Hawaii Holomua, Volume III, Number 17, 22 April 1893 — KA NINAU HOOHUI AINA. [ARTICLE]

KA NINAU HOOHUI AINA.

IKr- Um m.ii nei makou a unuhi i keia mana<> »no nui i hoopuk* i« n,sloko o ka nuf«pa Buletina o ka Poaono. la 8 o Apenla, a ke poloai ako nri makou i na makamaka e heluhelu akahele a e houmaopopo i t..i manao. Penei ua manao ia: “ Ll NAIIOOPONOPONO O KA 1)1 LKt,va; —He mea ku i ka pomaikai nui k.i hoihoi hou ana aku o P*-re-vdeua Kalirilana i ke kuikahi hoohui aina a hoonna mai la ia Hon. Jaicte H. BIcunt ra& ke ano Eleie K miama i keia Paemoku no ka nieniele a hoomaopopo ana i na mea ,,i„io e pili ana i kela mau hana kijii iho nei. no ka mea, he hoomama ana ae ia ma kekahi ano i ke kauniaha o ke kanawai koa, a be ae ana hoi i na kanaka e kapa i ko lakou mau uhane no lakou iho ia ■ > ka makau ole no ka h<>oi»ii ia | no ke kipi a i ole no ke “kauleo ia i n>ai” eka Peresidena oke Aupuni I Kuikawa. “Me ka ianakila o ke kulana maJ nao a noonoo ame k» hanu ana o * ke kino, he mea pono e haeie pu mai ka lanakila o ka hoolaha kalaiolelo a ine na kakaolelo ana. A o keia lanakiia, aole he pono e kauj alena ia no ka poai wale no ona haole, a ma ke ano no keln wahi niahele uuku o ka lahui i pau poo l>au hiu uo ka hoohui aina. He uiau |>ono a he niau kuleana ko na kaoaka Hawaii no lakou iho e manao a e noonoo no ia mea a peia pu no hoi me na haole i inanao ole e iiooiilo ia aku ke kuokoa o ka aina ia liai c ke Aupuni Kuikawa me ka haawi like oh i na kanaka maoli u me na haoie i ka mana e koho ma ka aoao apono a kue paha i ke kumuliana i manaoia. “O ke Kuikahi a me kona mau iiua i hoolmlo ai mc Kuhina F<>ster u mai apono a hoohoio ia no e Mr I)ole a me k< na Aha Kuliina me ( ka ui oie ae i ka lahui, lie hoonele maoli no i na Hawaii i ko lakou I aina a me ko lakou muu pono kivila. Aole oka oleio ana mai oka honholo oie ia ana o ua Kuikahi la a Kakina—Dole, he pane iu no keia 1 mau mea. Ua luwe hou ia mai ka Ahaolelo Senate >»ku me ku nana ole ia o na kaupale a na Komiaina o ke Aupuni Kuikuwaame ke Ku- I hinu Huwaii me ke kue ia o ka makemake o ka p<x* a pau i manaoio mai i ku lakou. "Ua kau nui aku ka muhalo maluna o Ppresidena Kalivilana nona kumu hoomanaolana maluna o nu • hana kaulike a me ka pono o keiu hoiho: hou ia ana aku o ke Kuiknhi u me keia huakai misiona a Mr. Blount ka men hoi i mohala ae iloko o ka uinauma o kela ame keia kanaka munao maikai a hiipoi kaulike. “Ua oleloia uahuliamahi ka poe muhiko a j>au loa ma ka aoao hoohui aina. H« mea aanaluu keia, akn, ina no paha pela io. aole no ia o ke kumu e hiki aku ai i ke kahua. Ina he makemake io ka Uhui hoKnikoa i Ka hoohui aina, alaiia e hoike mai lakou i» mea ma ke koho halola i kahea ia no ia mea. a o kela a me keia kuuaka i hiki aku na makuhiki kupono e koho, o ke ano lahui hoi i ae ia e koho. e h >okomo i kana halola ma ka aoao hooie a ma ka ae paha ia mea he h<>ohui aina. Aole hoi e komo mni ke j ana waiwai ma keia mea. He mea j ku ole i ke ano Amenka. a he kanaka Amerika oiuio o Mr. Blount, | }>ela ko’u manao, e wae aku i ke- j kahi noi imua o ka lahui, koe v.*ale j 110 nialuna o ke kuleana mana koho o ke kanaka. ke Kahua heoponopono kalai aupuni hoi o Amerika. Aole i hoopakele ia na mokuaina Hm o Amerika ma ke kahua kuua mamuli o ka poai waiwai, a noho hoi ka poe ilihune ma ua home e mal&ma ai i na wahine ame ua keiki. Aole no hoi i kaukai ke Aupuni Kuikawa o Hawaii uei maluna o ka poe mea waiwai o Honolulu nei no ka lawe ae i na lako kuua e kokua i kona kulana a | me kona kahua, a e noho mahe | wale aku no na h»ole ilihune me i ka nana aku i na hana kauhola. | Ke manaoio nei au na keia poe i “kuikawa” i hoolako aku i ka poe “kulana ole” me na lako kaua, a maho|>e ua kikoo aku la aa leo uwalo ia Mr. Kiwini e kokua a e nialama aku ia lakou a rae ko lakou *na» “koa Suitilaua” iloko o ka manawa imkole. Aka, ke kaualua nei au i ka ae o ka pee mahiko ipaue hoole ** ka pouo o ke ia o ka mana °ka lahui Hawaii ma kokahi knmnhana e hooneie aua ia iakou me ko Ukou air»& hanaa. Aia ro booWkahi hoi 1 ikapoa mahiko e «*

