Hawaii Holomua, Volume III, Number 238, 8 June 1893 — NA ANOAI O KONA AKAU. [ARTICLE]

NA ANOAI O KONA AKAU.

— I ka Hawaii HolomI a. Aloha oe:— Ma ka la 25 aku nei o Mei, lbt»3. i malamaia ai he halawai hoohui aina e na poai oia aoaoma ka Hale HooKolokolo mA Kailua, malalo o ka noho Lunahoomnlu ana o ka Hope Makai Nui o ka apana, J. K. Nahale, aole no i mnhuahua loa na kanaka i he!e ae ma ua halawai la e like me ka halawai a ka Hui Aloha Aina. Mamua ae o ka la i noho ai ka halawai, ua bai ia inai ke kumuhana no ua la ’la, oia hoi keia, “He oi aku anei ka pono e hoohui ia o Hawaii nei me Amenka Huipuia, aole paha.” a he nui na keouimana o ka Aoao Aloha Aiaa i hoomakaukau i ka lakou mau kumuhana no ke kue ana i ka hoohui ama, no lakou keia mau inoa, J. \V. Keliikoa, Hon. J. N. Kapahu. Jon. R. Kahulamu, Henry L. Kawewehi a me J. G. Hoapili, a rae kekahi raau keonimana e ae. Aka nae, ma ka la i halawai ai ua loli ae la ke kumuhana. a oia iho keia, “Ua hiki anei i ke Aupuni Kuikawa a i ole Aupuni Moi paha. ke Kuokoa nona iho me ka hooholomua i kona mau hana kuloko a e uku hoi i aa Aie Lahui meka hoohui ole aku me Amerika.” A mamuli o ka loli ano e ana ae 0 keia kumuhana, ua hooie ae kekahi o na keonjmaua i hoike ia maluna no ka hoakaka aaa i ko lakou mau manao, oiai o ku ninau nui i keia wa oia hoi ka hoohui aina. a ua huike mai ua kanaKa e akuakoa aua maloko o ia halawai i ko lakou manao hoowahawaha, a ua hoomaka aKu la lakou e puka iwaho mailoko aku o kahi halawai me ka ukiuai nui a hoopuka maoli ae la no i ke poho o ka hele ana i ua halawai nei. No ka ike o Nahale o pao pono ia aku ka lae ona e na Loio J. W. Keliikoa a me J. N. Kapahu no kela kumuhana mua ana, nolaila, hoololi hou ae la i kumuhana hou. 0 J. H. Waipuilani ka haiolelo mua, ma ka hapanui o kana mau haiolelo e houikuika ana e hoohui ia Hawaii nei me Amerika i kakoo ia mai hoi e S M. Kekoa lili i ka hoopau ia ana o ka oihana Lunakauawai Apana o Kona liema, pau lau i, ua hoakaka mai o Nahale a me W. J. Wright i ko laua manaoi kakau a hoopaanaau mua ia ma.oko o kekahi pepa, a ma ka iaua heluhelu ana mai ua halahu loa aku mawaho o ke kumuhana. Ua hai moakaka ae Keia Nahale a me Waipuiiani ma ia la penei, “ua hoole mai ka Pertsidenao Amerika Huipuia i ka ike ana mai i ka • » Moiwahine me ka olelo ana ua make ke Aupuni Moi.” Nui no hoi ka lili makawelawela 1 ce Alii, aka. i ka hiki ana mai nei o ka mokuahi Malulani. aohe wahi lono o ia ano a he mea loha ia o na pepeiao ke nana aku. me he mea la he wahi maunu hoowalewale ia i na kanaka i puni aku a kakau i ko iakou mau inoa no ka hoohui aina, eia nae, no ka ekaeka no o ka maunu oia ke kumu o ke aki ole ia ae e ka hauliuu, hilahila ole keia mau hana puuwai eieele o ke kumakaia. 1 ka wa i pau ai ka halawai, ua

