Hawaii Holomua, Volume I, Number 12, 9 December 1893 Edition 02 — KAHUA ALAKAI KALAINAINA AKEA A KA HUI KALAI-AINA E HANA AKU AI. [ARTICLE]

KAHUA ALAKAI KALAINAINA AKEA A KA HUI KALAI-AINA E HANA AKU AI.

Aia a loaa ke oU ma ka aoao o ka , * a huikauaka ponoi. alaila, knha ka hana ana e hoomau ia ke kuokoa o 1 Hawaii, a e noho hoomalu ia e 1 kekahi Alii hanau oka aina, Aka, 1 aole peU e mau aiko kakou kuokoa ma e hoike ia mai kokakou kuUna j Uhui, he 12,OX) ka makeoaaUhui iloko o n& makahiki 6. a i 6.000 ka hanau iloko oia mau makahiki, | 01 * a holke heln ». ko ks Uhni j kulani i keia >va. I Ke hoike rei niakou, ina he au f o ka UnakiU. alaila, oke j ; kumuhana mua keia aka Uhui e : noo °oo ai, a e imi ai i kekahi mau j kumu e hoeueu ai i ko Hakou mau i noonoo e noho pauaka nei, me ka 1 ike no i keia mau haawina imua ponoo ko kakou mau alo, a heaha ! keia a kakou e api nei a hookoole? j Ua h&alele anei kakou i ka waiu o ko kakou Makuahine Akua i kanu 1 ai no ko kakou ola iho? Ae, e'u !-:akoi: o;no r.ei i ko hai waiu, ma ke a.io he inau keiki makua ole. No ko makou ike he i kumuhana ano nui keia a kakou, nolaila, ke lawe nei makou a hoike aku l ke kahua kalaiainalaula i ke akea, me ka nana ole i na manao kue ia mai. a e b,x>maka hoi e kui kulu hou ika makia ma ke ano ! hooulu lahui, a na ke kanawai e , hooponopono ma keia hope aku ma ke ano he Papa Ola HawaiL Ke olelonei makou, he Papa Ola | Hawaii ko kakou mamua, a ma ke i kumu hea la i hoopau ia ai? Ua maopopo mamuli o ka manao lili o na haole ame ka puni wale o na hoa oka Ahaolelo i apuka ia e j Kakina, e like me kana olelokaena 1 i hoopuka aku nei i Amerika, he j poe puni wale na kanaka Hawaii i j ke kipe ia i na dala he 50. Ua oiaio I ia mau olelo a Kakina, a eia na inoa oia poe: O Kauhi. Nawahine o W’aihee, Luhiau o Kohala, ; Kamauoha o Kona, Kamai o Hilo, a hui pu me na haole, na lakou i kanu ola ke kaoawai Papa Ola Hawaii iloko o ke kau Ahaolelo o ! 1887, a ma ke kau Ahaoleloo 1888, i i kukulu ia ai ke kanawai hoohuoi, ake hele nei keia kanawai me he anela luku hoomain ui.o ia e kiola awiwi ana ina kanaka Hawaii iloko oka lua hohonu kanu ela o ‘ ka mak• mau loa. Ma ko makou | hoomaopopo ana, ua iike lon ka lahui e Iiana la nei e keia PapaOla me kekahi pu-a plpi e hoa ia ana no ka pepelii i mea kuai ma ka makemake kuai ia o Ulakoheo, i pela maoli no k« ano e lawe ia nei , o na mai i Kalawao, i mea hoopukapuka no na waiwai popopo o ka halekuai o Hanale Walakahauki ma, a me na poo pipi wiwi a Biho- ; pa, puka inokeia poe hoopukapnka | i ke ola o na kanaka Hawaii. i Auwel E aha ia ana la lakou, i k aole anei ua kokoke mai ka wa ( kupono a kakou e hana ponoi ai rae ka haawi ole akn i kau wahi | lihi ia hai ma keia hope koke iho. 1 Ma keia mau kumui hiki ai ia 1 makou ke kulai i ke kahua kalai j i manao akea, oia ka wa kupono e I noonoo iu ai o ke ola o ka lahui, , j no ka mea, oia ka mea nui uiamua ona mea eae a pau. Aia a luaa ke ola raa ka aoao o ka lahui, alaila , ’ e mau ana ko kakou kuokoa. a ua 1 hiki i kekahi Alii hanao oka aina ke noho hoomalu mai maluna o kona lahui ponoi iho. Ina e nele ana keia haawina ma j ko kakou aoao, pehea la e hiki ai , L ia kakou ke olelo ae, e hoomau ia ko kakou kuokoa, a he aloha au i j ka aiua, ka Moi a me ka lahui, oiai ke holo, awiwi nei ka lahui ; iioko oko lakou hopena. Ke mau i ’ nei ua leo kauikau ana haole, aole ' e hala na makahiki he 25 i koe, ■ alaila, pau loa na kanaka Hawaii i ! 1 ka inake, aole e ikeia he hookahi J 1 i kanaka e noho ana ma ka lepo o 1 1 Hawaii. O keia mau olelo ku o!« 1 1 i ke aloha. i aia mai ai ka manao * j kuhohonu e ku nianaoio hana i na 1 ’ poo alakai o ka Hui Kalaiaina, ua paa a ua lawa ka makaukau i na 1 ' lala o ke Komite o ka ilui Ka.ai- * aiua e paio aku he aio a he alo * i maluna o kela kumuhana a na 1 haole e kaloa nei ia kakou l ka * make. Ke olelo nei makou, e hoi ana ia mau olelo a lakou a nanahu 1 iho no ia l&kon, no ka mea. eia ke ’ Akua me kakou i keia wa, a ke 1 hoomanao nei oia i kaua berit& mau loa i hoohiki ai me ko kakou 1 kupuna Aberahama. "E hoohalike 1 ana au i kau mau mamo e iike me ;na hoku oka lani a me na one, j aole e pau i ka helu ia." . i N» Komite o ka Hn Kalaiaina. #

Ma keU pule aku nei, ua hoopuka aku nmkou i ko ka lahui kahua kue i ke Kumukanawai iioohaiki mana i ka Moi a me kona l&huikanaka. « me na kumuhana a ka aoao lahui ponoi i kukuiu ai ka Hui Kalaiaina i na &utnuhana a uie na wehewehe pakahi. i maiuo ia e lilo maoli i kanawai no ka aina. L'a ao pinepine makou i ua kau Ahaolelo i hala e lilo i kanawai. aole i hiki, ska. o ke kuoiuhana 6 a ka aoao lahui. ua lilo i k&nawai ma ke ano hoao. Penei ke ano o ua mau kumuhana nei: _ Pauku 1—E kakoo ia ka hooni paa i ke kuokoa o ko Hawaii Paeaina, a rae kona kulaoa Aupuni Moi e noho hoomalu ia ana e kekahi Alii hauau o ka aina, me ka makemake ole i kekahi anokulana Aupuni hou e ae. Ma keia kumuhana « hiki ai i ka poe na lakou i haku ke hooniniu i ka lolo*o ko lakou poo, i mea e loaa ai ka io a m« ka makemake o ka iahui Hawaii, e kakoo ia ke kuokoa mau o ko Hawaii Paeaina, a ke ninau nei makou: Heaha ke kumu e mau ai ko kakou kuokoa, e like me ka makeumke o ke kumuhaaa? 0 ka makou haina, oia keia: