Hawaii Holomua, Volume III, Number 3, 14 January 1892 — HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLIKA ROMA. [ARTICLE]

HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLIKA ROMA.

Hoomauia. Olelo mai kekahi kanaka huli Baibala naauao, oia o Uriah Smith o ka Ekalesia Seventh Day Adventist, ma kana buke Thoughts on the Revelation, ma ka mea e pili ana i keia kai, he hoailona keia kai no na “lahuikanaka, a me na lehulehu, a me na aupuni a me na olelo,” e like me ka mea i hoakaka ia ma ka pauku 15 o ka mokuna 17 o Hoikeana. Ma ka manao o keia huli baibala naauao, aole keia he kai maoli e like me ko Mr. Honolii kuhihewa, a i ninau ai oia ma ke ano i’a anei ka Ekalesia Pope a Latina i hoea mai ai? Ke olelo nei au, na puka mai ka Ekalesia Pope a Latina hoi, aole mailoko mai o ke kai maoli, aka, mailoko mai o ka huina holookoa o na kanaka a pau i huli ma ka hoomaka ana o ke keneturia 6 e nee liilii mai ana mai ke keneturia 5 mai, e kapa i ka Bihopa o Roma he Pope, a i ole he Pater Patrum. (ka makua o na makua) a mamuli o keia kaheawai ana o na kanaka e paa aua i keia inoa Pope maluna o ka Bihopa o Roma. Ua ike o loane ma ka hihio maluna o ka mokupuni o Patemosa ma ke kai o Egeana i ke akaku o keia kanaka, o Pope kona inoa e hea ia ai e oili ana mai waena mai o na kanaka, a ke mau nei ka paa ia ana o ia inoa pookela maluna o ka mea e noho ana maluna o ka noho Pope no ka Ekalesia Roma. A ina hoi e lawe mai au i ka hoopili ano ana a Epikopo Walmesley no keia kai, oia “na hiohiona kupikipikio a uluaoa o na kaua a me na oni ana o ke ao nei,” alaila, ua pili no ia i ke kai i hoea mai ai keia Ekalesia Pope. Oiai, e hoopaapaa nui ana ka Ekalesia Helene me ka Ekalesia Latina no keia noho pookela ana o kekahi Bihopa ma ke ano Pope. Olelo na Bihopa (Epikopo) o ka Ekalesia Helene, he inoa o Papa a Pope i kau ia maluna o na Bihopa a pau a maluna no hoi o na kahuna, aole e lawe kaokoa ia ua inoa la e ka mea hookahi; aka, ua hoopaakiki ka Bihopa o Roma e lawe kaokoa i keia inoa no kona noho Bihopa. A ua hoomaopopo loa ia mai ka oiaio o keia manao, mamuli o ka palapala a Geregorio ka Nui, kekahi Pope a oukou i kakau aku ai i ka Emepera Mauritius, penei “E haalele na naau Karistiano a pau i keia inoa hookiekie (oia o Pope a Papa paha) he kauwa wale no au na na kauwa.” Epist Maurit, Augusts IV:32. Ua palapala aku no hoi oia ia loane, ka Bihopa e noho ana ma Konatinopela, ka Bihopa hoi e koi ana oia ke kapa ia o ke “Pookela o na Bihopa.” (oia hoi i Pope) penei: “Aole mamua aku nei, ia’u kekahi iloko a ka Ekalesia, i ke kapa ana iaia iho oia ke pookela o na Bihopa. O ka mea e kapa ana iaia iho pela, he Ani-Karisto ia.” loane, Constant. Ep. IV, 38. O ka inoa Pope a Pappas hoi (wahi au) oia ka inoa pookela e aahu nei ke kanaka i kapa iaia iho o “Vicarius Filii Dei,” ke Panihakahaka o ke Keiki a ke Akua, a o ke poo hoi o ka Ekalesia Katolika Roma. O ka mea noonoo ewaewa ole, e ike lea iho ana oia i ka oiaio o keia mau hoakaka no ka mea e pili ana i ke kai a Mr. Honolii e hoohuoi nei. I ka maopopo ana o ka ninau a ka makamaka e pili ana i ke kai, e like me ia a'u i hoakaka ae nei, he mea makehewa na olelo hoohuoi [illegible]

Aka, ma ka olelo Palapala Hemolele, ua hoolilo ia o Pedero a me Anaderea i mau lawaia kanaka, a ua hoohalike ia ke kanaka ma ia ano he i’a (Mareko 1:17). A nolaila; ua hiki ke hoohalike ia penei ke kulana o ka mea i lilo i Pope oiai ia e noho Pope ana, a noho Epikopo paha iloko o ka Ekalesia, aole anei ua like oia me ka i’a iloko o ke kai, a i kona lilo ana hoi i Pope a Epikopo paha, lilo ae la oia i Lawaia e like me Pedero a me Anadarea? Ma ka manao hoohalike keia e like me ka manao o na Katolika Roma. Olelo o Iesu ia Pedero, "E hanai oe i ka'u poe hipa", [loane 21:16] e manao anei kakou he poe hipa ai weuweu maoli keia a Iesu i kauoha aku ai ia Pedero e hanai, a o ka mauu maniania a ano mauu e ae ka Pedero mea e hana ai i ua poe hipa nei a Iesu? He poe i’a anei na Iudaio i olelo mai ai o Ieremia ke Kaula: “Aia hoi, e kii aku no wau i na lawaia he nni, wahi a Iehova, a e loaa ia lakou na Iudaio ma ka lawaia ana.’’ Ier. 16:16? [Aole i pau.]