Hawaii Holomua, Volume III, Number 36, 2 September 1893 — HE MOOLELO NO Ka Welau Hema [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Ka Welau Hema

MOKl’NA XIII. kE iiwn AHI. He mea oiaio. o ka hanai aua | aku iaia. <>ia kekahi ona hana oikelakela loa o ka maikai a me ka pili loa iko maua mau oia a maua e hana ai. no ka mea I ■ pela maua e pakele ai no ka manawa e hiki mai ai ke kua- : koko o kona pololi—a e kauj>aje ia aku ai hoi kona huli ana j mai e j»epehi ia maua me kona nuku a rae kona mau maiuu ooi j i mea ai nana. Xolaila. ua lilo ia i mea no’u 1 , J I e kaumaha loa al. Oiai au e nalu ana me ka ! maopopo ole o ka’u moa e hana ! ai, lohe aku la au ika owe ! mai o ka leo o ka wai e kahe ana ma kalū aole i mamao loa i I mai ia maua aku. 1 Xo ia mea, ku ae la au iluna a hele aku la no ua wahi la, kahi hoi a ka leo o ka wai e hea mai ana, a no ka manawa j>okole loaa aku la ia’u raa kahi he mau anana wale uo ke kaawale, he wahi kahawai uuku e kolili hele ae ana maloko o kona alanui hele e hui aku ai me ke kai nui. Me ka naau hauoli, kahea aku la au ia Alama e hele mai, a i kona liiki ana mai, hooj>au iho la i kona makewai me na hunawai huihui o ua kahawai la a hiki i kona kena ana. He alanui maikai a maalahi keia e loaa ai kahakai, nolaila, hooholo iho la au i ko’u manao e hele no kahakai e nana ai, ina j>aha e loaa iau kekahi ia ma na kaj>akai o keia aina malihini. 0ka alamihi, ka j>aj>a’i, ka ula, opihi. a me ua i-a oia ano like, he mea nele ole ma na wahi e ae, a me he mea la pela no keia. a i na no hoi aole e loaa i ia mau mea, alaila, o ke kino o na i-a make i hooj>ae ia mai e na lima aloha o ke kai, a he mau mea kupono loa hoi ia na ko maua kokookolu e ai ai, oia hoi ka manu atalepa. Mamua nae o ko’u hele ana, haawi aku la au i kuu pu j>ana- | j>ana ia Alama, me ke kauoha ana aku iaia ina oia e lohe ana i ke kani o kuu pu e ki ae oia i kana pu, no ka mea, aia iloko . o’u ke kanalua o nalowale ko’u alanui. A oiai, aole o Alama i ki mua i ka pu mamua; nolaila hoopiha iho la au a piha me ka jx>ka; me ko’u kuhikuhi pu ana aku iaia i ke ano o ke ki ana, oia hoi e kau ka pu iluna maluna ae o kona poo, alaila huki mai ka lawe. i haule iho ke kanaka j kapuahi kani. He manawa ole, ua j>aa naau I ia Alama keia man a’oa’o ana a ! j>au e Uke me kona ano aapo ma na mea e ae. 1 ka pau ana o keia mau mea a j>au, haalele aku la au ia Alama me hookahi muki lehelehe ' h&la ole mai iaia mai. a iho aku | la au no kahakai me ka hookolo I pololei ana ma kapa kahawai e kahe ana me ka ikaika. O ka mea apiki nae, aole i liuliu ka’u hele ana aku, ike iho la au he mea makehewa no’u ka hoao ana e loaa kahakai ma ka hahai aoa ma kapa oua kaha- | wai la, no ka mea, uaamioaku

