Hawaii Holomua, Volume III, Number 245, 19 June 1893 — HE MOOLELO NO Toma a me leke A I OLE NO NA KIU PALUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Toma a me leke A I OLE NO NA KIU PALUA.

MOKUNA IV. HAAWI KA MAKAI KIU TOMA IAIA IHO XA KA MAKE. Me ka hoopaanaau no ia mau tnea a pau ana i loho ai, a i ka wa o ua makai kiu nei i ike ai i keia wahine ui, ua haupu koke ae U oia uo ua wahine la; nolai- • la, ua kapa koke aku la no oia iaia ma ia inoa, a iaia i hana ai pela, ua loaa aku la iaia ka mea oiaio maoli. “E ke kanaka kan.ahao,” wahi a ka wahine opie, “e oluolu oe e haalele koke iho i keia wahi ke hemo hou mai ka puka, o make auauei ue.” “Aole ioa au e ae,” wahi a ua makai kiu nei, “uo ka mea, ua koi ia au e ka’u oihana, e he!e mai ma keia wahi. Nolaila, aole loa au e ae e haalele iho i keia keena me he hohe wale ia, no ke ola a mo ka make.” “Ina pela,” wahi a ua wahine opio nei, “e hele ana au e hoike aku ia oe i ka poe powa. 0 keia hale kahi hoomoana o ka puali powa holookou; nolaila, o hookahi huaolelo mai la’u aku, e pili ana nou, oia auanei kou hopena ma keia ae.” “Aole paha o ko'u, aka, o kou hopena,” wahi a Toma, me ke kaulooa pono ana aku o kona mau maka maluna o na heleheleua o ua wahine opio la, oiai ua nohea nei e ku ana me ke koko o kona mau inaawe koko i hoopuanuanu ia. “E hoolohe mai!” wahi hou a ka wahme. “Ke hoolohe aku nei au,” i pane aku ai ka makai kiu. “Ua loaa ko’u inoa ia oe, ea?” wahi a ka wahine. “Ae,” wahi a ka pane. Nlnau hou mai ia ua wahine nei: “Ua lohe anei oe i kela hewa o’u, e huli ia nei e na makai kiu?” “Ua maopopo ia'u ia mea,” wahi a Toma. “O ka mea oiaio,” wahi a ua wahine ne', “he wahine hala ole au; aka nae, iloko o ko’u hala ole, o na pewa wale no maloko • keia hale, ka mea i hiki ke hooiaio mai no ko’u hewa oie—he mee kupanaha keia; aka nae, oia maoli ka oiaio.” Ha kanaka piha uwila o ka

noonoo hikiwawe ka makai kiu. Nolaila, i kela mauawa koka no. ua ike keke mai la no oia i ko ( ka wahine opio mauao. aua ike ia h»i ka oiaio • ia koho ana, ma o na olelo hope la a ua wahme opio nei i kūmailio hou mai ai, penei: “A oiai, ua aie nui au ia lakou no ko lakou kokua ana mai ia’u; nolaila, he mea pouo ia'u k« hookaa piha i ko’u aie ia lakou.” ■ “Ua aie anei oe ia lakou a oi aku mamua o kou ola ponoi?” wahi a ka makai kiu i ninau aku ai, ine ka hoomau ana aku. “E hoolohe mai! Ua loaa ia’u na mea a pau « pili ana i kou moolelo me ka moakaka. Noiaila, iuu oe e kumakaia ana ia'u i na powa, aole ia he mea uo’u e piiikia ai; aka, he hoopaa ana ia 1 kekahi poiue nui e kau mai ana maluua ou.” Paue mai la hoi ua wahme ia; “A pehea hoi, ina au e noho hamau ana?” “Aoie anei oe i oielo mai uei, he wahino hala ole oe?” wahi a Toma. “He oiaio, ua olelo aku nei au pela.” “Aole anei oe i lohe mua i ka hoohihia wale ia o kekahi poe, uo kekahi mau hewa a lakou i hana ole ai?” “Aoie,” wahi a ka pane. “No’u iho,” wahi a Toma, “he pinepine loa ko’u lohe ana no lakou—a pela hoi me ko lakou hoimihala la me he poe » hana hewa la.” l “E like me ka oiaio, he lani ) inaluna ae o kaua,” wahi a ua wahine opie nei, “ma be mea ia peia au e hanaia nei e keia poe, no ka mea a’u i hana oie ai.” “E hoolohe mai e kuu mea ola maemae,” wahi a Toma, “a e hilinai mai hoi maluua o’u no kou palekana. Ina aole io oe i paumaele me ka hewa e mauae ia nei nau i hana, e ike auanei oe, owau hookahi kou hoaloha maikai a me kou puuhonua ma ua ano a pau. No ka anea, he hiki loa ia’u ke hana a oi aku mamua o ka mea hiki i keia puali powa holookoa ke hana nou; no ka mea, ua ike no oe, o ka make he upena popopo ia no ka poe hewa ole, a o ka pono hoi ke lanakila mau ana i na manawa a pan.” “E kiki aua anei ia’n ke paulele aku maluua o kau mau oielo me ka piiikia ele?” wahi a ka wahine opio. “Me kuu puuwai a pau,” wahi a Toma, “he kanaka aa no ka’u olelo.” Aole i pao.