Hawaii Holomua, Volume II, Number 12, 19 March 1892 — KE AUPUNI MOI O HAWAII. [ARTICLE]

KE AUPUNI MOI O HAWAII.

Kakaaiae ka !<evi-i-Levi oie i* no k» ' H*Viti Holomi a. Pauku liaihala — , i “Ua ikeia aku ia kekuhi uiea , kuimnuha lua ma ka lani: he wa- , hine i huuahuia i ka la, a aia hoi ka inahina mulalo o kona wawae a oua huku h* mnikuuiainulua. oia I 1 kona leialii. j, “ Ua hapui oia. a un*- nui aku la j , ia i ke nahu knki. a nw ku oha e hanau ai. ' A ike huii ia aku la ma ku lani kekahi mea kupanahu hou; aia hoi he dcragona uui uiaulu. ehiku ona poo « he umi iwpeiaohao. a ma kona mau )>ou, ehiku leialii. “ Huki mai iu kuna huelo i ka } īiapakoiu u na Iioku u ka lani. a ) kiola iho ]a ia lukon ilalo i ka lu>- • I nua Ku mai derapona nei, ( imua <> ka wahine e hanau ana, « i } ai akn i kann keiki i konn wa e ( hanau at. “ Ua hnnau mai lu uia. he keiki- j j kane, he mea e hoomalu i ua lahui- ] kanaka a pau me ke kookoi> hao. ; Ua kailiia’ku ia kana keiki iluna i | , ke Akua a ma kona nuhoalii. i } “ Holo aku la ua wahine la i ka , waonahele ma kahi a ke Akua Mi hoomakaukau ai nona i hanai ai j ] lakou iaia inmailu i na la hookahi : } lauHHni ohui haueri me kanaono." ( —Hoikeana 12:1 —6 h na hoahaimu —He kumuma- i nao ano huu ka kakou e kamailio 1 1 nei i keia la. he kumumauao ano j i nui no nae. ua piha kona mau aoao ) ] a pau nn* ke pohihihi a me ka ho- | 1 honu kupaianaha. 0 kekahi keia ona hihio kuina- j i )iao lu* a loane ku Apoeetolo i ike 1 ai ma ka mokupnni o Patemosa. i laia e noho pio aua malaila mamuli I <> ka ioaina oka Kmeponi DomjJJ; 1 tiana u Koina. Ke ike uei kakou ma koia liihio ' a loane i ike ai he elua mau mea kino ola i kue ko iaua inau kuio kiuo i kekahi a me kekahi, u |>ela 1 pu hoi m« na hoohiwahiwa una i 1 kau iho nia ku laua mau uino pa- j kahi. .Via he wahine. oka la kona 1 aahu. ka mahina malalo o kona i i wawae, he leialii koua o na hoku he umikumamalua, e hapai ana oia ) s he keiki. a na kokoko i kona wa 1 1 hanau. Oka mea kin«> mua keiaa < kakou o ike nei, o na hoahanau. O < ka mea kino elua hoi, lio deragoua 1 «laula no ia, ehiku ona po,u maluna 1 oia mau j>oo ehiku leialii a he umi ; J ona mau kiwi (pepeiaohao). K like j i me ka'u i olelo ao la, ua kuo ke |' kuw kino o kekahi o keia mau inea ' « lua i kekahi ume kekahi, |>ela no ' kakou o ike ae la. Ma ka moolel» i wehea mai iuiua 1 •> kakou ma keia hihio kamahao ai 1 kakou « ike ae la, e na hoahanau, * ua ike kakou. ua hauan ka wahino ’ kama haoi kana keiki, ao ua keiki * la ka mea uana o hoomnlu i ua la- l huikanaka u j>au mo ke kookoo hao.; | oia nao ua kailiia'ku la ua koiki la l iluna i ke Akua a ma kona noho- j aliī, a o kona makuahino hoi. ua 1 holo aku la oia maloko o ka waonahele ma kalii a ke Akua i hoo- | j makaukau ai nona. a malaila oia e | hauai ia ai iloko o na la 1260. II 0 ke deragoua ulaula, ke ike nei! ( kakou iaia e ku ana imua oka wa-1 ( hine oiai oi» (ku wahine) e hanau ( mai ana i kana keiki, me ka uia- : • kaukau oua doragona ia e ai i ua • keiki la a ka wahine e hanau ai, a pela ekoai ka ulelo a ko Hawaii ( nei poe kahiko. oia hoi: " E o-u i j sa m&ka o ka w.wkk oi opk)pio.’ , Aka, aole i ko ka makemake o ke L deragona. 0 keia ae la ua kuw aua. ua hoo- j | hiwahiwa a me na hana u na mea kino ola elua i kue kekahi i kakahi, ( e like me ka mea i hoikeia mai ma j ka hihio kamahao a kupaiauaha, ( & kakou e ike nei. Nolaila. e nlu , mai ana keia mae ninau alakai: | 1. Owai keia wahine ? 2. Heaha ke ano oka aahu l», , ana e komo ana ? 3. Heaha ke ano o ka mahiua i malalo o kona mau kapuai ? 4. Heaha ka leialii o umikumamalua hoku ?

5. Owai kana keiki i hanaa mai ai, ka mea hoi e rula ana i na la- i huikanaka rae ke kookoo hao ? 6. Heaha kei» deragina ulanla? 7. Heaha ke ano o kona mau poo «hikn, na leialii ehiku. a me na pepeiaohao he umi ? S. Heaha hoi ke ano, o kela holo ana o ka wahine kamahao iloko o ka waonahele. a me ke kaili ia ana o kana keiki ilona i ka iaoi? | 9. Heaha iia la he hookahi lau- ) sani «lua haneri me kanaono i hanai ia ai ka wahine iloko o ka wao-! nahele ? K na hoahanau. o keia ae la kekahi mau mahele ninau i ulu mai _ no keia haawina kamahao a kakou i ike ih» Jfi. •» o ka wehe ana i ua man ninau ia u m« ka hoakaka | ana i ua mauao pili oia ka kakou j hana i keia wa. K hoomanao nae i kakou o ka'u kumumanao e hapai i nei malalo o keia poo-olelo oia no *' Ke Aupuni Moi o Hawaii," aka, inauuia o ko'u hoopili ana i ka ka kou poo-olelo o keia la ilaila. he j mea pono iii kakuu ke uana aku i na wehewehe Baibala a kekahi poe uaauao e pili aua no keia mau ninau a’u i hoike ae nei, i loaa mai ai j ia kakou ua hoonaauoo ana e kul>oiio ai no ko kakou makaikai ana i koia kumuhana koikoi n kakou e kamailio nei. He uui a lehulehu lou na poe i huli Hail>ala noeau i haawi i ko iakou mau noii ana a me na kilohi ana ma ua aoao a pau o keia hihio kamahao, e wehe a e mokniakala una hoi-i na hipuu ninau a’u i kamailio ae nei: aka. o ka lakou mau noii una a me na haha ana iloko o na kuono poiuiu o keia hihio kupaianaha, ua hekau wale aku la no ■ ia ma ka olelo ana, ua pili ka wahine mo kona aahu kamahao a kupaianahn lua ole i ka Gkalcsia Karistiano i hookumu ia e Ie«u Karisto a i malamaia mai hoi e na Apoectolo a me na haipule o na keneturia mua. Ua hoopili hoi ke- j kahi poe i ke Deragona ulaula, me | ua poo ehiku me na lei-alii ehiku, i ine na kiwi he umi i ke Aupuni o Roma Knhiko e kakooia ana e ka mana o Satana i hioluoleai ke Aupuni hoomanakii, ana i kukulu ai! ma ia Aupuni. Aka, i niea e mao- i popo loa ni na manao hoakaka a wehewehe