Hawaii Holomua, Volume III, Number 6, 4 February 1893 — HAALELE IA ANEI PAHA I PUNA NA HOALOHA? [ARTICLE]

HAALELE IA ANEI PAHA I PUNA NA HOALOHA?

Ua hoike ae kahi nupepa kuiuakaia aina i kona manao knena no kekahi mau olelo a J. Kalama ma Makawao, Maui, i ka manawa i hei le ia aku ai imua ona me kekahi palapala kue hoolilo a panai aina, ua pane ae ka oia i keia mau huaolelo oka makona—“hana ka kela ! poe i ka lakou hana ino a lilo ke | Aupuni i mea ole. kii mai ia makou • e kokua aku i na lakou mau hana | ino. Hele pela.” Aole e hiki la makou ke hilinai i 1 i keia mamuli ona olelo a kela nu- , pepa haawi aina, no ka mea, o ko- ; na makemake a me kona hni i keia ; manawa, oia no kona hooko ana i ua kauoha a me na kuhikuhi a ko- | na hanai ai, a ua hoike ae no hoi i oia i kona hauoli ina e lilo keia ! Paemoku ia Amerika. a o kekahi kumu hiki ole ke hilinai ia, he ! maa mau i ka imiwahahee ame ka hakuepa i na mea oiaio ole i wahi e kaulana ai kona poai. Aka, eia ka makou mea e kaha- ■ ba nei, ina paha he oiaio kela mau huaolelo a J. Kalama, alaila. he mea maopopo e kakoo ana oia i ke Aupuni hou, a ua manao paha e nana ia aku ana oia a e loaa ana , iaia he wahi kuleana kuka pu a lawelawe pu i na hana hookele i ua Aupuni hou nei. Ke hoike aku nei makou ua uhi i ia oia eke koloka oka hoka ma- j muli o ia moeuhane palaualelo | ana. No ka mea, maloko oka ma- ■ | uaopepa o aa nupepa namu a ka- i koolua hoi o kela wahi apana pepa i haawi a kumakaia aina oka Poakahi nei, ua olelo kaena ae la ma ke kaona o kana mau olelo. aole he ! manao oke Aupuni hou ahe nooI noo ana hoi no ko kuaaina poe, oiai, na ko Ilonolulu nei poe no i hooko, a o ko lakou makemake wale no ke hooko ia me ka hoomaopopo ole aku i ko kuaaina poe. Ua puka ae keia kaona manno mamu- I li o ka paue ana aku ika manao | ahewa o kekahi kanaka Beritania ; kuonoono a naauao e noho mai la ma Kohala, Hawaii, i kona olelo - ana mai i ka apono ole ia oka hoouna awiwi ia ana o kela poe j Komiaina maluna o Kalaudine. me I 7 I ka hoike a ninau mua ole ia ana ; aku o ka hapanui o ka lahui e no- | ho ana ma na kuaaina. Nolaila, ma keia e ua o “Kuo- ; koa,” ke hoole mai nei ko hoa ku- j ka hoolilo aina, a ke helei mai la i ! na maka iau punaheie e hapaime- , meue nei, a heaha la auaiei kau . ; makana no ka loaa ana la oe o kela , mau huaolelo makona haakei a hookahua iho ai oe iko kaena ? ' Ua lohe no oe i na wawa maopopo ole e wa ia nei no ka hoonele ia o j ka Hawaii ipai kekahi mau pono aku. huna no nae oe; aka, ma he j wahi lono maopopo ole e pili ana i ka aoao lahui au e enemi nei, o | ko hoolaha koke ae la no ia me ke ; kaena he oiaio. Aka, he ninau ka makou ma ke : poo o keia kukulu manao, a oia keia—“Haaiele ia Auanei Paha i Pana oa Hoaloha V’ Aloha wale no ka hoi ia ma’i-hehe nui he hoka ika hookae ia • ka wahaulelo AwalaUika. ■ Ua holke ia mai la makou, oiai ka moku lapana ao moana Kongo e Lookaoloa iki ana ma keia awa, • haawi manawalea ia mai ana i manawa no ka lehulehu o uka nei ekaainaelmUakn ai e makaikai.