Hawaii Holomua, Volume III, Number 32, 5 August 1893 — KELA HUAKAI I KALALAU. [ARTICLE]

KELA HUAKAI I KALALAU.

I(H(xuuau ia.) ) ka pono ole o ka lawelawe liika'ka ia o na makamaka i loo* ia me ka mai iepera, he hana ku ole i ka a|*ono ia. a he hoia maikai ole no hoi, Ke hoo na» nei n<HKou he iwakalua ae )iaha naakahiki a 01 i haii, ua !ah< ae ia ka Loio Kuhina a e<>idena o ka }’;i]<a Ola e noho i keia manana oīa o W’. O. Ka:a maioko o ka nupe-pa, e hoike i kona kue a hoahewa ikaika i na hana ana i ikemaka ai oiai ma ke awa o Kamaaiaea, Maui. ike oia i ke kauohuluhuiu ia o na mai mawaena aku o na īamaka, ke kaili ia aua o ke n mai ka makua aku a o k» iua mai ke keiki aku, a j<t !a uie i ine a me ka waiiine, ua hooike ae ua o W. O. Kamika i a mau mea i ike ui ia manawa mna ia ana uo na mai, me he j holoholo'ia ia, » wahi ana. aia o lakou kau ia ana iluna o ka īu, ua iike lakou me he muu a la ka paila ta maluna kulii o i ma kahi iiookahi, me ka hooipopo ole ia o k<> lakou wuhi e o ai a e moe ai paha. ’a ikaika na ahena ana a na o O. Kamika nei ia manawa no i mau hana, a ua kalaliea nui la kona manao e koi ana i Ka la o ke Anpuni e hoopau ia kela i hana o ka limaiKaika i ka e ana i na mai no Kulawno me laawi ole ia he mannwa no lae ho»]>ono]Mjno ai i ko iakon i wahi pono a e ike hope loa ai i ko lukou inau makamaka. 0 inana» la ua nui ka mahalo ia i ohohia nui ia ua <> W. 0, Kaa nei me ka mailani ia, no ka i, he manao aloha hoakanaka i lie ku i ke kulana karietiano imaria maikai. keia makahikioka Haku 1893, k* kakou o ka men nona kela iho aloha kanaka a kue i na •i lioom «inoino t hoonuka ai he kulua a ui makahiki i hala ae i ka manawa lioi aohe iaia ku ih e hooko ai i kuna mau iini eee ola kanaka, eia oia ke noho nialuna » kc kahua o ka manu a hoi iloko o kona pohoiima ua eana a uie na haawina a pau e i ai iaia ke hoohan.-i a h»oko i kela mau manao maikai, maaioha a makee ola ona o iwa.iii makahiki i hala, aka. me he ;like paha me ka loii ana ae nei ) knlana a me ke ano o ke Auli mai ke aloha aina a i ka paa nina, pela no paha i l»li ano i ai kela manao maikai a aka*o ua W. 0. Kamika nei a i pupuahulu me ka limaikaika. le mea oiaio, ma i mau ka mamaikai o keia luna o ke Aupu\uikawa eiike la uie ko kela au ila mua, a i inwelawe oi» me ko heie, ina la. aole loa e ulu mai kumu hoe>uiuku. a aole hoi e uo keoia o keli* mau kino uhane e hoao ia ana e hooko kona j iini a me na makemake piii o o ta ]»>e puni waiwai e apunu >ia awawa o Kalalau. Aka. he ko ka manawa, a peie no me na i e ae a pau, a ]>eia aku ana no ke Aupuni Pi Hi. L’a maojK>]K> uia na mea e ia a i hoomaopopo ia e pili i no kela huakai i Kalalau. hana io i» no me ka pupualu a me ke ano lima ikaika. oia wale no ke kumu o ka i aoa mai o kela mau jK>pilia me na {x>ino o kela mau . D kekahi mea nui i okomo iku ka lahui iloko o ka poimamuli o keia mau hana ku i ka apono aku, oia no ka i hewahewa launa ole o na i. He mau liio hoi i ulu ae ka hoouna ana aku i kela >u koa a me na makai e holo u i Kalalau. me ka loaa oie lekahi wahi lihi o ka poūkai. O ka mohai waie no

