Hawaii Holomua, Volume III, Number 13, 25 March 1893 — ALANAIA NO HAWAII [ARTICLE]

ALANAIA NO HAWAII

Ha ka Hakam a Haalele wale. i KEOKIKOLOPUAIE KOA KO HAIAIL iKi ntt Kikn o b B«1obm be Ipo it 0 PAULO HUKAHA XA LOIA ; ' i IILiVll KE KILIIE IA PAEA. PokakeAikePiiieikiLeiL I “ Dvkm ke Kelepe i ki Llkikil o luali E KILAPAO AIA I KA 1010 0IA LEHEi I LEHEEUEOOKA L0K0IH0. I i Pu u Okiil 1 ki likoio. — i i Koha ka Leo o ka Aukun. I iehe kua I kM a kt Ukikea. ZAXNA AS AU UA LANAHLA 0 liWIII 10 Ki*(T IPO ILOIi. .* • | j "■ E Hoomaikai ia na Keikie Loa. I keia la maikai kamahao, Poakolu, la 22 o ka Makahiki o ka Haku, 1893, ke hoea aku nei makou imua o na hoa maka&inana o ke Aliiaimoku me ka haawi aku i na k&naenae o ke aloha Alii, ke aloha Lahui a me ke aloha Aina, me ka poloai oluolu akahai ae ia kakou a pau e pahola aku i ka kakou mau hoomaikai palena ole imua o ka Moi o na Moi, ke Alii o na Alii, ka Haku o na Haku a o ka Puuhonua Kalahala o ko ke ao nei a pau, ka Manakahikolu Nona ke aloha i haawi mai ai i mohai hemolele i ola ai na uhane o kanaka. Ke Kulana Kamahao. Ua ku mai la ka mokuahi Auaeteralia i keia kakahiaka, a ua lawe mai la i ka nohou kamahao nou e Hawaii, e heike mai ana i ka pololei lua ole o na olelo a ka Hawaii Holomūa i kahoahoa mua aku ai. Ua olelo mna aku no makon i na mea e hiki mai ana, oiai, he mau Kaola ko ka wa kahiko a he mau Makaula hoi ka makou, e hiki ana ke ike aku a koho mua l na mea e hiki mai ana a e hana ia ana, aka, ua lilo ia i mea hoeheuehene ia e Hihopa a me kana man laepa a me Wilikoki a me Kakela opio ma o ka poai haawi alna. I keia la nae, ua pau ko lakou kuhihewa a na wehe ia na hualu o na maka o lakou. Na Lehelehe Puna o Mea ma. I kalohe mua iaana ma kelelefone eia ae ka mokuahi ua h«e a wehiwehi mena bse,&ia hoi, ua h^U » ImM wOm i m Mi

lawemai - > « aAn a*i oka Aha Senate t a n» booko k kaln kanoha. M» kei» e hoonoopopo ihoai kakoa e ka l-ahni, u nuuluw» kela Kaīkahi, a ua moe akn la i ka moe kau o na kao. Eia ae na Konuaioa. * Eia ae he man Komiaioa i hooaoa la e ke Aopuoi o Amerika ! oialalo ooa hooponopono ana a ' Peresid«na Kalivilana, e holo mai ana e oinao ika manao o ka lahai Hawaii a e oieniele hoi i na mea a pao e pili ana i kela mau hana hookahali aoponi a ka poai kipi. O Adtmarala Baraunu kekahi e holo mai ana, malana o ka | mokukaua Rn?h. a i ka la 7 o keia i mahioa ae e ku mai ai. Hookae ia. Ua hoole msi la o Peresidena Kalirilaua aole oia e hookipa aku *i na Komiaina o ke Aupuni Kuikawa ma ke ano pili oihana, a ua j piha ia oa poe nei me ka inaina a me ka huhu. Heaha la ke ano o ‘ keia —aole anei he hoohoka maopopo? Ke Kamaliiwahine ma ka Hale 1 Keokeo. Aia ke Kama’liiwahine ma ka liale Keokeo kahi i nanea ai ma ke ano he malihini hanohano na ka Peresidena ame kana lede, a ua haawiia he man anaina-ike eka poe hanohano o ka aina. Ke Kapena o ka Bosetona. I ka hiki ana aku o ke Kapeua 6 ' ka Bosetona i Kapalakiko, me kona manao e pahola ia mai ana na hana hoohiwahiwa iaia no kana mau hai.a i lawelawe ai ma Hawaii nei. oka mea mua loa i ioaa mai iaia oia no ka lono e hoike mai ana na hoahewa loa ke Kohina Nui o Amenka i ka huki ia ana o ta hae | Amerika maluna oka lepo o Ha- : waii nei, a ua hooi loa ia aku kona j manao kupilikii i ka lohe ana i na hana hiwahiwa aka loea Kalmlana e kapae ana i ka mana kuikawa o na mea i hoala ia e ka ikaika o na koa Amenka. OKa Pono Ke Hana ia a Kaule mai na Lani. He mea maopopo oa lanakila ka pono maluna o ka mea kue pono, a oka hana wale no ake kanaka a me ka wahine Hawaii, oia ka hanoli am« ka hoomaikai akn i ke Akua. Ua loaa ia kakou ka pono mai ke Akua mai/ka mea hoi i olelo ia e na enemi* he makehewa ia kakou ke pule aku. Ona hana a me na olelo la a ka aia. Punahele ke Kelki Alii. Ua lilo ke Keiki Aliii punahele na ka lahui Amenka, a na hiki ole iaiai ke hoomaha mai na pokai ana a na maka hauohano. Ua lilo oia i pulakaumaka na na iwakianio naaina palahalaha nei, a ua piha na nnpepa i na ieo mahak» l,o ka waipahe, ka nohmohea a me ka poa onaooa o Hawaii nei. E llanaolana. - E menaolaaa kakou ena m&kamakaaena hoalahul, eia no ko kakou aina me kakou aeiano ke Kuokoa o Hawaii ke ku kamahao e- ' v j;v .

