Hawaii Holomua, Volume II, Number 8, 20 February 1892 — HE MOOLELO NO KA NAITA LEONE DE BMA. O NOREMANDI. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA NAITA LEONE DE BMA. O NOREMANDI.

— MOKUNA IV. ' HL'LI HOI ME KA HAAHEO—KOMO I KE AMA-PONI A LIMALOA —KA NOUO AMA I KA HALK MAKAMAKA OLE —E KA LANAKILA! MAHEA OE? E kuu hoa hoinainau o ka Naita I>eone de Bima. ma ka helu o kela pule aku nei. ua hoea aku kaua i ka ike ana i ka paio a me ka hakoko ana o ka kaua koa opio me kekahi o na kanaka akamai loa o Cod / 'va i ke ana pahikaua ana, a ua ike kaua i kona ahai ana i ka lanakila hanohano maluna o kona hoa kakele o ka makakila, a ma keia mokuna, e hoomau aku ai kaua i ka nee ana no mua me ka ohi ana mai i na hiona a me ua hoikena e hauoli ai ko kaua mau naau, oiai na la o ke kaua e hoonanea pu ana me keia moolelo. Ma ka wa i paa ai ka pahi a ke kanaka Mura i ka wini o ka makakiia Damaseko a ka Naita Leone, aia na loo huro o na poe makaikai ke kupinai la iloko o ka rumi, a ma ia manawa hoi i hele raai ai ke kanaka Mura imua o ua kanaka opio la, haawi mai la i kona aloha, a olelo mai la; “E ke kanaka opio, he oiaio ua kaili aku oe i ka lanakila mai a’u aku i keia ahiahi, a nolaila e lawe aku i ka'u mau hoomaikai ana, me ka hoomanao ana iho, ua lilo o Daluima, ka mea i oleloia e ko Sepaaia nei, o ka Moi haaheo o ka makakila, he hoaloha oiaio nou.” Ua panai aku la no hoi o Leone i kona aloha me na huaolelo c ajx> aku ana i na hoomaikai ana i pahola ia m&i ai imua ona c kona hoa lealea. I kela wa no hoi i p&ne mai ai ka Moi Abederahama imua o ka n&ila opio: *‘E Sir Naila Karistiano, mamuli 0 kou lauakila ana maluna o Deluima, ke kumuao kaka-pahi o ko makou aupuni, ke hooia mai nei ia 1 ka oiaio ole o na oielo hoopii i waihoia mai imua o’u e ko m&kou kīaaina o Kazala, he mea i hookahua ia maluna o ka olelo hoike alak&i hewa i ka noonoo o ka mea hoopouo. Ano, ke haawi aku nei makoo ia oe e Sir Naita, i na Lookuu ana a pau mai ka hewa aku i hoopiiia mai ai oe. E hele e Sir Naita me ka I&nakila, a e hoi aku no kou home me ka hauoli.” Mahope iho o keia mau olelo a ka Moi. oa haawi aku )a ke koa opk» imua o ka Moi a huli hoi mai ia oia oo kona home me ka piha hauoli o kona puuwai. Aole hoi iaia waie no i kiliwehi iho ai na haawina makamaka o ke ohohia, aka. ua hekao pu iho no i& haawina hookahi maluna o kahi Gaberieia, a me ia mau haawina wehiwehi o k& hauoli, kamoe aku la ko [nn kapuai uo ko laoa hale. I la laua i hoea ako ai i ka hale ua molehuleho loa iho la, a hoo- .... ■

makaukau awiwi iho la o Gaberiela i wahi paina no ko laua aioa ahiahi. I ka pau aaa o ka laua paina ana, ua hoi koke aku la o Leone e hiamoe a pela no hoi me Gabcricla. I ka hele ana a hoea i ka hora 12 o ka po, ua hoopuiwa ia ae la ka naita opio mai kona wahi moe ae, niamuli o kona lohe ana i kekahi halulu nui ma ke pani puka. laia i ala ae ai a hoolono pihoihoi aku la no keia halulu ano e o ke aumoe. aia hoi holokiki mai ana o Gaberila roe ka ipukukui ma kona mau lima, ua hele hoi konamau lauoho a okala, a kunahihi ano e hoi kona helehelena. Ninau mai la ka naita opio i ua wahi Gaberiela nei; “Heaha keia? ? ’ “Heaha inai ka hoi kau e kuu haku, aia he puulu kanaka nui, aia maloko o ka mala pua!” la manawa i naalole aku ai-ua koa opio nei ia luna o kona wahi moe, ine ka ninau ana mai no hoi ia Gabericla: He oiaio anei kau i olelo mai la, aia kela poe kanaka maloko o ka mala pua?” ' Ae. Me he mea la, ua a’e niai nei lakou maluna o ka pa pohaku, a i ole ia, ma ka puka pale-wai paha o loko nei o ka pa i komo mai ai iakou. E aho e haalele iho kaua ia loko nei o ka hale me kahakalia ole a holo aku kaua no ke alanui.” Lalau awiwi ae la ua opio nei i kona mau aahu, me ka pupuahulu hoi, komo iho la ia a kaei ae la i kana pahikaua ma kona puhaka, me ka ninau ana mai ia Gaberiela: “Heaha ke ano o keia poe kanaka?” “Aoie i maopopo ia’u, ua kiei aku nei no hoi au ma ka puka aniani, aole nae hiki ia’u ke ike maopopo loa aku i na helehelena. o ka’u mea i iko aku ua hoolako pono ia lakoa me na mea kaua, a m a ia auo aole au i manao he poe hoaloha keia no kaua—Aia hoi paha la! Naha ka puka o kaua! Ea, e wiki!” He oiaio ua owe mai la ka puka a lepe pu ae la, a o ka manawa no ia i komo mai ai he poe kanaka kino uuipui i hoolako pono ia me na inea kaua. la mannwa hoi i holo m&i ai ka Naila Opio me kana pahikaua e oaka ana ma kona iima. Ma ko Leone manao i kinohi, o keia poe kanaka i komo mai la, he poe makai lakou no ke aupuni, iaia nae i nana pono loa aku ai i ko lakou ano, na ike aku 1& oia he poe powa lakou. oiai ua Hke ko lakou inau aahu e komo mai ana me ko na a&hu o na kanaka powa i ma ke ai ia laua me Gaberiela ma kahi kokoke i kahi o Alakaeiuma. ka elemakule mahi waina. Ike pu aku 1& no hoi ia i ka popuka inoino o ko lakou mau helehelena e nana mai aua. Aia mamna pono mai o ua poe kanaka la o Leone i kekahi kanaka loihi kino puipoi, he lahalaha maikai kona lae, he ioena koua mau onohi maka, be ihu kūhi ano kikiwi, e like me ka ihu okamanu aeto. O kona mau ano a pau e hoike mai ana, be kanaka oia i hauhoa ia kona kino holookoa me na kaula olona o ke ooka a i hoopiha la hoi kona pouwai me na haawina o ke koa ameka wiwo ole. Aka ua wahi ia ae ia mao mea a pau e

