Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 521, 15 August 1892 — Page 1

Page PDF (1020.94 KB)

This text was transcribed by:  Na limahana a pau o ka ?Aha Punana Leo, ko Ka Haka
This work is dedicated to:  ?Anake Lolena Nicholas

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II            HONOLULU, AUGATE 15. 1892   HELU 521

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

NO

SENIA LUTERA

 

Ka Ui Puuwai Mabala

o

ENELANI KAHIKO

 

A I OLE

 

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu

 

Mai ka peni mai a ka mea kakau o Avared, a pela aku

 

MOKUNA V

Ua make oia ia oe! Auwe, e kuu makuakane, ua paumaele kou lima me ke koko o kwekahi o kou mau hoa kanaka!

 

            Aole au e ae e punuku maiu u ka maka o kaʻu pahikaua, ina keia lapuwale ehoao mai ana e keakea iaʻu ma na ano a pau, a o kona unuhi ana i kana pahikaua, me na olelo hooweliweli ana i kamailio iho nei, ua lawa loa ia mau mea e hiki ai iaʻu ke pepehi aku iaia.

            Oiai ka Haku e kamailio ana i na olelo maluna ae, aia hoi e like me kekahi liona opio i manao ole i kona ola, lele mai la o Heneri imua e like me ka hikiwae o ka uwila, a hoomaka koke iho la ka hakaka ana mawaena o ka maua-hono-wai me ka huua.

            No Heneri, ke hakaka nei oia aole no kona ola, aka no ka mea ana i aloha ai; a o ka Haku Lutela hoi, ke hakaka nei oia no kona ola ponoi, a he ku i ka weliweli ke ike aku i ua mau kakele pahikaua la o ka ehu kakahiaka, e anapau ana i o a ianei me ka hamare ana i na ai uahoa a wahie i na manwa kupono a pau loaa ana ia laua.

            Aole nae iliuliu ka uilani ana a ko laua mau io o Heneri i ka hikaka ana mai a hina iho la ilalo i luna o ka ilihonua puanuanu, oiai ke koke o ke ola e kahe ana mai kona umauma aku iluna o ka liko o na laau kolo e hahi ana malalo o ko laua mau kapuai.

            He mau leo mauliawa o ka mea e make ana ka Senia i lohe aku, a i huli mai ka hana, aia ka o Hemeri ka mea ana i mare ai; nolaila ua luai mai la oia i keia mau huaolelo o ka weliweli me ka puliki ana o kona mau lima elua, oiai kona nui kino holookoa e naka aha me ka haalulu nui.

            Ua make oia ia oe! Auwe, e kuu makuakane, ua paumaele kou lima me ke koko ola o kekahi kou mau hoa kanaka!

            E holo no kou ola e kuu kaikamahine! wahi a ka makuakane, iaia i holo aku ai a huki aku la ma kekahi lima o ua Senia nei. E hookaawale koke kaua mai keia wahi aku e kuulei, no ka mea aole he he pono ke ike ia na kou makuakane i hana keia karaima.

            Oiai ua Semia nei e huki ia ana e ka makuakane, huli hou mai la oia a hope no ka manwa hope loa e nana i ke kino make oni ole o Heneri e waiho ana iluna o ka ilihonua, alaila hoomau aku la oia i ka holo ana me ka makuakane no kahi a ka lio e ku mai ana, me na kapuai waewae me mea la aole he pa iho iluna o ka ilihonua, aka i ka  lewa wale no keahi i kiani ai.

            Ia laua no hoi a kuene pono iho ka hope iluna o ka hokua o ka lio, lohe aku la laua i ka leo o kekahi poe e walaau ana mailoko mai o ka ululaau; a e like me ke hikiwawe o ka makani, wehe aku la o uwahi i ua Senia nei ma ke alaloa e hoea aku ai i na lalani mauna e kpapu mai ana ma kekahi aoao o ka ululaau.

            Uwila ae la na maka o ka lio puakea, a puka pu mai la hoi me ka uwahi mai kona waha mai e haʻu ana i ka makani, oiai kona mau kapuai hae e pohapoha ana iluna o ka ilihonua e wawalo ana ia manawa o ka ea huihuio ka ehu kakahiakanui.

            A ua oleloia maloko o keia moolelo, aole loa ua Senia nei a kaua i poina iloko o na la o kona ola ana, i kela holo lio ku i ka weliweli i malamaia ma ia kakahiaka, oiai ua keena a pau o kona puuwai opiopio ua hoopahaia me ka makaʻu a me ka weliweli.

 

HE MOOLELO

NO KE KEIKIALII

 

AWAREDA!

 

a me

KA UI LEILA

o Noremadi

 

Kakauia no ka Leo

 

MOKUNA XIII

 

Ka moi kuapuu o Moremade

 

            Oia kanaka e kuu me heluhelu, oia no ka naita Teorino, ke kaikaina o Lameka, elike me na mea i hoike mua ia aku ma na helu mua o keia moolelo.

            Wahi a na lono e lauahea ana iloko oia mau la  ana ke kulanakauhale o Wavela ma ka waha o na kanaka.

            Ua hoounaia oia e ka moi hou maluna o kekahi moku nui me kekahi heluna kanaka nui i lako pono me na mea kaua, no ke kii ana e hopu pio ia Awared.

            I ko Karewada lohe ana oia iho la ke kaona a me ka puana o ko ua Teorino nei nalowale honua ana, ua luli iho la kona poo me na halialia aloha ana no kona haku opio, ka ai hoi a me kana i@ o na la i hala ae.

            No ka mea, ua koho koke iho la ua kauwa hoopono nei iloko ona, aole he mau haawina o ka oluolu e loa aku ana i kona kau opio maia Teorino aku.