o kekalii poe naauao huli | Baibain e pili ana i keia knmumanao, e nana iki kakou i kekahi mau hoakaka mai kekahi poe kaulana : mai o ka Kkaleaia Kalolikn Roma. Wahi a kekahi Kadinela nanuao i loa o lok» o ka Kkaleain Kalolika Roma, oia o Right Rev. Charles Walmesley D. D. uaolelooiapenei: j •• 0 ka Ekalesia Karistiano keia. Uu ikeia aku oia ma ka lani, oiai o ; ka mea nana oia i kukulu mai ka lani mai no ia. oia hoi ko keiki a ke Akua: a ke ku nei oia malalo o I ka hoiko ana a ka wahine i aahuia me ka In. kamahina n mo na hoku. Ua hoaahuia oia me ka la. oia ke nlohilohi u koua heinolele aim, a me ka nani o kana kane hoopalau, ; oia hoi » Jo-u Karisto, ka ineu i oleloia, • Ka La o ka Pono.’ Malaki 4:2. Aia ka mahina malalo o kona nmu wawae. oia kona lanakila ana maluiiu o na mea e ae a pau, uialuna o na mana a pau o ka honua noi a nie na lealea a pau. Aia ina kona j>oo na huku he umikumamulua. oia hoi ua luuaolelo he umikumanmlua K imhunaiiu ana oia i ka hanau keikī. oia koua hoohua aua mai i na keiki na Karistiano, a o keia ka noho anahakoko ame ka ehaoha e akoakea aua i ka holomua j ana o ka Oihaim Karistiano. O ke Deragona hoi ka euemi uui o ka | Ekaleeia. a oia no hoi ke diabolo, i j hoikeia mai o loaue ma kapaukuO. • • • Hc ehiku poo o keiad«-; ragonu ulaula, a nmluna o kela a | me keia j>oo hookahi leialii. oia hoi ka hoailona o na emepera ehi- j ku o Roma. i lilo i mau mea paahana na Satana no ke kue ana i ka holomua ana o ka Kkalesia Ka- j riatiano. i mea e mau ui k»ua huomana. uin hoi, ka hoomanakii. 0 keia nmu «mepera ehiku oia o Neru. Domitiana, Severusa. Decius. Valerian. Oioeleeian, a o ka hiku o Ane-Karist» no ia. • * * He umi pepeiaohao, oia na okana aina 1 mahelehele ia ai ke Aupuni o Roma, a oia mau mahele aina a j>au e uoho ana lakou malalo o ka mana 0 Satana no ka hoomainoino ana i ua Karistiano. “ O ke keiki-kaue a keia wahiue | 1 hapai ai a i hauau ai. oia ka hoai • loua o ko ka Ekaleeia hauau ana j mai i na Kari«tiano. a oia poe ka poe e hoomalu ana me ke kookoo hao, e like me ka olelo a kl* Haku leeu i olelo mai ai, 4 O ka mea e lauakiia a malama hoi i ka’u hana, a hiki i ka hooena, e haawi aku no au iaia i ka mana maluna o na lahuikauaka; a e hoomalu no oia ia lakou me ke kookookao." —Hoikeana 2:26—37. Oiai o ka mana hoo

kahi no ia e paa ana ma ko Karito • lima maluna o na kanaka hewa: ' ‘ E hoomalu oia ia iakou me ke kook.iohao." Hoikeana 19:15. A pela no i hoikeia ai ma Halelu 2:9. 0 ka holo ana o ka wahine iloko o ka waonahele, oia no ka holo ana 1 o na Karistiano maloko o ua ulul&au, ma n& mauna a mim wahi ;au kanaka ole i pakele ai mai ka j luku a mai na hoomainoino aua ! mai &na Emepera o Roma. Aua ; noho oia (ka Emepera) ma ia ano j iloko o3 a me ka 4 makahiki. oia ’ hoi 1260 la. Aole ipau.