Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 525, 19 August 1892 — Page 2

Page PDF (1.03 MB)

This text was transcribed by:  Caroline Tsaw
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

HE $20 MAKANA

 

                        E @aawiia no ka aku makana i ka mea a mau mea paha e hele ae ana e hoike mua o ka Papa Alanui I ka mea a mau @ paha hana Ii lawe ka ipu-kukui i kau ia ma ka hai hanaia o ke alanui Moi kokoke i ke alamu Alapai i ka po o ka Po@ nei Angate 16 E hoomauia aku @ ia aku makana pela i na hana kolehe a pau oie ano e ulu mai ana ma keia moa aku oa na wahi a pau o ke ala@ e hana ia ana.

            Ma Kauoha

            Honolulu, Augate 17, 1892

 

KA LEO O KA LAHUI

 

J N O. E. BUSH

 

Luuahoponopono a me Puuku.

 

POALIMA, AUGATE 19, 1892

 

OKAIKAI KA AHAOLELO

 

            Ma ke kakahiaka io la inehine, imua o ke Komite o ka Hale, a o Wilikoki ma ka noho, ua ulu ae la he mau oopaapaa hahana iloko o ka Hale no ka manawa kamailio’o ke “Lii Kakina a oi mamua o ka hapalua hora, elike me kekahi rula hou a ka Hale i apono ai. Mamuli o keia kumu, ua hauwalaau ae la na manu, a ua ku mai la e koe a e heahewa, a mamuli o ka rula ana a ka Launahoomalu i ke noi a ka Luna o Kohala a me Lahaina i hooi ae i ka ikaika a me ka mahanahanana o na huaololo a na hoa o na aoao a i elua a hiki’I ke noi ia ana mai e hoomaha ka Hale a hora 1:30 o ka auina la. A ua aponeia ke noi e homaha, I pau koke ai keia ooloku ana. Haalele ka Lunahoomalu i kona kulana pii ka Peresidena ma kona nohe, a hoomaha iho la ka Hale. Ma ko makou ku ana a kaana no ka pono o na @ @ i ulu mai ai keia hau@ @ hiki poi a makou ke haa@ @ mau kaaoa ana me @ @ aole hoi ma ka nana @ @ @ @ @ ana i komo mai @ @ @ @ @ mau o ka @ @ @ @ ana e ka Peresidena @ @ Lunahoomalu ai ia mala@ @ @ ana a ka Rula 14 @ @ . A ina hoi mua o ke Ko@ o ka Hale o ka rula o ka mamou @ ole ai i ka manana ka@ o na hoa o ae a oiai e noho ana ke Komite o ka Hale, aoao Ka@ ka manawa ka@lio o na hoa, Nolaila ina e nana akahele na hoa i na huke rula o ka Hale a e hoopau no lakou i ko lakou kuhihewa.

 

Poha ka lae o ke Kolohe

 

Hanu ka Makai Kiu Helu 16 i ka Hohono o ka Uahi o ka Opiuma

 

O Sheldon ka Pueo

Po’I Moa

 

HOOHENOIA NO KA LEO O KA LAHUI.

 

            I ka wa i pa iho ai ko’u mau lima maluna o ke tini, aia ke lana kapaiili la ka hauoli iloko o kuu puuwai no ka loaa ana he kahoaka holomua malalo o ka’u hana, a ua ulu pu mai la no hoi ka mauaolana e paa aku ana kekahi o keia poe i ka hopu ia malamo o na kanawai o ka aiaa.

            Ua unuhi ae la au i kuu wahi ipukukui hele po, a ka Oihana Makai Kiu, a hoolele koke iho la au i kona malamalama iloko o ka pahu e wai ho hamama ana, a na kona malamalama i hoike mai he mau huaolelo Pak eke kau ana maluna o ke po’i o ke tini, i hiki ole hoi ia’u ke hoomaopopo iho, owai la ka inoa o ka mea nana keia mau waiwai pae hewa?

            Ua huki loa ae la au hookah tini iwaho, a me kekahi wahi pahi peia e moe lolii ana iloko o ka pakeke o kuu lolewawae sela moku, a me ia mea au i hoohana malie iho ai a hiki i ka wa i hemo ae ai ke pani o ke tini.

            Me ka pihoihoi o ka manao, ua ike iho la au i ka opiuma e lana malie ae ana me he wai malakake,

            Ea Eleele Hilo e,

            Panopano i ka ua;

            Kukuai ae la au i ke kukaepele malalo pono ae o kekahi wahi apana laau a’u i hookomo ai iloko o ka opiuuia’I ike mua ai au i ka @ he opi@ @.

            Aohe a’u mea e hoohewahewa ai no keia @ oiai na hoike mai la ka op@ i kona hana awahia e hoolilo ana i keia nana holookoa hookaia @ Hawa’e @ Kona a ma pana he poe e ne kekahi @ laila iloko oia mau hora o ka wa@ aole @ e hele ko lakou koho iho me ka hohewahewa ole, eia kekahi poo hoopae opiuma @ o keia uapo kahi i hoopoo ai.

