Hawaii Holomua, Volume I, Number 5, 21 October 1893 — HE MOOLELO NO KE Alahele Pohihihi I KA WELAU HEMA A O KA MEA HUNA ILOKO O Ka Owili Pepa Kamahao. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE Alahele Pohihihi I KA WELAU HEMA A O KA MEA HUNA ILOKO O Ka Owili Pepa Kamahao.

MOKUNA XXIV. Ka Hopu Houia AxaOIAI o Laila c kainailio mai ana tnc ka leo oluolu i ko u mau pej»c-iao ke hooloho aku, ino he leo la no kekahi tnelodi uahe nahe i ka po lailai, ua koho koke iho la o loko o’u me ke kana- j lua ole, aoie ia he mau olelo un kekahi mea imua o kona enemi. me he la, aolo uo oia i manao j iki ma ia ano no'u. Nolaila, a no ua nohea la hoi —he mea hiki ole loa i ke kiko 0 kuu pu kaupoohiwi ke hoohuliu )»ono aku imua ona. oiui oia c uaua hoomau mai ana i ko’u muku me kela mau iniuoaka hoomahie i kuluma mau ma kona mau papahna, a hehee wale iho la ko’u mnu manao okaikai a pau o na minule matuua iho, a komo hou mai la na noonooo ke kanaka i hoopiha in nie ka mukahehi. Ua hooj>au pu ae la no hoi au 1 ko’u inanao j»aa i hooholo muu ni i kinohi, oia hoi ke mnua ae aua ine Alama e noho ma ua uina la ina no ku uake a me ke ola. E noho! No keuha? Aole he wuhi jiono i koe no muua ma keia aina. A i hea la maua 0 hele auwaua hou aku ai? “Aole oe i ike o Atamoa i na mokapuni Orino a me ko lakou wahi i hoopunana ui,” wahi hou u Lailu i pano mai ni ia'u. “A aolo no hoi ko oluu Alalepa. “A ina no paha ua iko o* e Atamoa, alailu, he hana j>aakiki no ka hiki ana iu olua ke hookeU «ku i ko olun Alalepa no ua aina la. “0 ke «o ana i keia Atulepn, oia kekahi hana j>aakiki loa i 01 aku i ko ka lio nhiu, aole no hoi e akamai koke uia wale no u hoomanmau mau iu mai ka wa puuua mai a hiki i Ve oo una. O ku’u nao i hopohopo ioa ni, oia ku hoi uc o keia Atalepa n haalele iho ia olua o make ma keia nina. lua nae paha olua i hoao e haulole iho ia Magoue nei, inu la ua Loihoi hou ia a« olua no Kosekina.” No keia mau olelo a Laila, aole au i pane nku —no ka mea, ua ike iho la au he oiaio wale no ia mau olelo a pau e hiki ole ai >a’u ke kue aku, a o keknhi uo hoi ua hoopau uu i ko'u inanao mua u uaua aku la ma kekahi alanui hou. Ua hoehaeha maopopo ia ko*u kokoolua a maua i oinhuka mai ai mamuli o keia hoohoka la ana e kekahi kaikamahine c like me Laila, a o ko’u mau inauao kaumaha i pau ua hapai liou ia mai ta e ko Alama mau ehaeha, oiai au e ike aku ana i ka hiolo makawalu mai o ka waimaka rot kona mau papalina. Aia iloko o kona maka. me he la, e olino mai ana na ouli « ka mea make, a i koua wa i huli mai ai a nana mai la ia’u, oa hookupouli koke la ae }a ao me ke aloha welema nona, rae he 1«, a haawi mai ana ola I kona aloha hope loa a haalele mai la’uaauwaoa hookahi iho ma ia laila . t . A . L f Ww AOI, v &l 8II&6 IM