» . Ka LanakUa Kamahao. O ka hopeoa o kekahi mau koj ano nui a na Kominna ake Aliiaimoku i waiho aau ai ūnna o Peresidena Kalivilana, na hoea ae la be mau o ka hanoii no ka pono o ka lahni, a o na manao hoino lehulehu wale a ka poaihoohni aina, ua hoohoka loa ia, oiai, e hoouna ia mai ana he mao Kemisina Amenka i Hawaii nei no ka ninan pono ana i ka manao o ka Lahni, ka mea ho! a lakou i makau a liopohopo loa ai e haule pahu ana lakou a pau, a ua ake nui e kinaia keia mau koi naauno, aka —Kaena ae An ua Lanakiia. Ka I |*o Aloha. Iloko o na tausani lehulehu wale 0 na kanaka o Amerika, a mawaena o kekahi poe kulaaa maikai o ua lahui la, ua Hlo ka peni a ka mea kakau o ka nupepa HoloMi a 1 Ipo aloha loa ia e lakou. Ua m i ka aumeume la o keia pepa e ko j laila poe, a ua hoouna mai he mau kono lehulehu no ka hoouna ana i aku i nupepa. He mau Palapala ano nui. Mawaena o na palanala e pili ana no ka pono kaulike o Hawaii ma Amerika, ua huouna pu ia aku he mau palapala na Mr. Keoni Kolopana e kakoo ana i ka Moiwahine. Ua hoike mai na manao o loko i kona koa a me ka wiwo ole, a he alo.ia hoi i ka aina a rae kona lahui. Kauoha ia. i Ua hoike ae kekahi o na nupepa ; koo ikaika loa o Amerika, aia ma ha wa i hoea aku ai la lono r.o ko Kapena Wiltse huli hoi ana aku, ua loaa koke mai la iaia ke kauoha no ka holo loa ana no Waainetona, a ua manaoia, malaila oia e hookolokolo ia ai malalo o ua Kanawai Koa. Ua hoike pu la mai uo hoi iaia ke ahewa loa aua o ke Kuhina Nui i knnaman hanamaanei. O Mr. Elounī. Wasmetona, Mar. 14—Ua kauohaia ako o Me. Biount, he hoa hanohano ma ka mokuaiua o 6eogia r e noea ae oia np Wasinetona. Ua manaoia, e liio ana ana oia i Innahoomalu no na Komiaina e hoouna ia mai ana. Ka Mokukaua Rush. Kapalakiko.—Aole he mau kumu ano nui e ae o keia mau hana hoouiui i awlwi ia iho mi me ka pupuaholn nui e pili ana i ka mokukaua Richard Rusb, i ka manao o kekahi poe. Ma ke kakahiaka o ka Poaono nei. na makankan na hemahema a pau, a eia oia ke kn nei me kona mau pono hoo, me he mea la e kakali ana no ka loaa mai o kekahi kauoha hou mai Wasinetona mai.. Aole he kanalua ana na ka mokukaua Rush e hii aku ana na Komiaina o Amcrika nei eo Hawaii, ke pau na hoa i ke kohoia e ka Peresidena Kilivalana. Wahi a Kapena Hooper o na mokn la i ka la inehinei, aole be kauoha l» in i loaa mai laia mai Wasinetona mai, koe wale nu kela kauoha mna, a mawaho ae o na mea a pau, aole i maopopo ihea la kona moku e hoouna ia ai, aka nae ua kaooha ia mai oia © ku me ka makankau i na manawa apau no ka wa o ka hana e loaa mai ai. ~ a ma kona manao wale iho no, e hoonnaia aku ana oia noHonolulu. Na Lono. Ua hookohu aku 0 Pexesidena Kalivilana ia J. H. BIount i lunahoomalu no ke Komima Amerika. 0 Adimarala Baraunn, G. Schofield a me Kapeua HawiaoA0 na aumokukaua, na lala I manao *• ■ > Ua holo aku no Kapalakiko mao ke kaaahi Imlo loa, o W-

