Hawaii Holomua, Volume III, Number 235, 5 June 1893 — HE MOOLELO NO NAPOLIONAI [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONAI

KK KAHIA KAlA I WAĪALU. 0 ka loaa ana aku ona lono i ka Emepera no ke kini ana o keia Kanaka Bourmont, aole wale i Ka Emei>eia. asa, i ka lahui Farani a me na pomaikai e hu!i ia nei, aole no ia he mea hou a he mea e hoonaueue ia ai o ko ka Emepera maniM) paa, aole! aka, ua ise mua no oia a oia kona kumu i waiho ai i ke kulana oka hilinai maluna o Ilamuku N'e. 1ka wa i halawai aku ai o keia Bourraont me Puiuka a'me ke Duke o \Velinetona ua lawe aku laua a hookipa i keia kanaka kipi me ka hanohano nui, a ua haawiia hoi na hoohanohano ana he uui wale iaia mai ka poe Bobona mai. A mamuli o keia mau lono kipiihiki aku imua o ka Emepera na ia mea i haawi aku ina hooulu noonoo ana e hoololi ai i kekahi mau kauoha anaana O Ilamuku Soult hoi, i ka wa i lawe ia ai oka Eraepera Napoliona ma ka mokupuni o EIba. ua huli aku oia a kakoo i ka aoao o na 6obona, aka, i ka wa i huli hoi mai ai ka Emepera mai Elha trai ua huli hou mai la no oia a kakoo i kona Haku mua. A oka huli hoi ana mai o Ilamuku Soult ua lilo koke aku la no ka manao n na koa iaia aua haawi aku ka Emej»era iaia i ka hanohano o kealakai ana i ka pualikaua roa ka helu elua. O na manao wale ana no ka hoo huoi no ka haalele ana o ka Ilamu ku ia lakou a kipi mai ia Farani aole no i kanalua iho ka Eraepera no ke kipi o keia kanaka iaia, a o na manaolaua ana pela he mau moeuhane palaualelo wale no ia; a ua kukala ae hoi ka pix* Bobona e hopu ia keia kanaka no ke kipi ia lakou. Wahi a ka Emepera i pane ae ai no ke kulana o keia Ilamnku oka hooko kauoha nui wale i hailiili ia ena Bobona no ke kipi: “He kanaka hewa ole o IlamuKU SouIt. Ua hoike maoli mai no oia ia’u he wahi ano punihei wale no kona o ka hoohihi makemake no ka Moi. O na maua a pau ana i hauoli ai he kukaokoa ae no ia mawaho ae 0na kuhina, ao ke kuiaua oka hilinai ua kuikahi no ia a oia ke kuma o kona huli ana.” Ma ke ahiahi oka la 14 o lune, i uiki aku la ka Emepera ma kahi kauhale o Kaliroi. Ma keia wahi e hoomoana ana he 10,000 mau koa i hoomakaukauia no ke pale aku ika Emepera. E kalaia mai paha ka mea kakau ma keia wahi; oia», ua nui na wehewehe ia ana maloko oka buke moolelo o ke Duke Welinelona uo na mea e pili ana i ko ke Duke aoao, a e kamailio aku ana kakou ma ko ka Emepera aoao. Ina hora o ka make a me ke ol* 1 keia manawa ei* i* ke kokoke * ke kali m&i nei lakou no k* puka mai ona kauoha mai ko lakou Emepera m*«. He w* keia no k* hana nui a me ka hooko kauoha * ma ka mua ok> o ana m&i ona kukuna malamalama o ka la o ke kakahiaka nui oki la 15, ua loaa mai la ke kauoha ika Puali Imeperieia no ka hookui ana aku me ka ik&iea me ka puaii Perosia.

O ka leo kauoha o ko lakou Kmepera, ua hooko ia aku la me ka hakaiia ole a hookui aku la ka Puali Itniperiela iue ka puali Perusia no ka manawa mua loa ma keia wahi kauhale, a he manawa pokole, ua auhee aku la ka puaii Perusia noua ka huina o 10,0» kanaka. e laa ko lakou holo ana ina o a maanei rae ka puehu liilii rae ka haaieie ana iho i ka huina o eiua tausani koa i make iloko o ke kaianakauhale. 0ka hora 6;ao ua kakahiaka la, oia ku wa a aa koa Farani maLtlo oke alakai aaa ako lakou Emepera aloha e hele haaheo ana ma ua palena a pau o Kaliroi a ae aku la maluna o ka uwapo Somhre a lawe pio ae la i na paleua a pau 0 Kalimi. Ao na koa Perusia hoi, be auhee nei lakou me ka pomo nui a ke holo la i hope e hoopuipui 1 na lama o ke Duke Weliuelona.

O na hora o ka hookahe koko a me ka hauie aku iloko o ka ehaeha eia ia ke hookokoke mai nei. a oia ka ka Emef>era i huli ae ai a haawi aku la kaua kauoha ika Wiwo ole o na Wiwo ole ka Lamuku Ne, e lawe k>>ke ae i keia kahua o ka hmia me ka lawe pio aaa i na j>alena a pau. “O kela wahi e waiho mai la. malaila kuu wahi oka hana me kou poe koa," wahi a ka Emepera. ’ E hoounipui aku oe i k«>u ikaika me na mea a pau au i mauaolana ai no ka palekana. E awiwi, a mamua o ka napoo ana o ka la e lilo pio ai kela wahi, a e lawe oe i na kulana a pau e hiki ai ke hoauhee hou ole ia mai e ka eneiui.” O Puluka hoi me ka heluna nui | o kona pualikaua, eia lakou ma kahi kauhale o N;»mur, ma ke kumu hoi o na muliwai Meuse a me Sombre.

hoike ana mai i ke oki pu ia o ks pu&likaua lualalo o ka ke I>uka o Welinelona alakai ana nooa ka huina o h<x>kahi haneri tauaani koa ma: ka huina uiai o h.wkahi haneri tue kanak >Iu koa malalo o ka Puluka alakai ana. 0 kahi o ka hana a Napoliona t manaoiana ai. oia no ka haalele ana iho«i ka heluna uuku u kona niau koa no ka hoopaa ana aku i ka hoohiki loa ana mai o na koa Peruai«, a e lawe aauoiai kahuina nui o kona Pualikaua e halawal he alo a he alo āie ke Duke o Welinelona ma Beruaela, a e haawi aku hoi la lakou i ka puupuu hope k>a me ka hoauheo ana ia lakou e like me na hipa imuao ka Iliohie. Ina u ka Hoku o ka laki ke kau ana ia manawa, ina la ua ko kona l mau manaoiana i upu ai. a e huli | irai ana oia i hope me ke poi pu I anu ia Puluka iloko o ka wa pok »- le, a e hooiilo aku hoi iaia i aea> haukae no ia waonahele. Aole i pau