Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 32, 10 August 1867 — Pau i ka mano. [ARTICLE]

Pau i ka mano.

£ ka Mupepa Kcokoa E ; Aloh-I oe;— Eia ma K«l*poua, Puna, Hawaii, lekahi k«D&ka ua pau i ka mano, o kn inoa o oa kioaka nei, o Kaubi. (J& pau oi« i ka !a $5 o iuUi, o ke kuiuu o koua pau aoa, 1 au i ka uluulu, ekolu lakou o ka au ana, ua iawaia no (akoo a hoi mai, a oa kokoke do hoi e pae i uka, halawai iho la rae ka maoo, ak», ua ike e kekahi o Ukou, oia o Puahau, a ua au ikaika kela rae ka bai o)e mai i oa hoa lawaia» ia ni«uavra, ioohia koke iho b o ua Kauhi nei e ka poioo, oa oahu mai i\ ka

maoo a ia t o i*t ra e pa ana ota kom niaa lima. ekolo hee, hookahi kah manmioi. iaiao mai ia oa ko% «n*o ole ne» o ka moan* ma n« tima moka aku ia oa iir»a a eiua ia i ab, na naho ia na wnwae. aoie eue 1 moka alo ka wawae. O kahi oi 100 o ka ikaika. o ka au līma ole ana a poe i uka, a ke woiho nei oia me kn make. NoUiia t e wiki oe eke Kilohana Pookela oka Lahoi Hawtm, i ike mai na boo poni mea hou. Owau ooneke a)oha. S. W. Kiun7imitt. Kalapeoa, Puoa, Ha«raii, lobi 85, IS6T7

PeAEOUKO, MASCA, KAHEHI'HA. ) lulai 30. 1867. \ ••Pehi 000 lee kai iooo Lihoe, Lono paiakuii ka uka o Malaoianui. Kaoi ka poo a ke kai i ka iaau. Haaieie waie i Puiee, He uabi mabu kai na ke kooiau o ialo, No laio—e, he aioha no. w I na ia i komo ai ka la iioko o Hipoknne, e aui aoa kona heie ana i ke alanuī polohiwa, a 0 n.i kuhikuhi manamana 0 kona paoana, ua koweioweie ae ia ma ka Moana Pakipika Komohann, a o kona mau kukuna malamalama, ua keekeehi no i» i ke kuia o Peekaua ; a o kona oliiiko ana, e ulili hanmaluie ana i Puuokapolei, a ua koiilii koliliko kona waiiiuta i ke kaha 0 Kanehiii, me he kanaka o-a ia i kn ia, ka hele o ka wiliwili me ka lau o ka maomao.a paha !eo lealea ae la au i Mauiiola— "Me he kanaka ia ka ohai 0 Kaupea, Ka wiiiwiii haoe knune i ka ia, Kuioiia i ke kaha i Kanehili, 1 ke kaha kahakafo Kaolina —e, He wahi olina na ka ia i Puuioa, He kahua olina na ka hau na ke koekoe, He kuahiwi pala ole i kai, Heaha kau hana liihi, O kuu aina awalau. He la kaune i ke kuiakuia aka—hi, He kai mnkaulin i ka weli, lUiila wale no a lu—a, He aloha—no— e." I ko'u kulukuluhio ana e hoomaopopo iea i na hainalea 0 na hopunaolelo a me na iiaina piliano, a hikiiele utai ia au i ua wohi kanaka e hoopaadaa leo ana hua. om hoi o Knhuake no Oahu, n o Pukeke no Hawaii. A penei ka laua mau olelo kike : Kahuake. Aioha hoi p»ih«» oe. Pukeke. Aloha no hoi paha. K. Nohea oe, a mahea ae nei oe ? P. No Hawaii au, a i hele ae nei hoi 1 ka makaikai kaapuni ia Onhuaenei u puni. He aina moinona no a puni, akn, he wahi aina uuku loa no ka 0 O.ihu nei, hooknhi wale no ka la puni ke heie ia. K. Aole e puni kuu ainu ia oe, he awaiau 0 Puuioa, he iau ka la, he lau ka po, puni kuu aina ia oe. Koeleele ka ipu ake aloha, kahi aina uuku o Hawaii, i apoia i ka poho 0 kuu lima nei la puni. P. * Wahahee oe e Kahuake, he aina nui 0 Hawaii. Ma ka okioki aina a Kalaihohia, eono moku, eiua kanaha oknna a keu, elua iau ahupuaa a keu, eha kuahiwi i kuhao, o Maunakea, Maunaloa. Hualalai a me Hainoa, a hookahi hoi moku kele i ke kai. K. Eia wewehi ke—ke, Wewehi oiwi ke—ke, Pukeke, kulunn ke—ke, Hoonoho kai hoe ke—ke, O kela waa ke—ke, O keia waa ke—ke, Ninnu Lnhaina ke—ke, Nawai ka iuahi ke—ke, Na Wewehi koa ke—ke— Koeleele ka ipu a ke alolia, kahi aina uuku o Hawaii, i apoia i ka poho o kuu lima nei ia puni. P. £ piii kaua, a iilo in oe. a lilo ia'u. K. Ua lilo oe in'u, e kalua mua kn puaa, e haawi mua ka waiwai, e kalahu mua ka ke Akua, e amama mua i o lahonua ko ke akua a noa, alaila, pili kaua, aia ko'u ai* na pili la o Waimano. Alaiia, iaiau ae la 0 Knhuake i kohi kaula inakalii, a hei ne ia nm kona mau manamnna iima, n paa iho ia kuuu hei i manao ai, nlaila. puaim ao la ōia 1 ka inoa o ia hei: • l O Hawaii nui a Kaneakapu, O Hiio aina o Kannkea, Pali kun ka ia i Lehuu, Kiki ka hou e inaunn ilaio o Kiolea, Hoa aioha Kalalea ma E noho mai la —he aloha—no." Huli ae Ia au e kikookoo i kuu mau lima 1010, e lolohi haneenee nonopa nna, a oni peahi ae la ka wai kuapuu o Kaiona, a hiohiona mai ia ka ia hamau ieo makani, a pane a hoio i ka iai; aiaiia, haupu mai ia au i ka ia kopanaha 0 ua kaha ia, he i» hopuhopo waie no ka ia ahikanann o ka moana oliuli, he ia hei waie no i ka manamaoaiima ka mano no Puuioa. A olelo iho la au be p«« iao, aoie no hoi he oiaio ia mnu olelo.no ka mea, he mano niho lelo! he mano niho ie)o !! Mai manao oe be wahahee, o lilo o Kamehameha 1. i hoike no ka oiaio no Kinao a Peleuli. •'He ia hopuhopu waie no aono, O ka pohakuku oa lima. O ka aiihi iuna ka maiuu, O ka pikoi hau ke kanaka, Na oane hoolanaiana, Loa maheihei w.iie no k.i 10, 0 Haiawa o Honoul.uh, He mau aina pUi poo, Ke wa—iho e no Ke kauwahi o lau.i, He aioha—no—e." I iho la nae au iioko o'u wale iho no, "L T a pani ao ika ia iaka h*> mino, He pomaikai ke ola na ke'kua, Mai ku no ko aka iki h'u, Mai pono no ko hoonaikola mai. 1 kn opu kopekope keemoa." I ko'u kunana ana, aole paha he aina e iooa waie ana ka ia i ka welelau o ka lima, a papai ae la i kuu papalina, a haliu ae la hooi i ka makani, a poana ae ia au : °He aiahou Kalamaula, Kukuui aku la i ka ai o t»a koia weki, Paupili Kalae— Lawelawe malīe i iioli.