j>aha oia ianei, hemea maopopo In* ia r u aole loa oia e aeana e komo pn aku iI«*ko o ia maii ano bana kapakahi a pono ule. Ke kamailio nei *u no Mr. Sprecklea, (Una Milkma 0 Kamaomao ) O kona manao maoli no ka hnohui aina, aole i maopopo la'u. aka. ke aa nei au e hoo a ae. ina oia ianei. e koi ikaika loa ana la e haawi la ka pono kaulike ina kanaka ma»!i. Ke nlelo neī au i keia no ka mea. ua īke no kakou a j>hu he kanaaa oia e haawi mau ana i na poe a pau i ko lakou kuleana kaulike, a i kekahi manawa kupilik'i nui Ina mamua aku nei, ua hoopakele oia i ka (Miai kaiepa mailoko mai o kekahi popilii kia nui. “O kuna noho na launa me na //awaii ua haiamu mau ia e ka oluolu ame ka maikai. Aole loa uia i hoao e umii i» Inkou, aole loa hoi i hoao e pakaha ma kekahi auo 1 ka lakou, a nolaila, ua hilinai nui lakou iaia, a mamuh o keia mau mea, ua uianao loa au, aole ioa oia e ae ana e lilo oia kekahi o ka poai e hoonele ana ia iakou i ko lakou aina hanau me ko laKou ae ole mai. i A o ka oiaio maoli, e manaoana no oia be hana lapuwale ino loa ka aihue ana i kekahi aupuui mamuli o ke apuka a me Kalimaikaika elike la me Ka |x>wa ia ana o kekuhi kaaahi mamuh o na pu ki jx>ka. ‘Malia paha eia aku no kekahi p<>e mahiko i nili keia mau olelo ia lakou elike me ka piiiia Spreckles, (Ona Miliona o Kamaomao), aka, . aole nae lakou i kamailio ia e Mr. Kiwini a e Kakina tna, a ina aia lakou ma ia kulaua, na lakou no e kamailio no lakou iho. Aole i hiki mai o Claus Sj>reckles iauei, aka ke , hoiKe mai nei no nae kana mau hana nona;* a oiai ua hoomaopopo {ia mai au e hiki mai ana i 7/onolulu nei ma'uua «> ka Auseteraiia, ke manao nei au he mea pono e hookaulua ole ia ka manawa mahope iho o kona lele ana mai iuka nei, no ka hoomaopopo ana i kona manao e pili ana i ka hoohui aina a :ne na hnna a ke Aupuni Kuikawa, a o ka oi loa aku na hookohu pili oihana hookolokolo. “//e knj>a Ameiika o Claus Spreckle8, a ua oi aku kona kuleaiih waiwai ma //awaii nei mnmuao kekahi kauaka e ae, a nolaila, ua pilipono iaia ke akenui e loaa he j Aupuni maikai a kahua onipaa mamua <> kekahi o na kanaka i alakai i keia mau hana kipi iho nei j a ine na kij>i mua aku nei. Nolaila, e kuikawa ana kona manao. Aole j oia e aj>ono ana i na hana ino a hauniele, aka, e nana ana ia i ka pono a me kekaulike, a e makee ana no oia i ka pono o na kanaka I maoli e like me kona punoi iho. O i ke kuia o keia poeake hoohui aina, o ko lakou noonoo waleno ia lakou , iho a me kahi j>oai uuku o ka poe kalniolelo panekarupa i hui |>u aku i nie lakou, ka )>oe hoi no lakou na manao anunu a pakaha i hoala ia j i mai ni na hono hoohui aina. ! “A oiai ua loaa ia kakou i keia wa he manawa e hanu ae ai, a ua kuleana hoi e hanu ae, e inahalo nui ia o Peresideua Kalivilana. e kuailo pono kakou i keia mau mea \ a hiki i ka papaku o ka oiaio ona mea a j>au. Ai ka hooko ia ana o ia mea, alaila. e hookuu i ka iahui e koho ina he mukemake lakou i ka hoohui aina a me ka ole. aka, ma na ano a pau, he moa pono e loaa mua ko Mr. Spreckle9 manao mamua oka hoohoio ia ana o K8I kahi mea. “Hana Pono Kai like.”