Hawaii Holomua, Volume III, Number 4, 21 January 1893 — HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLlKA ROMA. [ARTICLE]

HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLlKA ROMA.

Ho >111*01*. Na Pope EmKr. Aole au i olelo be ehiku Pope o k* Ekaleei* ‘-Latina—Pope—Hemolelo —Kaiolika—A p o t o 1 i k a— Rotna. M Ua olelo au he 7 ona poo. o<a o Pop*, Kndinela, Aki, Epikopo, Perehitero , Oiakona me Sudiakona. A hookahi o keia mau poo ua “hoehaia i ka eha make,” oia ka Pope. Oi* hoi o Pio VI i lawe pio i* ai e Kenela Beretiera ma ka A. P. 1798 a make ma Valence Farani, Augate 26. 1799. I ka “eha” ana o keia poo, ua koe no na poo ekaleeia e ae. oia hoi, na mana ekaleaia e ae 0 loko oka Oihana Kahuna oka Ekaleeia Lalina. oia o Kadinela, Aki-Epikopo, Epikopo. Perebitero, I)iakona, me Suadiakona. Aole au 1 olelo he ehiku Pope ia; nau keia i hookahuli ano e ae i ka u mea maoli i hoakaka oi. Ina olelo au he ehiku mau hua mele ma ke ala pii himeni oia o Do, Re, Mi, Fa, Sol, La me Si ua hiki ia oe ke olelo mai. no kou ike ana o Do ka inoa 0 kekahi hua himeni; nolaila, he ehiku Do ma ke alapii hemeni. Oia hoi. no kou iae ana o Pope, kekahi poo o ka holonolopa imnana, e hke me ka'u i hoike ai. noiaila, hiki ole ke hookahuli ae he Ehiku Pope ia, Eia nae nau ponoi no i kue ia oe iho ma keia mea, oiai, ua hoike maopopo mai no oe ma kau pane o ka la 17 o Dek. “ua ike maopopo no oe ma ka'u hoakaka ana no kekahi Poo * * * oia kekahi Pupe i hopuia a i kai pio ia a make ina kahi e, a i hoola hou ia ma ke kofio hou ia ana i Pope hou,” a o na poo e ae, he okoa ia. aole ia he mau poo i kapaia o Pope. ua pili wale no ia inoa i kekahi ona poo ehiku au i hoomaopopo ai. O ka huaolelo “kekahi" au i hooia mai nei, he helukahi ia, aua pili ua huaolelo la au i huike mai ai la poo, o*a hoi “kekahi j>oo,” a ua hooia mai no oe, ua pili ua mau mamalaolelo la ika Pope i hopuia ai a lawe p'o ia; nolaila, ua hoolaio maoli oe o Poi>e oia kekahi o na poo ehiku a'u i hoike ai. Pehea la nae 1 hiki ai ia oe ke hookahuli ae ia “Pope,” kekahi o napoo ehiku o ka holoholona a he ehiku poo “Po1**” ia, me kou kapae wale ana aku i na poo Kadinela, Aki-Epikopo ac. *c. Aia ina kou inoa he ehiku huapalapala, HON O L 11, a oiai ua ‘ikeia oII kahi hua paiapala o ua inoa la, nolaila, he ehiku [. ] H ia o kou inoa. Pela anei? Ka Huaolelo Pappas Eeklesia, Papai Ekklesias mk Lateinos. Ano ke hoomaka nei au e kamailio no kahi i ku ai ke kaualua o ka hoaloha Mr. Honolii. Ua olelo au he olelo //eleue pololei no o Papi>as Ekkleeia, e like me kau eka makamaka i hoikemai nei. Ona huaheiu au i hoonohonoho ai ma keia mau huaoielo elua, aole au e hoahewa aku. A e hoike aku au ia oe he olelo Helene pololei no hoi o Papai Ekkleeiae, e like me ka'u i hoike ai. Ma kau kukulu ana i kau olelo Helene, aia ia ma ka helukahi. Pappaa, he hai inoaia ma kaauikumu (nominative case) o ka hoonohonoho Aui Ekahi ma ka olelo He lene (Firsi Decleneion) oia hoi, he Pope. O Ekklesia hoi, oia ano hookahi no. E hoomannoia nae, o Pappaa, aia ia ma ke kama-kane (mas-culine gender) a o Ekklesia, aia ma ke kama-wahine (feminine gender). A mau ka'u kukulu ana i ka’u hoonohonoho olelo, u* laweia keia rula 0ka Huipaa (Syntex)oka olelo Helene: ‘O ka haiinoa (noun) i hoohuia aku i kekahi haiinoa i mea e hoike ai i kona ano, a e hoike ana oua mea kino hookahi.la no ia, u* kuikahi like no ia me ua huaolelo la ma ka aui (eaee). Ua kapaia keia he hookulana aui hke (apposition),” Oia hoi. in* aia o Pappaa ma ka auikumu, alaila, o k> haiinoa e hoohui ia ana me ia,e pono no eku ma ia aui hookahi. K like me kei*, Dareioe ho Basileu», D*riif ke Alii (Moi). A nolaila, eia ka ueuhina pololei o kan olelo Ueleae, Pappa* Ekkleaia » waiho mai nei, Pope ka Ekaleaia. Ua oleio anei au, o Pope ka Ekale9ia, * i ole, o Ekalewi* ka Pope. Nana iho knua ike keUkeoi* o k*u olelo i/elene m* ka oM|* 1 kii ai ma Papai Hc ahaaina hauoli ka' Kaulei i keia la ma ka Pake o Uop Choog A a»liu keokoo, me ni Inl IWmi 'i|gi nohenohea wale kela. hu iu mnanei, iee oe, ai kl*te£S^ ra-hoon-dare. O lEkMNk. « |