- i kela mau ola ka mea i loaa i māi no ia puu dala nzd a ka i hewahewa. i Ma keia wahi, he mea pono , ; i ka lahui ke ninau ma ko la- - kou an«o. he pooo anei e uku i ja mai ka waihona aku oka ■ lehulehu keia mau lilo no na . hana ano ole a ku i ka hooio ? wale iho no ? He pono anei e i kau ia ke kaumaha maluna o - k * lahui. ka uku ana i na lilo mea ai a me na lilo e ae a pau o kekahi poe |>alnualelo lehuiehu i holo aku me ka Laakei, a i makaukau me na lako kaua ; no ka hoj<u ana i kekahi kanaka hookahi. me ke kaena ae — cjawe ia mai ana oia. ina rae kona kino ola. a i ole, me kona kino make. He pono anei e uku ka lahui i * . i na lilo i ulu ae mamnli o na hana hujx> limaikaika i lawela- * we ia e kekahi mau luna o ka mana aupuoi a ka lahui i apono ole ai ? Ao na lilo anei i ulu ae mamuli o na hookele ana a . ka mana aupuni i kukulu ia e kekahi poe he mau kauna wale iho no, a i ku hoi mamuli o ke kij)i i kakoo ia e kekahi luna auj>uni kuwaho me na koa manuwa—he pono anei e koi ia k<>i ia ka lahui e uku ia mau lilo lima kakauha i hana ia mamuli ona manao pilikino ? 0 na hana anei a keia aujmni e ku nei ma o ko lakou manao wale iho no, he mau hana anei ia i apono ia e ka lahui ? 0 keia ninau o ka mai lepera a me kekahi mau ninau lehulehu e ae, ua kuleana i ka iahui ke ninau ma ko lakou aoao no lakou iho, oiai. aia maluna o lakou e hekau iho ai ke koikoi 0 ka haawe ana i ka huina nui e uku ia ai kela mau h<x)lilo a me na lilo e ae i ulu mai ma muli o na hana a lakou i apono ole ai. No makou iho, aole loa he inanaoio i ulu ac iloko o makou he kuleana a ho pono hoi e koi ia ka lahui e uku i na puu dala ahua nui no na hana ano ole a me ka uhaai wale, a o kela huakai a na j>uali koa me na makai a me na pukuniahi i Kalaokalalau, oia kekahi hana ano ole i hana ia. O ka laweana ma kahi o ka hanen kanaka no Kalalau, malalo o na uku kiekie a makou i lohe mai ai. ma kahi o ka S5. £t>. 810, a hiki ma kahi o ka 8-0 o ka la. me na lilo meaai a me na lako o ka noho ana, na lako kaua, ka hoolimalima o ka moku no kana mau huakai lehulehu me kekahi mau lilo holomoku e ae, me ka jx)ino pu o ke ola o kela jK>e, a me ka uku pu aku i ko lakou mau ohana 1 hoonele ia me ka makua ole, e like pu hoi me ka makou mea i lohe mua mai ai e koi ia mai ana o ko lakou mau ohana a me ka hoi lima olohelohe ana mai o ua huakai nei me ka hana olo ia a me ka hooko ole ia o kekahi moa i makemake ia e hana. O kekahi keia o na hana hoohilahila a uha&i wale a makou i hoomaopojx) ai aole loa i hana ia kona like ma Hawaii nei . mai ka mua mai a hiki iloko o . , ko lakou nei au hanaia rne keia ke ano. i O ka hoomakaukau wale ana i ma keia mau ano a j>au. no ka hele ana e hoj>u i ke kino o ke- . kahi kanaka hookahi. me na lilo nui i hiki aku i kekahi puu i dala nui a ka hewaaewa, ke .; manao nei makou. aole loa he i mana a kuloana iki, e kau iho na ouli o ka hoj>ena uhauha i > ae ole ia, noonoo mua ia a kuka . ia hoi i mau haawiua kuikawa i i uo ia mau hoonene kaua me na i jkk* mai le|XTa a e kau ia hoi i na kaumaha maluna o ka lahui aka, maiuna wale iho no o ka i poe na lakou ia mau hana > uhauha a hookaumaha i ajx>no » ole ia e ka hapanui o ka poe . i aloha oiaio i ka aina hauau a j me ka home.