            Oiai aole i manalo na hoomanao ana i loko ona no na mea i hanaia maluna o kona hoahanu.

            A iloko ola manawa hookahi oili pu ae la me keia mau nianu ano nui, ina e loaa aku ana o Awareda ke keiki a Koratina, heaha ka hopena e ulu mai ana?

            E loaa ana no anei ia Moriea ka moi kuapuu o Noremade ka hauoli nona?

            Oiai oia e hoekepue ana maluna o ka nohoalii, me ka ike iho no o na pukaaihu nunui aole i make o Awareda, ka hooilina ponoi o ka noho kalaunu.

            Ina aole e loaa, alaila, heaha ka mea e hanaia ana maluna o Awareda ina oia e loaa mai ana, aole anei o kela huaolelo weliweli o ka "Make".

 

MOKUNA XIV

 

Kue o Dulifa me Koma

            He mea e ko Leila piha me ka hauoli, i kona ike ana iho ua ukali koke mai kana mau lawelawe ana me na hiona o ka holomua, i ka wa @a ko Diana mau maka i kaakaa ae ai.

            Lilo ae la i mea ole ka ulia poino i kau mai maluna ona.

            No ka mea, ua loaa hou mai la ka ikaika i kona uhane, i kona manawa i hoomaopopo iho ai, he hana ku i ke aloha kana i hana ai i kekakhi o kona mau hoa kanaka.

            No laila, ua hoomau aku la no oia i ka lawelawe ana no Diana.

            Ae, ua hoomau aku la no oia ma ia hana maikai elike me ka hookikina ana a kona puuwai i kona mau lima aloha.

            No Koma hoi a me Dulifa, eia no ka laua mau mapuna hoe ke kapeku hala ole nei iloko o ke kai uli kai hohonu.

            Me ka hoomau ana i ka pakika pahee o ko lakou wahi halelana imua.

            A o ka @ hoku o ka Akau ko laua alakai, oia paha ka hoku hookele waa ia kakou.

            Aole he mea hookahi o laua i hoao mai e kamailio ia Leila i keia manawa a lakou e holo nei, a pela no hoi me ua nohea nei, aole no hoi oia i ekemu aku.

            Koe nae ko Leila lohe aku ia laua i kekahi manawa e kamailio ana, a no ka haluku o ka laua mau mapuna hoe a me ka haahaa o ko laua leo, aole he maopopo iaia ke ano o ka laua mea e kamailio ana, aole hewa ke i ae e kamailio ana laua no ka hokua e ka ale ka i Mamala.

 

NA MAI O KE POO

KA MAKA.    KA PEPEIAO

KA WAHA    KA PUU AI

A ME KA UMAUMA

 

KA PUUWAI, AKEMAMA, OPU;

KE AKEPAA A ME PUUPAA;

 

i huipuia me na maʻo o ke koke a me ka uli, ua hiki loa ia

 

            Dr. McLennan,

ke hoola ia mau pilikia a pau me ka hikiwawe i ike mua ole ia.

 

            O kona wahi i hoonaauao ia ai ma ka ike lapaau, maloko no ia o na kula ao Kauka kaulana o Amerika Huipuia, a iloko o na makahiki he 14 i hala hope ae nei, ua ike ia ka holopono o kana mau lawelawe apaau ana ma na mahele mai i hoikeia ae nei maluna ma Kapalakiko, ma ke ola ana o kekahi poe mai i hooiloiloia e kekahi poe Kauka aole e ola. E nana i kekahi mau hoike e pili ana no kona makaukau, iloko o kona mau la pokole o ka hiki ana mai i Honolulu nei, o kekahi mau mai i hanaia e na Kauka no kekahi mau mahina a no na makahiki kekahi, aole nae he loaa o ka oluolu, e like me- Mr. Geo Sherwood e noho nei ma Waikiki i ike ia e na mea a pau nona ka Hale Auau o Waikiki, na

            DR. Mr. McLENNEN

i hoola iaia mai ka Rumakika mai, oiai oia ma Kapalakiko he mau makahiki i hale ae nei, ka maʻi hoi nana i hoopilikia nui iaia ma Honolulu nei a holo ai no Europa, aole nae i ola a e ole o

            DR. McLENNAN

ola ai, no na mea aku i koe, e hele e haupu me Mr. Walakahauki. O Mr. Thos. Newcastle e hana nei ma ka Hui Hana Hao Lokahi e mau makahiki loihi ae nei kona loaa ana i ka mai eha o ka epu, ua i@i ke ola aole nae he loaa, aka, he mea makehewa ko makou kamailio ana aku no ia mea, e pono no e ninau iaia, a nana e hoike mai. na

            DR. McLENNAN

i hoola ia Thomas P. Spencer o ka Elele, W. Heilbron o ka Halekuai Bipi Metapolitana; Mrs. Mary Robinson, he wahine Hawaii mai Paia, Maui mai, mai kona maʻi Akepau mai, o Geo. Town@ eneginia o ke Kaawai Helu Elua, mai kona mai mai me ka ili a me koko ino, i hanaia e kekahi poe kauka e ae a @ ele ke ola, @

            DR. McLENNAN

i lapaau a ola. He lehulehu wale ka poe Hawaii i hoolaia, e pau ole ai  ma keia kolamu.

            O na poe mai e makemake ana ia  DR. McLENNAN, e hele ae ma kona Keena Hana ma kona wahi noho, o ka poe o na ano maʻi a pau me k@ maʻi hookaawale @ Alanui Aklakea, ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Ahahui Opiopio o na haole, kahi hei i noho hope loa ia iho nei e Dr. Luke.

            Na Telepona

@ Heliu 137                @

June 17 @