            Papani hou iho la au i ke pani o ke tini, a hookomo hou iho ia iloko o ka pahu, a me kuu hamare mua no i wehe ai, pela no au i hoopaa hou ae ai, e hoohalike ana elike me ka hana ana i kinohi.

            Mamuli o ko’u akanui e ike i ka Ooa nona keia waiwai pio, a’u hoi e noii nei nolaila ua hoohuli’auli ae la au ma na aoao a pau i hiki ai ke loaa ka inoa ponoi o ka mea nana ka waiwai e paa ia ana e a’u ia wa.

            He ekolu a’u manawa i hana ai pela, aole no he loaa, a i ka hope loa, aia hoi, ua ike aweawea iho la au i ka inoa e pili ana i ke kihi, malalo iho o ka hookuina kui, o ke poo o ka pahu, i hanaia a

            Noenoe Uakea o Hana,

            ka hele a makalii, a e kau ana keia mau hea kumu.

            M K

            LELEO

            Honola’u

            Ua hoomaopopo koke iho la au, he Pake ka mea nana keia pahu, a ua mahuka pup aha oia iloko o ke aluka mua i pau ai i ka naholo a au ai iloko o ka muliwai.

            A me kekahi hao kuni iloko o kuu pakeke, i pili i na hana hookalakupua o ka Oihana Makai Kui, kuni iho la no au maluna o ka inoa mua Ii hoike mua ia ae la, a i kumu hoi e maopopo loa ai ia’u ka ike a me ka ike ole ia o kela kuni hou i ma kaia maluna o ka inoa mua, ua huki ae la au i ke aniani honui ike, a haawi koke iho la au i na lena ike a pau e hiki ai ke komo ka hoohuoi iloko o ka mea nana ka waiwai, ua ikeia ka waiwai ololko o ka pahu e kehai mea e ae.

            Mahope o ka pau ana o kuu lolelole ana me kuu ohenana, ua kaena ae la au aohe kupua nana e hoopauha Ii keia hana kamahao a ka Makai Kiu Helu 16, no ka mea, elike me ka hiki ole i kona noeau ponoi, ke ike iho i ka mea a kona mau lima ponoi i hana ai pela no hoi ka hiki ole i ka Maukauka hoehewa ke ike ihu i kona make e apuu ae ana iloko.

            Ua hapai mai la au i ua pahu nei a kokoke ma ke poo o ka uapo me kuu manao oka ukana ia a kuu wahi waapa e auame ai ia wanaao poniponi no ka hoike ana aku i ke poo o ka oihana.

            Aka, mamua nae o ko’u hookau ana aku iluna o ka waapa, ua loaa koke mai la ka noonoo maikai ilo ko o’u e waho malie no i ka pahu pela a hiki i ka wa e kuu ia ae ai e ka hookapulii nona ia kuleana, alaila oia auanei ka wa maikai loa e honu aioa waiho aku iloko o na lima o ka Oihana Makai Kiu.

            Kukuli ino la au ma ka aoao o na wahi pahu kupua, a haawi aku ia i ku’u  leo pule i ka Makua Nui ma ka Lani e hoike mai i ka poai a i ole ka helehelena e ka mea nana keia @ e lapuu ei ma kuu aoao, i hiki ai ke kau ia ka hoopai a ke kanawai maluna o ko lakou mau hokua iho a i ka hope loa haawi aku la au i ka’u hoomio ana na na lani no e kokua mai. A anana ae la au i ka’u mau loo pule kalokalo, a oia hoi ka manawa i nonoo ae ai e haawi aku i hoailona e hiki ai i ka Oihana Makai Kiu ke kiai me ka makaala.

 

KAU AHAOLELO O 1892

 

LA HANA 67

 

Poakolu, Aug. 17, 1892

 

Halawai na hoa e like me ka mau

 

Komite Mau.

 

            Balauwina, i ka hoike a ka hapa nui no ka Bila 56, e pili ana no ka hoopau ana i ke koena o ka Luna Helu Auhau Nui. Waihoia ma ka papa, no ke kali ana i ka hoike a ku hapa uuku oia Komite.

            Wiliama, ua pau na Bila 167.168, 174, 166 me 151 A i ke oaiia.

Holaha ka haawai a kekahi mau komite.

Kakauolelo, i ka pane a ke Kuhina Kalaiaina no na ninau a Marsden, e pili anan no na Pake hookup.

Na Hana o ka La.

Noonoo ana i ka Bila Haawina.

Ma ke noi a Kamauoha, hoomau ia ka hoonoo ana i ka Bula Haawina.

Pauku 63, Holo

Mamali o ke ananoia ana o ke noi a Kamika e haawiia ua pauku la i Komite Hookolokolo nolaila.