Ke hao U i ke kai a owk). Ke cbs la » ka aknna o ka 14.** A haba ! a haha ! alua aina ī Unu wai« ka hi. na ka uaioa «»«rae e kahili wale ae ka » —O li u U 1 ka ir»w"»e o HUia. .Wie e lena We kol« o ka auva e like , at ? A paoe a hua.a haa a pao*' ; ha«nat ko maka 1 00 a ako 1 ke kumu kahm, a kai he mai ka «aW he mea ai oo ko'o akoa na - Kauepoiki. "Piii auhee ke kola o Kakaoiioi, ; No« ka UupiU ka maau KaUiualo. I k* bok> a. e ke ah» a waiho «rale. A pau ka mauu ka h«!e noho a ta ia, Ohi kaekoe ka wahioe h*lihali ī«lra, ! He h ai na ke *up« o Koannula—e, l'io k? ahi • mamaka iho 1 ke kuh, } Kai a haakai ke aht tre We k»oaka U, , O ka nuka ke ahi o ka upena ka lnoa. i £ ohi ni o ka ia make uxrahi." Auvve ! Auwe !! Loaa wale ka ia o ia aina o Kula. O Kuia ia la e unahi eka hee. A haliu a e halo ae ana i ka hio ana 0 ke kea hema ho'.u e kau ana i Anaiipo, aīa hoi i Lioiiouwawau o oa piliiua a Makalii, a e o ana ko bua lihilihi i Hanake>va—Alaiia. puana hou ae la au : "Kanaenae, kanoenoe, Kukuku a hele i ka la, Ke kuln ilima o Keahumoe, | O Puaniki i Kanehoa, i Ke haaie mai ia i kuu maka, K.i ponnha lehua kukui, Iluna o Mahinaōna— ' I ke kowra o Pohakea/' S. M. K*AMAVAr.