lei o ka pnmaikai a me ka banohano. E Iil-> maua i mau mp;i liihune a kuewa wale, a e make hoi maluna o Magonenei. I ko Laila lohe ana i keia, ua ku malie ihn !a ia me ke au aua o kona noonoo ma o a niaanei. “Aole loa he hookahi mea e nonoi tnsi i kekahi inakana hiwahiwa e like ine ia. a;»ie no ■ hoi e hiki ia’u ke haawi aku i i ka {>nmaikai o ia oihana malu- 1 na olua, o ka moi wa!e no, oiai, 1 1 0 ka uku makana kiekie t«a ia mawaena o aa lahui Kosekina." wahi a Laila i paue mai ai me hoomau hou ana mai; “E noi mai i kekahi mea malalo o ko’u mana, oia ka'u e haawi aku ai, a e loaa no hoi ka hopena o ka make la olua. E hiki no ia'u ke kauoha aku e hoonaa ia kou mau wawae a mc na lima i ka hao, kc makemnke oe e Alaina pe!a, a e like hoi ka hann ia ana me ko na kea kaulana lon o Asiria manuia o ko L kou make ana. “0 kekahi manao no hoi o’o, ina kakou e hoi aku ana no ka aina, e huhao aku no au ia oe iloko o kekaiii wahi pouli loa e paa mau ai, me ka hooluwa mau ia ana ou me na mea ai kupono no ka hoomau ana i keola iloko a hiki i ka wa c hookau ia aku ai ka make malui.a ou, a mawa- j ho ae o ka make, aohe makaua kiekie c ae i ikeia mawaena o ka po6 Ko.-ekiua a'u e haawi aku ai, ina ia mea mnlalo o ko'u , mana. “Nolaila, e Alama aloha,” | wahi hou a Laila i hoomau mai ai, “be nui na kuinu nou e hauoli ai, no ka mea, e loaa ana m oe kela makaua j>ookela loa mawaena o ka poe Kosckina,e loaa ana ia oe ka ilihune, e hoopaahao la ana oe iloko o kekahi wahi j»ouli, a o ka hope loa, o ka hopeua hauoli o ka make e haawi ia ana ia oe me he kalaunu nani la e kau ana maluna 1 o kou poo.” () keia mau olelo a Laila, he mau olelo ku loa ia i ka iokomaikai a me ke aloha palena ole i I ka inanao o kela poe Kosekina hupo, a ua hoohalahala koke iho la lakou me ka ohmnu ana no ka haawiia o keia mau hoohauohano i kekahi mea mawaho «e o lakou. He kupanaha ko lakou hoohalahala aua no keia meu. la’u nae, o ia mau moa a pau ua like ia me kekahi mau haawina ehaeha mai kekahi uhane ino mai, a pela uo hoi me Alaraa. No ku mea, ua lohe aku la au i koua leo u-hu, me ka noho ana iho ilalo a peluln ae 1 la kona mau lima elua ma ke ) poo, a uwe ae la mo ka ehaeha I nui. E Alama; wahi a’u i kahea koke aku ai me ka leo nui i piha me ke kaumaha luuluu —aole 1 kaua e ae e hoi hou i hope—no ka mea, aole pono e hookaawale ia kaua. Ina oe e ae ana, e luku koke aku no au i na Aialepa 1 a pau, a pela kakou a pau e make pu ai ma keia wahi, i ole ai kaua e kaawale! No keia mau olelo a’u, ua ku koke hou ae la o Alama iluua, “Aole! aole!!” wahi aua—“aole pela, e hoi hou no kakou no Kosekina. No ka mea, ma keia wahi aole he pono i koouo kaua he make wale ne.” Pela no, wahi a’u, aka, he make pu no hoi ke loaa ana ia keua mai ia Ania mai ina kukou a hoi hou ana i hope. He oi aku ka weliweli o ia mamua o ka make ana ma keia wahi. i pane hou aku ai au. •*Ina oe e pepehi aua i ua Alalepa, • haawi koke no au ia Aiama i ka hooluoln o ka make • like m« kaua i noi mai *i.” irabl a Laila i pane mai al. Ko kaia mau oMo a Lūii, ua hookuemi hope hou ia mai la au me ka makau. a hoopau koke ae la au I ko’u manao no ka i % t * •• iUUna -i e ■■ , “ ' m "U< )<*• ia Mlw un k. Mho h» • k< b«<ī *a< i k> I . . .. i| . I Iwllla n MHi iOsi0 1 •• . e - V 1 v % 1 W; * r ': : * /