ka aahu eleele o ka lima-koko. ka hao wale a me ka pakaha wale. 0 keia ke alii o na powa noho kuahiwi o Sepania, a o kona inoa o Miramolina. Ua hoomaopopo koke iho la ka Naita i ke ano o keia huakai hookalakupua o ka po, o na poe powa keia o na pali kuahiwi e ku ana imua ona. a nolaila, aohe ka lakou he huakai pili makamaka o ka hoea ana mai. Ma -ia wa i lele e mai ai kona hauli. he poe keia i kii mai e mu'o ae paha i kona ola, a i ole ia, e hopu pio paha iaia no ka hoomaewaewa ana iaia i uku panai no ka make ana o ko lakou mau hoa powa iaia. Me keia mau manao c opuopu ana iloko ona, o konā kuemi hope aku la no ia, me ka hookuone pono ana iho i kona kulana, me ka paa pouo ana i ho hoi o kona lima i kana pahikaua. a ninau mai la oia 1 ke kanaka ana i koho ai oia ke alakai “o Ka puku’i a me ka lau"’ o na pnwa. ‘Heaha ke ano o keiahuakai hoo pahaohao a komohewa o keia po?” “E kuu hoaloha Karistiano,” wahi a ke alii powa i pane aku ai me ka halai mau ana o ka pioloke ole a ine ka pihoihoi ole hoi maluna ona, “i hele mai nei au imua ou no ka nonoi ana aku i kou oluolu e hele pu mai oe me a’u no kekahi wahi i makem ake ia ai oe. E ae inai ana anei oe, c hele pu me a’u?’ Aole loa au e m aku i kau nonoi a hiki i kou hoike ana mai i ke kumu o kou makemake ana ia’u e hele pu aku me oe, a na’u hoi ia e hooholo iho no ko'u hele aku me oe. a rae ka ole, i pane mai ai ka naita opio. “Ma ia mea, e hai aku au ia oe,” i pane aku ai ua alii powa nei, “ua hiki no ia’u kc hoopau aku i kou pohihihi. Owau ke kauaka i hiki ole ke ninau ia kona kuleana o ke koi ana i kekahi mea, a o ka moa hoi nana ke kauoha aohe mea nana e kapae. Ke noho mana nei o Abederahama ma Kodova, aka. oMiramolina hoi, ke noho mana nei oia ma kahi e lohe ia ana o kona leo. Auo la, ke kauoha aku nei ke alii o na kuahiwi, e hele mai oe me ia. E hele ana anei oa?” Mc ka olapa ana ae o ka uwila o ka hopo ole iloko o Leone, ua pane mai la oia imua o ke alii powa me ka hoala ana ae i kana pahikaua iluna: “Ua ike au ia oe, a ua ike au i kou makemake. Aka, mai kuhihewa oe he keiki omo waiu an, a pela iho la au e ahele ia ai e ko oukou mau puuwai eleele. E kuemi aku onkou i hope—o ke kanaka o oukou e lele mai ana imua nei, e loaa ana i kona puawui ka make hookaelua ole mai ka’u pahikaua aku.” Ma keia inoa hoano o Mahom»ta ke kaula, he keu oe a ka ilio Karistiano hoonana nui wale, aka, aole he mea nou e pakeie ai kena pahikaua au e hoikeike mai la. Aole o u makemake e hoohanini iho i kou koko ma kēia wahi, nolaila e hoihoi hou iho oe i kao pahi maloko o eooa wa-hi. Aole hiki ia oe ke tawe aku ia’u mai keia wahi aku, me ke koe o ke ola iloko o ko’u kino, wahi a ka naita opio i pane mai ai me ka ieo i piha i ka inaina. A uwiia hou aku.