Hawaii Holomua, Volume II, Number 15, 9 April 1892 — PEHEA KAKOU? [ARTICLE]

PEHEA KAKOU?

He mau hipuu ia kakaikahi wale no koe a hoakoakoa ia mai oa poe i puka ae nei i mau wahaolelo no ka lahm ama ia akoakoa ana mai e wehe ia ai ua kukakuka ana a ia poe uo na mea e pili ana no ka pono o ko kakou noho ana aupuni. A ilaila auanei e hekau aku ai ko kakou mau maka no na hana e lawelaweia ana e lakou. no na mea e pouo ai ka nohoalii. ke auponi. a me ka lahui. Ma keia halawai ku kakuka ana a ua }«oe la. e ike pono ai ua maka a e lohe pono ai na pepeiao o ua )>oe na lakou ua moho i lanakila ma keia kau koho balota iho uei. ‘‘0 ke uioha lahui" a me hooikaika i na poiiou na kanaka Hawaii. oia ua mamala olelo i hoalii ma na lehelehe o kekahi mau moho i puka ae uei. Aoka wa auanei e noho mai ai o ka Ahaolelo. oia ka ma nawa e ikea ai ka oiaio o ua mau huaolelo la. Oke aloha lahui la pehea; uo ka hooikaika la hoi ina pouo una kanaka Hawaii pehea. kai makemake ia e hooko aku e ka poe ua lakou ia mau huaolelo i puaua ae, ma ka wa e noho mai ai keia Ahuolelo, he mau ninau keia e wehe ia ana ko lau:\ oiaio nia ua j mauawa la e hoea mai ana. Aole makou i poiua i na hooia ana mai a kekahi o ko makuu mau makamaka i puka iho nei i poe lunaniakaaiiuina ma keia kau koho iho nei. ke noho uiai ka Ahaolelo. e hoao ikaika ana lakou e kauia na kanawai e loaa ai ka pono ika la- > hui. 0ka Lia aua ame ka npu ana elike me keia, aole ia he mea e ia ai. oiai oke kuleana iho la uo ia o kela a me keia mea i kaalo ae ma ke kahua heihei o ke koho i>alota. Aka, he hana pohihihi no nae ka hooko ana i ka oleloi ho ea ma ka waha a i lohe ia hoi e ka pepeiao. lua ua puka ka olelo, ma muli o ka leaiea kalakalai olelo wa le ana i mea e punihei wale ai ka poe koho palola, alaila, o ka mea i haua ma ia auo. he kunaka oia i lia mua e kumakaia i koua lahui no kona pomaikui pilikino iho, a ua hana oia i ke kara*ima eleele o ; ka pepehi aua i na jx>no o koua la- 1 hui; aka, ina ma ke kino ka hoopukaia ana ae oia mau olelo, me ka nianaoio aua hoi e hooko aku i ka inakemako io oia mau huaolele. ala ila, he haua pohihihi ne ia. Oia: ke hoopuni ia nei oia e na kaupale ana he nui, e akeakea ana iaia ma na ano a pau e hookoia ai kana mea i lia ai. Oka hana aua , ina kanawai a mau hana paha e . loaa ai he niau pono i ka lahui ma kahi i hoonele ia ai lakou i keia wa, mamuli oke kau ia ana he mau kauawai a he mau kaupale e i ae paha i hoomoamoa ia e ka mana | kauawai, he hana nm no la. Aka. o mahaloia auanei ke kanaka e hoao ana me kona ikaika a pau e hoo ko i ua hana la, mamua o ke kana- i ka i olelo ma ia ano, a i hooko ole hoi. O ke aloha lahui, ke aloha aina, a me ke aloha alii. he kaula ia o na maawe kaakolu i hiipoi nui ia e ka poe i huomakamae i uei mea he au puni Moi. Aka, ma ia wa hookahi no nae, uu hiki no ke hoala ae i uinau ana elike me keia: E aloha auei i ka Moi, ’ ina aole aloha o ka Moi? Na ka hana aloha makaai□ana aka Moi e nakiikīi }>aa ika - haawina oloha alii Aolo e paa i ka olelo wale, aka. ma ka hana. Mawaeua o na 'Lii o ke au kahiko j o Hawaii nei, u ka malama i ke kanaka ka mea e alii ai. o kipa hewa auanei kewlohao ke kanaka ika ; iiio.