f MOOLELO O KA HALAWAl O KA AHaHUI KULA SABATI O OAIIL", 1 MALAMA IA MA WAIANAE, OCT. 4. M H. 1S93. Hslswai ka Ahahui Kul* Ssbati «j ha mokupaoi o Oahu. ina Waiai,at. Oct 4, 1S93. E. S. TimtleL> ma ks noh ». No ka b;ki oie māi 0 ke kaksuolek>. ua kohoia o Isaia N. Halualani i kakauolelo no ka manawa. Hx)maopopo ia na hoa 1 hiki mai. Kl'LA KAHl' ELEI-E Kiwaiikie Kit aiiipiU KaUM ei- MoanMaa S K«we | E« U K X«niafl J K K»apa Wai<n*c a K Kst J N H* i.'.e'i Makaa -IS N<m«« I> K*uw« K,u>.> Joha Ah;s» ‘ S»na!a w«jk«r;e M<x* K<?n*«ihcle Kaneohe A Ka | \V»lai«r,»iO Knto -alali Sai. | Ma ka o hma ana, ua koho ia ka lunaho<)malu E. ?. TimDteo, a o J. M. Ezera i kakauolelo.^ Koho ka lunahoomaiu i ke Komite Imihana; J. Waiamau. J. N. Halualani, H. K. Meemano. Heluhelu mai o J. N. Halualani i ka hoika a ke Komile Imihana; • 1 Hap&ha hora haipule. 2 Hoike a na Eiele. 3 Hoike Papa Helu a na Kahu Kula Sabati Apana. 4 Hoike a na Kahu Kula Sabati N ui. 5 Na Elele a me na Komile i ka Aha Nui. 6 1 Komile a me ka manawa e hoike ai na Kula Sabati. 7 Na lulu no ka Waihena nui. 8 Na manao hoolauna. 9 I nupepa Karistiano. 10 Na hana hoeueu iloko o na Kula Sahati. 11 Komite imi Haawina. 12 Komile heluhelu haawina i Ka halawai o ka Aha e hiki mai mai ana. 13 Kahi a me ka manawa e hala wai hou ai. I Hapai ka Aha i ke kuinuhana 2. Na S. Keawe, J. K. Kauj,u, J. N. Halualani, D. Kauwa. John I Ahina, A. Ku. 5 ki lakou mau hoike. Noi mai o J. Kekahuna, o kahi o ka hoike a ka Elele o Waianae e pili ana i ke Kula Sabati o Makua, e kapae ia, oiai hf Elele uo ko ia Kula. Aponoia ke noi. Noi mai ka lunahoomalu e hapai ia ka noonoo ana i ke kumuhana 1. Ma ke noi a J. Kekahuua. u& kohoia na Kahu KuJa Sahati Nui i Komile Imi Haawina. Hapai ka Aha i ke kumuhana 8. Na S. Keawe, H. K. Meemauo. S. K. Hui, J. S. Namea, M. Konaaihele i ka lakou mau hoike. Na ke kakauolelo i heluhelu i ko Waialua me Kaneohe. Me nahooponoj»pno ana ua aponoia na hoike o Waikane me Kaneohe. Ma ke noi a J. Waiamau i kokua ia e S. Kaili, ua hooholoia e kohoia ia i Komile Wae uo na Hoike Papa Helu, oia o J. Waiamau, S. Kaili, me S. Keawe. Hapaiia ke kumuhana 4. Na J. M. Ezera i ko na Kona. Hupai ia mai ke kumuhana 5. Koho mai ka Aha i na Elele. oia o A. Ku, Moses Konaaihele, J. K. Kaupu, me S. Keawe. Na Komite i ka Aha Nui —M. Konaaihele no na Kula Sahati; J. K. Kaupu no na hana o ka AJia. Hapaiia ke kumuhana G. Koho ia na Kahu Kula Sabati Nui i Komite Hoike. Hapaiia ke kumuhana 7. Heluhelu m&i o S. Kaih he oleio hoo- | holo e lulu ua Kula Sabati o keia mokupuni i $5.00 pakahi uo ka Waihona nui. Hooholoia. Kumuhaua 8. Koho ka Aha ia E S. Timoteo i Komile hoolauua i ka Aha Kula Sabati o Kauai. Make noi a J. Kekahuna, ua | waihoia k« kumuhana 9 i ka Ahahui Nui o ka Paeaina. Kumuhana 10. Waihoia i ke Komiie Hoeueu o na Ekaleeia a ponl ka Paaaina. Kamnhana 12. Koho ka Aha ia SL Kalll I KomiU Helohelu. Kumohana 13. Ma ke noi & J. D*rida, ua hooholoia ma kahi e halawaa ai ka Ahahui Eaauelio. WaihaaMl o &Kaili he olelo hoohok» no ka haawi ana o na hoa Sahati o Waiaaaa, m ko lakou mahMna aaa i aa wmo e poooai keia Heiaheio la ka «woMo o ka haj Ho*U«Tiu haaa m kahiae-