Hawaii Holomua, Volume I, Number 16, 21 April 1894 — Puiwa ka Lunakanawai A. F. KAUKA. [ARTICLE]

Puiwa ka Lunakanawai A. F. KAUKA.

KA KE AHO A ME KE OLA 1 KONA MAC HOALOHA LAHUI HAWaII. \}[ai kt i Aoao I oai. Nui ko mikou pilikia. noho ke A ii me ke kaumaha o ka raana». kiolaia raai ka nohoalii ma; a hoo—maewaewa ia hoi me ka hilahila. Uwe ka lahui. mai na makuakane a me na mak inhine Hiwaii, na keiki a me na moopuna Haw,iii: a ia w.i a makou e auwe ana no ka pwioo, haaleie iho la nae oe ia makou kou raau maKamaka Hawaii i ke aou, a nee ka Moiwahine kuu hua loha oiaio. aole au wahi leo uwalo no makou i ka la hookahuli aupuni j*oina ole o Ianu»ri 17, 1803, a makou h-ū e hiki ule ai ke poina a h ki i ka hulihia ana u ka honua. I keia wn, ke he!e kehana mai nei oe he kin» a be uhane, a ke nnnoi okoa mai nei ia muk >u na Kawaii e kokua aku i keia hana a lakou a ake nui nei e umi-a-puaa ia kakou. Heaha iho !a ke kumu » keia huli hou ana mui i hope? he nui anei na j»uu t-. o mn» e ai k<i oukoo moku? He kai j.uni anei ua kukoke m»i e hooj*omo i ka moku h oahaha liilii? L > kok» ke anei e Ie!e ae ka hano mai kun kino ae uo ka manawa hoj»e lea? Oia «nei ko kumn e hul m-i nei Ka jiuno i na makamaka Hawaii? M-lia nae*paha, no ke aloha nae j*.ba la makou ea? Ke hoole nei an, aohe nianao aloha, oii.i ao!e ue i haulohe i ka ulelu a ku Haku [enei: “i’oino an, aole onkuu i kokua mai; i ka halepaahao au, iule oukou iikemai; m.kewai an, aole oukou i haawi mai i wai no’u; hnne au i ka j*o!oli, aole oukuu i naua mai.” A nolaila, aole !oa makou na kniiaka Hhwaii e hele e knkau inoa, aole loa hoi nihkou e koho baIota nna, ke knu nei n.akua ia oe me kou pohai ia onkou wale no ke kuiei-na koho baliti no ke auponi hoo, oia' u» pau ka llilm.i ar.ao iih kanaka Hawail, aiu ae he hoaloha pilipna no ko Inkou jiono, malin puha he niunao { kuluhewa n<> keia, aka, e nuho i na makou me ku malie me ka ! malama i ke kanawai me ka ma’ luhia. E ka hoaloha: —I ko’u niKiiao, 9 na hana a uau u kekahi kanaka e manao ai he liana oon» e j»oi< o i mi a e pilikia ai oi», a me la ike no, komo uku a kokua jm, I«welawepn, a hana pu, he hana hewa loa ta, a ke nianuo nei au, mn keia iiinan, uole makou e kuhihe wa. Nolaila, aole an keia maki mnka HhwuiI on e hoo’ohe an> i kau palapala puloai, a ke nonoi pu nei kii i na makamakn Ilawaii e «e o kaiiH, eoie jK*no ke hool«he i kuu muu mun oe pili ana no { Keia ninau, au e koi ma; nei e imohiki a e hoopaa inua no ke koho ana i mau hoa no ka Ah« Eiele hana komnkanawai. A«tle iie haiia hanohano na makou na k.maka Uawaii maoh ka huijiu «na aku me oe a nie kou poai ma Keia kumnhaiia b»u u ke «npuui, Ke oonoi mai nei oe ia m«kuu. j kou mao muki.niHka llawaii e ho>'pau k.» huhn; he manao nu.ikai keia ou, he niuuan kn i ke aloha paha. A | e!u uo h. i ue, ke nonoi aku nei uo hoi i» ue k me kuii {M'hai e hoopuu mu . mai onkuu i koonkuo uiaina i \e ul.i a kakou, ka Moiwuliine a me koua lahuikauak.i ponui, a e both»i kukuU a pau laia ma ka Nohoulii me ka luk«h n ka mai.no a ine ke uluh« oia'O, ulai) i, j.an nu kue. jiuU ka hnhn, a I.OĪhoi h»0 la mai , ka {>amebana o ku nuho a!uha an-« mianena o kak<>u, mai k- Aiii ka M »iw.'tine a ia kak >u na makaainana. E ka makanaak», ke manao nei i au o k°ia palapaln p.'l>*ai au, ao!e ia he hana i ku i koa hanohano. o kau hana jk>oo, e ku kaawale oe me ka malam.a i ka hanohano o | kau oihana, a na alii i haawi aku ai ia oe. Ina ra manao oe. uo kou 1 lo *na be kanaka noi a hanohan», he Lu u.ikmawai Ki(kie no ke aupuni, a oia ka mea e hooloue ai kou mau mbk%makt Hawaii i kau ieo p.*l»ai alail*. ua kuhihewa !oa oe. ua hala i. a ia nianawa. A me keia m«n maoao, ke h*v.ki nei au a ke a aiho I iki iKi u»u « uuuauu ui« Ca aa.ii- (

helf, i'le me k« h«:fcn so'« rre ka mar.so itutin«, ;-k>, n.e i.? *k-ha n - » i a o?. Ke n:3r.i.o ne; no h i an, si l- e lilo am ks like ole o k iiu» imo manao m* k«’ « ninau j>»Li < »ia. aupuri. t mea e h*»pju it ai k si :t nc»hs> ra:»k2Ki;'k i a hou! >ha int. Ua luaa ia’u Su ban> h *oQ. HoaLOHa.