Hawaii Holomua, Volume III, Number 207, 24 April 1893 — E KAUPAONA AKU. [ARTICLE]

E KAUPAONA AKU.

Iloko o na la makamua o ka noho ana ae o ke Aupuni Kuikawa. ua nui na kamailio ia no ka hapai ia iloko o ka Aha Kuka o ua Aupuni nei ke kumuhana e hca*nele i na kanaka Hawaii me ka mana pono koho halola, a ua kalaiolelo ia no hoi maloko o ua nupepa. Iloko o ia manawa, aole loa i hoole mai na nupepa o ka poai hoohui aina i ka oiaio o ua lono nei, aka, ua mumuie lakou, e hoike mai ana i ke kaona e hiki ai Ke olelo ia, he mau hiona oiaio ko kela lono. 1 ka loaa ana mai o na lono mai Amerika mai e pili ana i na mea i kamailio ia e na Komiaina o ke Aupuni Kuikawa, a me kahi mau mea i hoopuka ia maloko o na nupepa, e olelo ana, ua hoike ae ua mau Komiaina la i ko lakou kue i ka loaa ana o ka mana koho i na kanaka Hawaii, ua nui ka wa ia mawaena o ka lehulehu a ua laulaha ke kamailio ia e na nupepa. Iloko o ia mau uluaoa o na noonoo 0 ka lahui no keia mau hana ku i ka nakaha, ua mumule hou no na nupepa o ka poai hoohui aina, aole loa i pane mai, a ua hooi ia ae na kumu e hiki ai ke hoohui ia, he oiaio kela mau lono a me na mea i hoike ia e na nnpepa o Amenka. Pela no hoi i ka manawa i pahola ia ae ai ka lono ua okomo ia iloko o ke Kuikahi hoohui air a a Kakina ma kekahi mahele e nele ai na kanaka Hawaii i ka mana koho. Ua nui no ka nune ia, a ua laulaha na olelo kue ia mea; aka, ua mumule hou no ua mau nupepa hoohui aina nei, a ua pakela loa ae la na kumu e manaoio ia ai ka oiaio o ia mau mea i hoike ia ae. Mamuli o keia mau lono, me ka hoole ole ia mai e na wahaolelo o ke Aupuni Kuikawa a poai hoohui aina hoi. ua ulu ae la ka hopohopo iloko o kekahi poe aioha aina a makee hoi i ka j*ono kivila o ke kanaka Hawaii, a ua hoala koke ae la lakou fae Ahahui i kapa ia ka ‘“Ahahui Makee Pono Kivila,’’ ma ke ano e kue ana i ke kailiku ia o ka pono kivila o k« kanaka a e koi ikaika ana e pilipaa mau ia kuleana me ia. Aole loa i pane mai na nupepa a ka poai hoohni aina, a hoole mai la hoi i ka oiaio o na lono a me na mea i olelo ia no ke kaili ia o ka pono kivila o na kanaka Hawaii: aka, o ka lakou wale no i hana ai. oia ka hoopuka mai i na olelo huino pilikino i na hoa, me ke kaj>a m&i be Ahahni Hae Eleele. Aole ua poai hoohui aine nei i hoao ma kekahi ano e hoola 1 keia mau lono hoopoino a kue i ka holomua o ko lakou eiakeuake hoohui aine. Aka. mabojie mai nei, i ka manawa o ua pmi nei i hoomaopopo ai i ke «no kapekepeke o ko lakoa kulana mamuii o keia kumu. a me ke ano pauaho mai o ‘ka lakou Kuikahi, ua hoomaka koke e lelepauki ko lakou mau auwae, a ke lewa mai oei roe ka olelo mai he mea nui ka pono Kivila mana koho o oa kaoaka Hawaii ia lakou, a aole loa hoi i moeuhane ia • kaili

mai a lakou aku. Hikiwawe ko lakou awiwi e hoao e hoohiuuhinu la lakou ifao, me ka pa'ipa’i iho ma ke kua o Hawaii a olelo iho, “aloha no hoi makou ia oe. o kou mau | jxmo ka neakou e hooikaika nei e malamaia.” He hiki anei la kakou Hawaii ke hiliuai aku i keia p<>e me na manao elua alelo ? Aole ! E pili ana i keia ninaa oka po- J no kivila o na Hawaii, ua puka ae he manao iloko o ka nuoepa Hoku j e olelo ana na lawa ke kulana mai- j kai o Ka poai hoohui aina no ka hooia ana i ka manao maikai i okopno ia iloko o iakou. N<> ma i kou iho —he kaniuhu ko ka iunaikehula i keia. l’ela io anei ? Aia nae hoi a kamailio houaku makou.