ak>h» khoi, «o k» hlkiee, oke ij«ht iioa. Neni ke elohe oke | Akneieoe e Heweii, » he .mee kehoolee iekene poe i i..nt »i e like me koue kino. |n« he manawe helu Lahui Heweu keia, ehnle, o ke po nei ke menewe kupono loe e helu ie ei, i meopopo le’e ei ke nui o oa kene, ne wahine eme ne keiki Heweii, Heole. lepena, Pnkiki, Pake. Lewelewe eme ne eno lehoi e ae a peu, no, ke nee, ileile ka poe a peu, eo ka mee kopeneha nae, o ke melnhie o ke eine. aohe puu aohe kee, ue nani molale m&lie ka m&nawa. eua kehe mai ka wai ono o Hiilawe me ke kuhikuhi. Memoe loa ae o ka manawa i j mekaukau ai na hane, ua hakoko ne kanaka e me na wahine no kahi e noho ei. a i ole eku »i, no ka mea, aohe kahna no na manu, ue uhi pea ia eka makauehi. A oiai ! e hoonene ana ka lehuleho, ua loaa 1 ako la ka leo o ke telebone ia Mr. j T. S. Kalama, ke 3ieiki lalawai iaia | kahi i paa ia ai ke ki o ke kukui i owila e noho ana me ka makaala i kela a me keia minute no ka pono , 0ka -lehulehu ika uka iu o Nnuann, ka mea hoi nana e hoomalamalama na kuahiwi a n.e na kualono o Kakuhihewa me ka uwila. a , ia manawa koke no i mohala ae ai j na opuu rose ona lauliko kukui ! uwila ona ano like ole. aua heo- j pnoho koke ie ke lehulehu mai ka pana ane aka manamaaa lima o Mr. T. S. Kalama. 1 ka manawa i olapa ai ka uwila a hoea mai la na Kahuli Leo Lea. i oia no ka wa i holapu aku ai na i leo hulo, aūa helu aku makou a | | hiki ole ke helo. no ka mea, o ma- [ kon pn kekahi i komo iloko o ke naina himeni huro, a poina iho la 1ka helu ane, aka, be hoomenao ko makou, na hanerJ a oi a makou huro ana. O ka leo o na ohe, auwel Eha ka pepeiao, a ono no hoi ka hoohihi i ken e mee oke kuhiknhi. Ika elua o ne mele, na hoonanea iho la ke lehulehu, eia manewa i papakema ia eko ai ne Kehuli me ne lei ihme oke uka wao o Manoa, mii ka lime ponoi aku o ko makon Kakeuolelo Mr. T. K. Nakanaela, ma ke inoa oka Nupepa Hawaii Holowūa, e iloko o ie manawa maikai e kilohana, ne puana ae le makou iloko iho o makou i keie maa leleni; "Ahai Hawau Holouūa. I ka haeheo o ke pewehi eoa, Ina Kaholi Aloha Aine, Me ka Lei llima .o ka Lanakila!” Ona hoomeikai noi ena a makou, aia no ia malnne o Mrs. Hattie Hiram me kana kamelei Miss. Hiram-na ko laoa mao lima weli* wali a palopalo i uo e i mnnai i ne lei ilima ame na lei Tuboroe« lanakila a ke onaona i pewehi ie iho malnna o na keiki o Uwehone. He nui na lihilihi make i hoopulupe ia e ne wai heloiioi o ke alohe ike ike hou ene aku ia lakou e hoohie mei ena me ke ohaoha ma ke kahua e lekoo i kakele mue ai me ka hanohano, a hoi akn ai ne melihini okona eina e, e puhi eku ene ik» o-le—ai» | Hawaii ke “Nightingale,” Pūpu Kenioe oke Pekipika. ' A i*menew»t» ike hoo akn \* mekou ikepoloalie oko mekou Kakaoolelo e me ne Kehnli, e keanaekuouemeu Kehulinei, u» omekouyen«i: “Kilekile wele e o Lihomio. Aiekei o ne Mena Hulu Like, £ I