Hawaii Holomua, Volume III, Number 1, 31 December 1892 — HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLIKA ROMA. [ARTICLE]

HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLIKA ROMA.

E ka Hawaii Holomua; Aloha oe: — Ma kou mau helu o Dekemaba la 17 me 24, i ike ai au i ka pane a “Hoahanau o ka Ekaleaia Katohka Roma,” nona ka inoa o Mr. A. P. Honolii. Oke kahua nui i kukulu ia ai ua pane la aka makamaka, oia kona kanalua ana no ka pili pono ole o ka’u mau hoopili ana i na huahelu 666 i hōikeia ma ka pauku 18 o ka mokuna 13 o Hoikenainainoa Papai Ekkieeia» (Na Pooe oka Kkaleeia) a me Lateinos (Ekaleaia Latina, oia ka Ekaieeiae kamailio nei i ka oielo a ka lahui Latina, i oleio pili hoomana nona) a Ekalena Roma hoi. Aka, mamua ae o ko’u kamailio ana aku no na mea e pili ana i na hoakaka kue hoonohonoho huahelu aka makamaka i waiho mai nei, no ka’u mau hoonohonoho huahelu ma na inoa Papai Ekklena« a me Lateinos , e aeia mai au e hoomaopo00 ae i kekahi manao hoohuoi iloko o’u no ke kulana oiaio o ka makamaka ma keia pane ana. Ua olelo mai oia, “ua haaheo loa au mamuli o io’u lako i na huke e kakoo ai i ka'u kukulumanao ana, a i oi iea aku hoi ma ke'u aaaamaalea ika olelo Beritania. O wau (o Mr. Honolii) kekahi hoahanau o ka Kkaleeia Kaioiika Roma, ke nele hoi i na hoke a he oki loa ma ka olelo Be*nania.” Ma keia mau olelo a kamakamaka, e ikeia ana keia mao manao: (1) Ua hooia mai oia, oa kakooia ka’u kokulumanao. oia hoi ka’u pane ia Mr. Keohokalole, e na huke 1 hoolakoaa ai au; (2) Aao keia lako o’u i na huke i mea e kakooia ai ka’o kokulomanao ana, he mea ka! ia no’o e haaheo loa ai; (3,1 Ua hooia mai oia he mea oia i nele I na hoke; (4) Hw meaoāa I ike oie. a t maamaalea oie I ka oWo Beriiania. No ka mahele aeaaao mna a oa makamaka oei, ke naawi nei an i ko’u mahalo ia oe, oiai, ua hoike mai oe I ka mea aiaio, aa kakooia ka’u kukulumanao, ou hoi ka’o i pane la Mr. Keohokalole, me na huke i hoolaaoia ai ao. K hoomanao oe, e ka> iefceamki ame ka poe ake oiaioa pau, o aa aaa hnke la a*u i knhikwhi a> no ha hakoo ana 1 ko’u mau manao hoakaka. , ma ka’u paMr4a Mr. KaohokaMa

0ka Ek«le*i» Hnaol*)» KUalika | Apotolika Rotu*.” be mao tmk» ia . 1 kakauim • kckakt poe naaoao o ka "Ekaleaia Kalolika Roma,” a , 1 ke liio nei oe e Mr. Hooolu i koike j no'u aaa keia m*. No ka mahele , mmoao aioa a’u i koike ae nei, • , I olelo ao aole la mea be kaaheo ik>ko 1 j o ko’u houpo, o ka iioi noi o ko’a puuwai e patO kakoo i ka paio maī- { kai oka manaoio me na manao i awili ole ia me ka hooheaehene a hoino wale hoi i ka hoalauoa a boaloha hoi. Ma ko'u hoomaopopo ana, ooe o kaua ka mea kuoono loa ke lawe ae i ke kulana kaahe o, 1 uiai. be kanaka oe o kaoa i nele i na huke a me ka maamaalea ole i ka olelo Beritania, oa hiki nae ia | oe. ke unuhi ae i ka huaolelo Ha-1 waii la he Pi«h ma ka olelo Berilania, e like me ia i ikeia ai ma . kau i ninau ai, ‘Ma ke kioo i’a (fisb) aoei 1% i noho ai a hoea mai ai mai ke kai mai?” (“Hawaii Holomua,” Dec. 17, aoao 1 ) Me kou nele i na huke, ua hiki nae iaoeke | hooia mai o ka inna Helene oololei j o Ekaleeia Pope, oia o Fappaa Ekk - . U*ia. A oke ano e Aupuni he Latin« Empirt ia. I Aole anei he kumu nui keia nou ' e kupono ai ke haaheo kiekie no ka nui o kou ike a m* ka naauao, oiai, * aohe au mau buke, aohe hoi ou ike a maamaalea i ka olelo Beritania, ua hiki nae ia oe ke hooia mai o 1 Fih« he i'a ia, a o Pappn« Ekkleaia ka olelo Helene p Uolei no Ekaleeia Pope, aole i hoakamai ia, huna iho, a hookui mai paha i kekahi huaoleio, a o Latins’ £mpire ka unuhi- ■ na pololei no Aupuni Lalina; a me ia kulana lako huke ole no ou i i a ike oleio Beritania nle, ke kuhikuhi mai nei oe na Faber mai ka olelo Helene a’u i hoike aku ai, oia o Papai EkkUaia» (na Pope o ka Ekaleaia). Ina e ninauia aku oe nawai i iiai mai ia oe o Faber ka mea nana mai ka’u olelo Helene i hoakamai ia, hunaia iho, a hookui la mai paha he huaolelo hou? Na- ; wai i hoomaopopo mai ia oe o Pappaa Ekklesia ka olelo Helene pololei no Ekaleaia Pope? Nawai i hoike mai ia oe o ke komo ana o elua (2) |pma ka huaolelo Pappaa oia ka olelo Helene pololei, a, aohe pololei 0ka hookahi wale nop? Nawai i hai aku ia oe he olelo Helene pololet ole o Papai, a pela pu hoi me Ekkleaiaa? Pehea la kau e pane ai nokeiamau ninau? Ehoomanaooe, nau ponoi no i hoike mai uei aohe au mau huke, a he nele hoi i ka ike olelo Beritania. Nohea mai kou ike i kohu ai kau olelo ana, “Ua like anei ka puu huahelu 666 ia Pappai Ekkleaia? E hoae ae au (oia hoi oe ka mea i nele i na huke a nele pu i ka ike olelo Beritania) 1 maopopo”? He wahi kulana hoopahaohao keia ou e kuu hoaloha. Aole i pau.