wawahi pa, a wawahi i na puka. E hool[x]he i keia kauoha, o ili [x]auanei he pilikia mamuli o na Kanawai.
KIMO PELEKANE.
(J.I. Dows[x]tt.)
Honolulu, Iune 23, 1892.
june30 1m.