Hawaii Holomua, Volume III, Number 30, 22 July 1893 — LAOA KE KANIA-I I KA HUA A KA WAHA. [ARTICLE]

LAOA KE KANIA-I I KA HUA A KA WAHA.

Iluko o keia mau la e nee nei, ke lohe m&u nei kakou i ke kanikani a na manu kauahua i kakoo ia mai hoi ek& mamo & Opakaheiu ame kona mau wahi pa&ialo kumakaia, oia oa wahi laiaupa maloko o ka lakou wahi apana pepa, e kalahea ana i ka maikai hemolele o Kivini no kana mau hana i lawelawe ai ma Hawaii nei, a e kakoo ikaika ana iua wahi mahaoi la ma Lona hoao ana e aihue a e hoohui aku la i Hawaii nei me Amerika. Ua . maopopo a ua kamaaina iua ma- ; kamaka ke kulaua o Kivini a me keia mau wahi kumakaia e ku nei i keia la, oia hoi, eia lakou ke hoao nei ma na ano a pau e hoohui ia aku o Hawaii nei me Aroerisa, a ua nui na haiolelo ana a ua o Kivini mahaoi nei e kono ikaika ana iua Kepuhalika nui la e hoohui aau la nawau. Ma keia wahi, ke makemake nei makou e hooiaio aku imua ona makamaka i ka oiaio o kela olelo kahiko, a oia keia—" he loli wale ka manao oka aia, ahe pilikino hoi na hana ake kumakaia. : ’ Pela no o Kivini mahaoi, he aia oia, a be kumakaia hoi ka mamo a Opakahelu a me kona mau wahi paalalo, a i kumo e maopopo ai ka makou e olelo nei, ke lawe mai nei makou i keia mao hooia. Aia maloko o ka nupepa Ko Hawaii Paeaina i pai ia ma Honololu oei. ma ka Poaooo. ia 12 o lulai, 1890. (ka manawa hoi • ooho ooa ia ana na nnpepa la • kekahi o na paalalo o Opakahela) na hoopnka la kekahl maoao-pepa e pili ana I ka kaiolelo a Kmni na ka U 4 •oā Inlal net,a.e Uki aea na lai•opa nei Ika maikai o Kivini no kaoa koe I ka maaao'hoohui aina, me ka nnku ae i ka poa enpnana ia mea, a penei ka panioa loaooa mmL a>|inailn». aoOaia kneWemekalMle^naaekaAha ammeoAmnHka HnipMaI k> 1«7<S.

j puana ae ai ou ua la nei, penei: « Oiai c hoomaa ia aoa ko oa mokupou nofco ana upom Xoi a n>e ke Kookoa. * l ‘ lU naoakoo c ka lahal Hawaii e nooooo a kobo i ko ookoa m*u howhni m * o Amenea H aipnia. a ' i oie o na lahui Aaia p»ha.” He mau huaolelo hou no keia e hiki ai ke hoohewahewa ole ia, aole loa boi e hiki ke hoihoi hou ia. Aka. he mea pooo no ia kakou e nioau hou ae — heaha ko Kivini manao ma kona hoopuka aua i kela • mau huaolelo ma ua la 4 nei o lulai? Heaha la Koua kahua iu maoli ma ua !a nei? Ua maopopo no, elike me kana i olelo ae ai—na ka Lahui Uawaii e noonooa e koho iko lakou hoahui —a ina aole makemake i hoahui, alaiīa, e mau ako no “ko na mokupuni noho ana Au- ■ puni Moi a roe ke Kuokoa. ’ A heaha la ka manao o ka lehulehu no keia kanaka? Ueaha ka kakou e olelo ai no keia Kivini e kamailio nei rua ka aoao e kue ana a e hoole ana i ka hoohui aiua i ka makahiki 1890, a i ka makahiki 1893 hoi, ua loli ae la a he koo a kokua ikaika oia uo ka hoohui aiua. a be pakaha a limauui hoi ma ka hookahuli ana i ke Aupuui Moi a kakoo ae la i ke Aupum i hoala ia ma ke ano kipi? He pupule a be hehena anei o Kiviui? A i ole, he lolelua, be muhee a he kolohe maopopo o ke ano awahua ino loa! Aoie anel be helehelena oiaio loa keia o ke kolohe a me ka lapuwale? A pehea hoi n* wahi Iais -pa a me ko laua hanai ai mamo a Opakehelu? Heaha la ke ano oke kakoo ana ia Kmoi ma kela haiolelo kue hoohui aina a Kivini i ka 1890, a i keia makahiki hoi ua loli boti ae nei e like me ko Kivini loli ana a ke hapaimemeue mai nei i ka mea i hoopailua mua ai. Heaha la ke ano o keia poe kanaka. Olelo mai he ino, he awahua a he lapuwale lilo loa kekahi mea, a mahope olelo hou mai he momi, he nani, he enaona a be maemae lua ole ua mea nei. He oiaio—-ma ka nana aku, he mau kino kanaka a he mau helehelena kanaka no ko lakou, aka, be uhaoe kanaka a be noonoo kanaka anei kahi iloko o ua mau kino nei? Auwe ka poe aia a me ka poe kumakaia e ka poai pakaha a limauui—ua kaupaona ia lakou maluna o ka mea kaupaona a ua ike la ko lakou iapuwale a me ka 'mama.