Pauku 62. Komite Hookolokolo.

Pauku 63 Komite Hookolokolo

Pauku 64 Komite Hookolokolo

Awakea, hoopanee ka Hale.

 

AUINA LA

 

Akoakoa hou ka Hale.

 

            Hoomanuia ka noonoo ana i na pauku i koe o ka Bila Auhau h’oholoia na pauku e ae a koe ha Pauku 83, aponoia ia me ka hoololi.

            Hana kuikawa o ka la oia ka Bila 61, e hoololi ana ia Hana me Makaweli i mau awa ku moku no na aina e.

            Mahope e ka heluhelu ana a ke Kakauolelo o ka Hale i na hoike 2 hakoko na hoa a hiki i ka aponoia ana me ka hololi i waihoia mai e kekahi hoa a o ka Poaono ka la i wae ia no ka heluhelu ekolu ana.

            Numana, ma ke kapaeia ana o na rula, he olelo hooholo, e koi ana e puunaue ia na hoa me ke kanawai e pili ana i ka Oihana Hookolokolo, i paia e ke Komite Hokolokolo. Aponoia ka olelo hooholo, a o ka Poaha, Augate 25, ka la i hookaawaleia no kona noonoo ana.

            Heluhelu 2 ana o keia mau bila malalo ihoi:

            Bila 90 Papa

            Bila 62 Haule

            Bila 1, Apeneia me ka hololi, ma ka ninauia ana o na ae me hole.

            Bila 84, @ ka noonoo ana.

            Bila 121, Haawiia ekakau poepeo a heluhelu 3 i ku Poaono

            Bila 109 Hoololiia Poaune heluhelu ekelu.

            Bila 92, hoopaneia a hooa niai ka mea hoolaha.

            Bila 106 KOmite Hookolokolo

            Bila 125 No ke Kakau poepoe. Poaono keluhelu ekolu

            Bila 30 Hoopaneeia a paupono main a hoa.

            Hora i a oi Hoopanee ka Hale

 

NU HOU KULOKO

 

Ahaolelo ko keia la, hora 10

 

            Mea ia mai hoi, holoia e W,F, Frear mai Manana a hiki ilalo o ka Mabiko o Kahuku maluna o ke kaa hebi-wawae, he 22 mile iloko o na hora 4.

 

            Aloha ka Adimarala Baraunu ko haalele mai ia kakou aole e liuliu loan a la mai keia la aku, ka mea hoi nana i lawe aku ia Kaulilua main a kaiaulu aloha aku o Hawaii nei a hoihoi hou mai me ke kino makani imua o kona lahui.

 

            Ia Miss Helena Waila e anapau ana maluna o ka lio ma Kualoa Koolau i ke ahiahi Poakahi nei, ua olepe ia aku la oia a waiho ana ilalo. O kahi laki nae, aole i papaa ko lalo ai, koe wale no he mau wahi manuhe’u ma ka wawae.

 

Ma ka po p ka Poalua nei, ua loohia o Mr. G. Dilinahama, me keka hi ulia kukonukonu ma ke alanui Moi, mamuli o kona haule ana mailuna aku o kekaa iloko o kekahi lua i ehia ma ua alanui la. O ke kumu o keia poino, ua laweia ke kukui hoike no ka pilikia.

 

            Mahoe iho o ko Kapena Makai Hopkins hoopala – aku nei i Amerika, me ka laau a Kekuaokalani, ua waiho aku oia he koi puu nui no kona mau lilo, o ka auwana ana aku Luna Hooia, a na hole ia mai. Ua hoopuu loa oia imua o ka Aha Kiekie, aole i hohono hou mai ka hopena, aole ka Aha Kiekie e makapo mai i na hana o keia ano.

 

OLELO HOOLAHA

 

            Ano owau ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ano ke kauoha ia aku nei na poo mea holopolona a pau loa e heie wale ana maluna o kuu aina kuahiwi a me kula e waiho ala mauka o Waimalu, Ewa, Oahu no lakou hoi na inoa pakahi penei Pohakupu, Kupuna a me Poopaiapalu, e kii koke ae i ko lakou mau holoholona no loko o 15 la mai keia la 17 o Augate a hiki i ka la 2 o Sepatemaba. Ina e hula na la i olelo ia ma keia palapaia hoolaha, alaila e pili no me ka mea nona ka aina keia mau holoholona. A eia kekahi, ke papa ia aku nein a poe a pau no lakou na holoholona aole e ki i kekahi pipi a puaa paha maluna o keia mau aina me ka loaa ole aku o kekahi kuleana kipu mai ka ona aku nona ka aina.

            One kanaka a pau e loaa aku ana i ko’u mau luna ma kea no komo hewa e hopu ia no a hoopiiia ma ke kanawai.

            Me ka Oiaio.

            PIO KANE

            Waimalu, Ewa, Oahu