Hawaii Holomua, Volume I, Number 29, 13 March 1894 — Ka Anoauo a na Mamo Misionari. [ARTICLE]

Ka Anoauo a na Mamo Misionari.

E lik. me ka T. H. Davies o’elo i hai ak i ai me ka wiwo ole i k.i Man». Hooko o Amerika iua Wa.-i u tona, i ke kulana o kc Aupuni Pe-Grana i hiki ai i'.»a ko kulana hookele ia H awaii aina a me kona laliui, ua hoike aku oia me ka holo jv v- ( le iimhope o ke kua o kekaiii kanaka i keia mau olelo : “O ke Aununi Manawa e ku nei ma Hawaii i keia !a, (Aupuni pegana juha ka inoa pololei no lakou e kapaia) aole ia he aupuni i kukuluia e ka lahui Hawaii, ao!e ma ko lakou ae ana a me ka lakou kauoha; a oki loa aku hoi ?na ko lakou minaoio ana. he aupuni kupono ia e ru! i i » maluna o Hawaii a me kuiir. iahuikanaka. ’ Eia hoi ka Peresidena Kalivilana mau lo l “O ke kouiu hana Kauikela Amerika iloko o ka ho. kaauli aupuni o Hawaii, ua kau ma’una o Amenka ke koikai no kr»i*a haina ma o ka i inau lahui o Hawaii. Ua hoike ma. r>oix) ue kekahi o na

1 ohana Misionari ma ka inoa o Rev. S. E. Bihoj»a. he hoohui aina oia mamua o kekahi mau hebedoma lehulehu o ka lawe ia ana mai o ka hila opiuina me iotere, a me ke Kumukanawai hou. ke kumu nui hoi i ulu mai ai o keia hookahuli aupuni iiokoo Hawaii.” Ma keia e maopopo ai i na kanaka Hawaii he noonoo kanaka kekahi iloko ona, aole e kala lilo loa keia poe mikanele alelo-lua i hooholo mua ai i ko lakou manao hoohui aina i ke au o na keiki a Xoa, a ua kali wale no lakou no ka manawa ku}x-no mua loa e 1> :ua ai he wa e lele kamoko ai maluna o na Hawaii. a o Rev. Bihopa & Co., na poo alakai o keia hana hookahuli au}>uni hilahila olo, e paa ana i ka huke laahia o ka Baihala ma kekahi lima, a o ko lakou ikaika a pau me ka manaoio, aia no ia iloko o na oihana aupuni a ko lakou mau naau c makaleho nei me na helehelena elua o ka piha hoomaloka nui wale. Heaha ka kakou mea i ike iho nei iloko o kela la ? Eia ka haiua a Rev. Bihopa & Co. i noi mahaoi aku nei ia Amerika e maliu mai, a e aloha mai ia lakou : “Ua makemake o Bihopa & Co. e loaa ia lakou ka mana kuleana elua lahui, a c huikala ia no ka lakou mau hana poholalo o ke kipi aupuni a me ke kipi lahui.” E ulu hou mai ana ka elua o ka ninau no na poe i Iiooko i kela hana hanohano ole o ke kipi, j>enei: “He-aha iho la ke kumu o keia noi huikala ana aku i ka Peresidena o Amerika Huipuia ? Heaha ke kohu o ke noi huikala i ka aoao lanakila maluna o na kaliua kaua nui i hooukaia ; Maiia nae paha, ua honi mua aku nei na PeGana i ka hohono upa-iole a Kalivilana i hoomakaukau mai nei no kana olelo hooholo e haawi mai ai i ko lakou hopena, a ina o ko lakou hopena io ia e liko me ka rula maa mau 0 iia aupuni malamalama no ka hewa o ka [x>e ki{>i, alaila, ua pololei io ka iiu kakoo o na Pe-Gana ma ko lakou ano kanaka elua kino, he poe Amerika oiaio lakou a e aloha mai 1 ko lakou kok > like, a he mikanek (hoopunipuni), aole e hana liewa Iioa ma keia ao.” He mea kanalua ole, aia he mau niliona o u<\ k<iiiak<i ma Amenka e ku? mai ana i keia kumuhnna a ka Peresidena, oia hoi ni hoa’j , 'ha » k»ia » i Pe-Ga:.a o <o lakou mau halepuie, aka. aia no he mau milioua o na kanaka ma kekahi aoao mai e haawi i na kokua o ka man . oiaio, e like me ke kumuhana hoihoi aupuni a

Kalh'ilana me kona Kuhina Xui Oaresehama e kupaa nei. a wahi hoi a Kev. Bihopa Co. i kamailio aku nei i Amerika me na olelo lili o ke kanaka kulana keonimana ole, —‘’He lahui naaupo a kujx>no ole loa ka lahui Hawaii e haawi ia aku ke kuleana oka mana kuka a me hooj>onopono no ko lakou ninau pili lahui imua oke Aupuni Amerika e ku nei i 1*1» keia la.