Hawaii Holomua, Volume III, Number 261, 13 July 1893 — HE PALAPALA LAULAHA. [ARTICLE]

HE PALAPALA LAULAHA.

Na Paulo Numana i ka Hon. S. B. Dole, Ptresidena o ke Aupnni Knikawa. [l'nuhiU mai ka Buletiua mai.] (Hoomauia.) He mea ku i ke kahaha ka hoom&opopo iho o na kanaka i loaa na noonoo maikai a me ke kamaaina i na mea pili kalai Aupuni« like me kekahi mau h« a a k<x> o ke Aupuni Kuikawa, ka hikiole ana e ikemua i ka mea oiaio, oia hoi, aole he poe pakaha a hao .vale ko Amerika, a ma kahi hoi o ka imi ana e ioaa mai ka hoohui aina mamuli o na hana ku i ka pono ma keia mau Paemoku. ua Loao oe mamuli o aa kukua kue kanawai a kekahi mana aupuni kuwaho e ouiu ae a haule iho ka huapea ono a Mr. Kivini i kuko ai maiiuna iho o ke kumuiaau Hawa ii. He haunaoniu hewa nae ia. Aole i mawehemai o Amerika Uuipuia i ka waha o ke eke i wahi • ale akn ai i ua hua pea nei, eia no ke kau nei i kona wahi mua, a aohe mea i loaa aku i ka hauua «>niu ia, koe wale no paha ina o ko kaua makamaka Mr. Kivini, • like hoi me ka mea hiki i kekahi ke hoomaopopo ako mamuli o kona mau leo na a naauaua no ka nui o ka ehaeha, ana hoi i. luai aku ai ma Kapalakiko imua o ka Aha Kalepa. A i ka hopena, aole loa no « hiki ana i na oleio hooholo a ka Aha Kalepa o Kapalakiko ke kokua i aa hoohui ana aku i keia Paemoku. 0 ka mea nui wale no. heaha ka mea hiki. heaha k« mea pono « hana ia, a heaha hui kau hana ilo-

ko o kei» manawa? 0 na manao kumuhana apau » upu ia ana, e iamo« like wale ana no laaou a i ka hopena hookahi. a he hopena hoi ia me ke kahua kupaaa ikaika. E malama ia i koho balota kaulike akea o na kane a pau i lawa pono ko lakou mau makahiki. Heaha la ke kumu o ke kali aku a hiki i ka manaw.i a ka Ahaolelo Nui o Amenka e kuhikuhi mai ai i keia 1 mea pono e hana ia, ka poe hoi i ! maop"po imua o lakou e waiho aku : ai ka I'ere3idetia i ka ninau e pili ( ana ia Hawaii nei? He manaoie anei ko kekahi o na mea lapuwale i hoao ia e hana mamua aku nei mamuh ona lotto a tix ua hoike wahahee i hoouna ia aku la Mr Harisona a me Mr. Fo«ter, e hisi .. ana ke hana hou ta. a e pakaha a limanui ia hoi me ka aihue maoli ia o ke kulana a kahna kuokoa o ka Lahui Hawaii me ke kue maoli i ko lakoii manao a me ko lakou makemake i hoike laulaha ia imua o ke akea, a i ole e kau aku ana paha na pomaikai o ka hoohui aina maluna o lakou me ka hoike ole ia o ka manaoio a me ka makemake io maoli o ka Lahui Hawaii? 0 ka mea a mau mea e manaoio ana ia mea, he mea maopopo aole loa oia i ike. i hoomaopopo a i kamaaina hoi i ke ano a me ke Culana o Amerika Huipuia. Ina e apono ana ka poei kupono e koho balota oka Paemoku Hawaii i uu mea i hana ia e kela Komite Malama Maluhia ai ke Aupuni Kuikawa hoi, alaila, he mea makehewa a aohe ou upu ana i pualikaua no ka lookau ana aku i ka weli iloHo o na puuwai o ka poe e kue nei a e hilinai ole nei. Ina hoi aole lakou e apono a • kakoo ana ia oe, alaila, heaha kou kuleana a me kou mana e lawelimanui a e kailiku ai i ka mana a me ke kahua o ke Aupuni? Ina e apono ka lahuikanaka ia mau hana a kakuo aku hoi iko oukou kulana pili Aupuni e ku nei ma ke ano he mau poo a he mana Aupuni, alaPa, o na kanaka maikai a pau, ka poe noonoo maikai ame ka poe manao maikai a pau e noho nei. oiai no lakou aole he poe e koo ana i ko oukou poai. e ku ana lakou ma ko onkou aoao a e apono a e kakoo hoi i ka oukou mau mea i hana ai a me ko oukou kahua. Alaila, e hiki ana ke waiho ia aku na leo noi no ka hoohai aina ma ke ano kupono, me ka maemae ame na hana ku i ka pono i hiki ai i ko kakou hoaloha a makamaka maikai ma kela aoao mai oka moana ke hoolohe mai me ke kupono i ka kakou noi. Alaila, e hiki ana iaia ke kokua mai ia kakou; ina aole ma ka hoohui aina, me kona hoonele no iaia iho, ak». mamuli naha o ke kokua ana mai la e malama a e hoomau i kulana Aupuni kupaa a maikai. Ina e hooholo ana na wahaolelo e koho ia eka poe kupono e koho balota o ka aim* nei e hooluli i ke ano oke kulana oko kakon Aupuni, me ka manao ole ina no paha e hoohui aina aku ana ma ia hope aku, e kakooia ana no lakou e ka poe hookaa auhau a me ka poe kuonoono o keia ama, a aole auanei « lohe ia na leo kue ina e kukulu ia keia mana Aupuni e ku nei ma ke ano ku i ke Kumukanawai a me na Kanawai. Aoie loa e ae ana ka lahui e noho malalo o kekahi mana kailiku a aole hoi no ka hookauiua wale ana 1 aa hooponopono ia o keia ninau. 0 keia mau kulana a «lua be mau kahoaka oka pono ko laua. He nuu mahele ku ole laua a ielua i ka pooo, a be tue hoi i ke kahua i kupono e pawehi ia e ka poe ake hoohui aina ina be kupono lakou e lilo i poe kuwa Amerika. Aole i pau.