Hawaii Holomua, Volume III, Number 264, 18 July 1893 — NA HUAELO A KE AUPUNI PI GI. [ARTICLE]

NA HUAELO A KE AUPUNI PI GI.

O na houpunpu o ke koho wale ana aku no i na hoolīlo kuapapanui a ke aupuni Fi Gi iloko « keia uiau mai.ina pokole er>no a lakou i noho hookele ai ma ka hoeuii o ke aupuni o ke Aiiiaiuioku alakou e hokue nei, ua hoea ae nei ka mea oiaio mamuli o ka haawi ana aku nei o ke Kuhina Waiwai Sam Damon i ka papahelu o ka poe e aie uei a i hoaie ia e ke «upuni i ka nupepa Bu!elina a hiki i ka la 30 iho nei o lune, 1893. Mumuli o ka nana pono la ana iho ma kahi o ka poe e aie nei. ua hoomaopop > ia iho ka inoa o kauka J. S. Makalu ua aie i ke aupuni a hiki i keia la nona ka huina 0 12,150 no ka hoohmalima o ka Holele Hawaii. O keia huina dala nae, he hupa e uku ia i ka la 1 o Ai>erila i hala iho la. a he hapa hoi no ka mahina o Msraki, 1893. O L. A. Kuaina hoi, me he U ua aie mua i ke aupuiu o ke Aliiaimoku. a ke aie nei no i ke aupuni Pi Gi a hiki i ka la 30 o luue i ka huina o $230 (« nkuia ana i ka ia 16 o Dec. 1892) a he ukupanee hoi 0 $27.75 e ukuia i ka la 16 o lune 1893. Ue mea pono i ke aupuni Pi Gi e lawe se i ka uku o Kakina a paai iho, a i ole o na huina loaa paha mai kela hana keaka kupanaba ana i Kikako. O na Komiaina hoi o na Aina Leiahi, mamuli o ka lakou hoiae ponoi, he I#o mele o $3,508.38, aole nae e uku ia a hiki i ka mahina o lulai. O ka papahelu hoi o ka 1 hale date i komo pu me na aie i uku ole ia—“Palapala hoike o na lilo i I keia wa ma ke ano ua uku ia mai, he $165.45.'’ O keia huina dala.ua ’ hoonohonoho ia ma na ilamu like ole i uku ia i ka mahina o Apeeila. Mei a nae lune. O ka makou e | haohao nei. ina aa uko 5a, pehea la 1 olelo ia ai “aole i oku ia,” a i ole.

“o* nkn U?” O ki manawa he* Uka wa • hoomaopooo Uai k«U po« bita ua uku ia? He mau hana hou anei keia oka malama buke ana a ka luna dute awa? O ke keena hoio ka Loio Kuhina he ieo mele oka aie i na kaa pi’o. Ua aie keia keena i na holo kaa ana nona ka huina o $1*4 iloko o na mahina o Mei a me lune, a • piha ana ka huina o IM4 no ka makahiki hookahi no keia keena wale no. A o kela wahi haole hoi o Hiio, Lobenaaetiua he huina kana a ka Pi tli e aie nei ma o ke keena ana aina la nona ka huina o $105. 0 ka oi aku paha o na hoolilo pili i kela a me keia mea uku auhau. oia uo na hoolilo a ke aupuni Pi Gi a me na hoaie no ka malama aua i na pualikua, na pu a me na poka. Oka huina aie oke aupuni no keia mau mea i hoike ia ae la. ua hiki aau ika $12.25b.S3. O E. O. Holo ma ka poe pomniaai i ka hnina o $4,655.24 no ka mahina 0 Aperila, Mei ame lune. A no na mahiua ekolu mamua akn no na hoolako ana i na mea kaua.aole 1 hoike ia. 0 keia poe iho malalo nei, be poe i koho iho ia lakou i meu lala no ka aha kuka, ua hoomaopopo ia ko lakou ohi pomaikai mamuli o na hoolako ana i ke aupuni Pi Gi me na lako koa. penei; F. Wileheiema, J.T. Waiakahauki. Kakela me Kuke, Waila ma. M. S. Garinahama ma, H. Hakafila ma, Keoni Nota, M. W. MeKekane ma. Huaaleae ma.a me “Emaluka” ma. O keia iho la na hoike oiaio o ka ohi pomaikai o ka poe i koho iho ia lakou i ;>oe kau kanawai. aole na ka lahui, e loaa na pomaikai ma ke ano “hookahi auna’ n.e ka nana o!e i ke kanawai e pili ana i ke koho ana no ka hoolako ana i ke aupuni me kekahi mea. Ma ka lawe ana ae i ka huina aie o $12,256.83 a me kekahi mau iiamu e ae i aie ia e ke aupuni Pi Gi e like me ka hoike a ka papaheln . nona ka huina o $1,330.99, a me ka huina o $88,744.93 i uku mua iu a hoohui ae, e loaa ana na huaeloo ke aupuni Pi Gi i ke u ia e ka alae nui a Hina nona ka huina hoolilo a hiki mai i luue 30, 1693, he $102.332.75. 0 keia heluna dala nui i hoolilo paiaualelo la no na lako kaua o ke aupuni Pi Gi e hiki ana kona leo mele i $230.000 no ka makahiki. O keia iho la ke ano o ka hoolilo ia ana o ke dala o ka lehulehu • keia p->e. Ua hoike pu ia no hoi ka aie o ke aupuni o ke Aliiaimoku nona ka huina a pau he $57,551.26; a ua maheiehele ia nae penei: O ka huina o $47,000 he koena ia oka aie i ka Kisdju lron Works T a aia no nae koua uku ia i ka la 2J o OeKemaha, 1893. Oka huina hoi $7,839.22 no na hiKililo ia ota Papa Alanui o Honoluln.