Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 6, 2 December 1905 — Pa Kahea —:A KE:— Koolau Wahine o PuaKe e-He mai Ka Na'i Aupuni E Ike ia Kaua Hoakanaka. [ARTICLE]
Pa Kahea —:A KE:— Koolau Wahine o
PuaKe e-He mai Ka Na'i Aupuni E Ike ia Kaua Hoakanaka.
Aloha-Anuenue ku kapakahi oe: Eia iho ke alamuku o Kane ■ ame Kanaloa. A poha aku ke Alaula nani me ke Ahi—Hoano—oia hoi ka moopunakuālua —a Kapuaokalani—o Keahialoanui ka Welaulani—i Hanauia mai e Haumea ka wahine kino lau —kino Paee—kino ulupuni ulumakanahelehele. Ka Wahine —Hookalakupua o Halemauman. He moolelo a he nanea no Pele wahine, i piha me na pahaohAo ame ke kupanaha, aole ona lua ma ke ao holookoa nei, a penei. He Kumu Houua oiaio, a na kona kino ahi e paa nei i ka Kukuhele o Honuaaikea, oia hoi, ka honua nei. Ua hanauia o Haumea wahine ma Waikiki ae nei, mo.uk a iki ae o ke alanui Moi, ma kahi e pili kokoke ana i ko Mr. Kanuha h.ale e noho nei, oia hoi, ka hoike kuniu i ao ia mai e na makua alii —noho aupuni ma ka lalani alii pololei mai ka po mai, a hiki ia Haunakamaaliala k, ka mea nana i kukulu ka heiHU o Pakaalana, ma Waipio, Hamakua, Hawaii. 0 Koi o E unuiakana ele ke kahnna, a o Kahaimoelea kē lii, a mai iaia mai a, hiki ia Kauholanuimahu k, a hiki ia Kihanuilulumoku, a hiki ia Liloa, a ia Umi, i kapaia u ka puipuiakalawaia/' a keiki ia a Keawrenui-a-umi, a hiki ia Kaikilan inui alii wahine o Puna, ame kona kaikunane Lonokamakahiki, a na ke ah| Hi{o nui' na Aukele i a o ia laua i ka Papa Kumu Honua (Kuauhau,) a hiki ia Kanalo-lianauikawela, noho ia Keakealani-wahine, a loaa o Keaweikekahiaiiikanioku k, mai a iaia mai, Kalaniiiuiamaomao noho like na alii nu i? Hawaii a Kauai, e hoopaa like i k, .kuauhauLawe o KaL-minuiaiuaomao ia Kamakaimoku w. kaikamahlne ponoi a Umi ula i ka ahumanu. lia. nau Namakaa kane » ~"lCa Na'i Aupuni I, Kalaniopnu, Keola: Kalanikupuapaikalaninui, ke kane lioao a Kekuiapoiwa— Ka laninui- amaomao k, noho i kana kaikamahine ponoi, oia o Kekau'ike i Kawekiuoimkni w, hanau o Keawe maululi k s o kkoU na keiki ekolu na keiki a Kalaninuiiamaomao» a be mau makua lakou no Kamohameha.J * Pela i hele poh»lei uiai ai ke auhan Kunai Honua nalalani h «nannu ālii, PeL> ah) a hikl ia Keawomauhili k. he aīii ike kiaH kiio knauhau, no!e> hoa«> ia i'lulaai w, hanan o Koawwkalukona k. nt>ho Iwao Kalauikaniokiki-! loa p, ao Kalaniwaiakna; a «»!
Kekumanomano o ke ka]>n, oia ka inoa piha, kaikamahiiie ponoi a na 'lii kiekie Kamehameha Nui k, pela iho la i liolo' pololei mai ai ke kuauhau aiii d na kupuna ponoi o kakou o'na Hawaii. . A hanau mai la ke kaikamahme mai loko mai o Kalani-kauiokiki-l'o oia hoi o Aikanaka: w.,/mare ia 'Georgo C Keeaum'oku (pio) «kaikunane ponoi o ka moi waHine Kaahmrianu, ame Keheiheimalia. aine ke Kuaipiia. w, ame Kuakini na keiki ponoi hoi/a ka aliiwahine kiekie Namahanaikaleleonalani w { kaikuaana ponoi o Keonapoiula w, ka wahine lioao a ke alii Kaliali\na, kekahi o na moi o Qahu nei. E nana I-kanaka wahine mare ia G. C. Keeaumoku (opio,) hanau o Kahahana kai mare aku ia Kalaniulumoku k, 2. Hanau o Peloiholani, kai mnre ia Piikea w, hanau o. 8. L. Kalaniomaiheuila Peleiholani, i a'o kuinu ia mai na kupuna alii aimoku, a hiki ,ia Kalani Kauikeaouīi, elike me ua hoakaka a ka 'nupepa Ka Na'i AapuNi e ui, e ninau ana. Auhea o Kauikeaoulilokomakai, Haina: E ia'no o Kauikeaouli lokomaikai ke hea nei, Mau ka aiolio lanakila ana o ke kanaka Jflwaii,\ • : Aole i pau.