I ' - !ak» oke kumu o kekahi haku kiekie a nalowak* aku la mai ka ike aku a ko'u man maka. No’o iho nae, hoonianao aku ia n<> au i ka huli ana i kahakai e like me ka hiki ia'u—- ; e pii ana iluna o na puu pohaku kiekie. e iho ana ilaloona awawa hohonu, a o ka hoomanawanui aua no kekahi manawa hoea aku la au i kaha* kai me ka palekana. Ma keia walii. he inoino a ku i ka hooma uka u na hiohio- • na o ka aina e like rae ko kahi au i haalele aku ai ia Alama e noho hookahi me ka manu atalepa. Aole he wahi a ke kai e ao mai ai—koe wale no ka pali kahukai pohaku a-pele. kahi hoie loaa ole ai ka mauaolana no • ka loaa o ka'u mau moa i kuko mua ai i kinohi. No ka uiea, he ooi pono ole nie ka wawana. a he ku lilipi ! hoi e hiki ole ai ka hookokoke iho ika ili kai. Oke ano iho ,laia o kahakai a puni o keia aina. he pali-kahakai ku hololei, kahi hoi a ke kai e p>i ana me ka ikaika nui. Me ke ake nui e loaa kekahi inoa kupono ia maua i ka ai. a i ole ia i ka manu aialepa palia, uolaila hoomau aku la au i ka lalama hele ana inaluna oua mau pali kahakai la no kekahi wahi loihi, aka nae aolo lie j loaa iki ia’u he wahi kupono e hookoke iho ai i ka ilikai. No ia inea, me ka inanaola- i na poho hooholo iho la au e i hoi hou i hope me ka nele, uo ka inea. he uiea makehewa wale no ka hoao ana e loaa ka'u mau mea i niakeniako ai nia kahakai o keia aina kamahao. Aka, i na |>alia au e hoi ana i me ka lima lewalewa aohe puolo, pehea la e hoopau ia ai ko i ka inanu atalei>a i>ololi, aia nae j he hookahi wahi alanui i koe j ;no maua oia hoi ke kau hou i ana aku inaluna ona, no ka : huli ana i kekahi aina hou aku. Oka mea pilikia wale no, | ihea la maua e lele hou aku ai? He ninau ia i maopopo ole ka ; haina, koe wale no ka hilinai ■ ana uialuna o ka uianu alalepa ka mea nana e lawe ia makou, i malia paha o lawe oia ia maua no kekahi aina maikai e loaa i ai ka ai ame ka wai ko maua mau pilikia nui mamua o na , niea e ae. 0ka lawe ana ia alanui he ' mea pono e haawi ia maua iho e komohia iloko ona popilikia j he nui, mamua oka hoopanee : ana a hala ka manawa kupono, e laa ke kau hou ana aku ma- : luna o ua kupuino la ku i ka weliweli, a liaalele iho i ke Aupuni Ahi, aka nae i kela wa ! aohe a uiaua hana kupono e ae e hana ai, oia wale no. Nolaila, hoi hou aku la au ma kahi a’u i hele mai ai, e hoomau ana hoi pela no kekahi uianawa liuliu wale ma kahi | kokoke i ke kai. la’u e “hoi hou ana ka paakai o Waimea,” loaa aku la ia’u kekahi wahi ano kohu moali alanui, a he wahi kupono ia e hiki ai ke hele me ka pilikia ole a malaila haalele aku la au i ka’u alualu ana ma ka lihi kai a huli ae la a pii aku la ma ua moali alanui la no waenakonu o ka aina. e hoomamao mau ana hoi i kela a me keia manawa mai kahakai mai. Ma ko’u hoomaopopo iho, me he mea la e moe pololei ana keia alanui no kahi a’u i makemake ai e pii aku, oia hoi kahi a kuu Alama e kakali ana ia’u. 1ka h&la ana ae o kekahi manawa, me he mea la ua piha kekahi mau hora a’u i hele ai —a ua loihi maopopo kahi i hala hope ae ia’u, aka nae aole be hoaikma i halawai mai me a’u no ko Aiama loaa aku ia’u, aole maniua o’u, aole hoi ma