noi mai o Nahale a me W right i ! ka oluolu o na kanaka e noho mai e kaaau i ko lakon mau inoa, i sa lohe ana mai ona kanaka. ua ku ae la lakou a maloeloe a puka aku ■ iwaho kau maluna o na lio a hoi j aku la no ko lakou mau home. a o | na wahi ai waiu hme na wahi j mea ake oihana ka i kakau aku no lakou ka huina o 6. Ua like loa o Nahale me Kaahnpahau. a o na wahi , ukali hoi oia o Mikokolon ka mano uj>eue hiu wiwi a me Kahuika. I keia mau la ke hele mau nei o j ua i» Nahale e koi .isu i ka iv>e 1 Aloha Aina e kakau mai i kolakou i mau inoa ma ka hoohui aina, a ke nana aau he ohi hapuku maoli ke auo, a uoiia paha keia wahi me!e, ! “Ohi hapuku ka wahie o Kapaau.' , Lia uae ka mea apiki, uie ka i lohe no a ike no hoi o na maka o | ua Hope Makai Nui la o makoii i ka hoole ana mai nei o ke Aupuni o Amerika i ka hoohui aku ia Ha- , waii nei, eia nae. he mea aiwa loa | aku la ia o ka hoomanao i ke Koi i ; na kanaka me ka hooweliweli a hoomaka’uka'u pu aku e kakau j mai iko lakou mau inoa: malia paha, he makemake oia e hoohui me ka aina Figi. OKa hapanui o na kanaka i akoakok ae ma ua halawai ’la oia na nalo, he hewa ka ka halawai Aloha Aina i ka hele o na kanuka a Le-i Kohala i Kanukn na kanaka i ka ua mea oka piha a hookeke. Ma ka la 23 akn o Mei i noho ai ka Aha Hookolokolo o ka Apana o Kona Akau nei ma ka hihia a Dawida Kimona kue ia Frank Goweia. 0ka Loio kaulana a Aloha Aina o ka Apana, J. W. Keliikoa ka loio o ka mea hoouii; i ka noho ana o ka Aha, ua kue mai Ka Hope Makai Nui J. K. Nahale a hoike mai la, ua palapala ia mai oia e koua mau poo ma Ka oihana aole e ae ia na loio e lawelawe i ka oihana koe wale no a hoohiki aku, ua ku mai ua loio kaulana la a Aloha Aina Oiaio hoi a olelo mai la, aia mahea ke kanawai e olelo ana no keua mau olelo au i hoike ih< nei, oiai ai>le he kanawai i hanaia eke Aupuni Kuikawa e pili ana ika oihana loio, no keia inaii hua nioi i kapili ia aku nia na lehelehe o ua Hope Makai Nui nei, ua pipika iho la me he mea la he ia ua make i kahola, a ua uoi ae o Nahale i ka Aha e hoopanee no ka ninau ana i na poo ma Ka oiliana, ma ku nana aku he lili nunalua maoli ke ano, a Ke hoomaopopo aku ua kailiku maoii no oia i ka mana //ookolukolo oka Aha, eia no kekahi mau uiea ap ki, ina e lawelawe ia kekahi lawehala imus o ka Aha no kona hookolokoloia a ae aku i koua hewa, ua uoi ae la ua Makai Nui la i Ka Aha e hookuu i ka iawehala a o ka hookuuia iho la no ii, he nui a lehulehu na lawehala oia ai.o i hanaia. He kupanaha Keia man hana o ka Aha Hookolokolo ma Kona Akau nei, me he mea la o ka ae be houle ia,u ka hoole he hoopai ia. hupo no hui. oiai o ka ae. be koi ana mai ia i Ka Aha e hoopai aku, a o ka hooie, he koi ana mai ia e huokolokolu ia ka hewa a hewa ole paha. Ke hooki nei au i ka ninm ana o Ka’u peni ma keia wahi, a no Kekahi wa aku e olali hou aku no ka’u pem maluna oke kanana a na kau pukuniahi ia e wawaio aku ma na paia o ka Paeaina nei. e hai aku ana i ka leo o ke Aloha Aina Oiaio imua oku kaua mau makamaka o keia noho hoomanawauui ana i na hana knmakaia a ka pakaha lapuwaie ioa, a ke haawi akn nei au i ko’u aloha i na keiki onin hua kepau o ka Hawaii Holomla. Me ka mahaio, Aloha Ai.na.