Hawaii Holomua, Volume I, Number 16, 21 April 1894 — Haiolelo a Kale Aki. [ARTICLE]

Haiolelo a Kale Aki.

Ua hai ia mai ia makou ka Kale Aki mau olelo i kukahekahe ai imua o kekahi anaina kanaka ma ka apana o Kailua, * Kona Hema, Hawaii. i kela Poaha aku nei, a he ku i ka lapuwale kana mau olelo akena no kona kulana kanaka naauao 0 ka Papa Loio o keia kulanakauhale, ina aole oia e hiki ke manaoio ia aku. ua ahona ko kekake hoololohe auwai he lohe kona mau jx'jx'iao loloa ke puhiu ia aku. mamua o ka Kale Aki mau olelo i hoihoi ole loa ia a hoowahawaha maojK)jx) ia hoi e ko na Kona mau kini makaainana i aloha i ko lakou aina a me ka hoomalu Aupuni Moi ana. Ela iho na olelo kuaaka o kana haiolelo imua o na jmu j>ohaku, penei; “Owau ke loio kaulana !<>a ma ke kauawai, a uialalo hoi o keia kumuhana he hoohui aina o ( ppla-kn-u ! Ei» ko’n manao; Uh makemake au i aupuni Kep>ibilika k<> II iwaii nei, a e koho mai eukou la’u i K.lele (!) no ka ahaelele hana knimi[niii]naaiwai a ke Aupuni | Kuikawa. Ina ua manao oukou, 1 ua kupono ia oukou ke koho an» mai ia’u i Pere8idena no Hawaii nei. ua kupono no au e nnho ma ia ! kulana. Mai honlohe oukou ika keia poe e k imailiu aku ai imaa o oukou, [kunou iki aela ke poo o Kale Aki i ka Linna aloha aina e ’ ku k' k >ke mai ana ma kekahi aoao, a hoomau mai la i kana ka- | maiiio aua]. lua e hoolohe oukou 1 ka keia pre, ulaila. e lilo ana oukou i mau poe neahaukae a me ka niolowa nm keia mna aku. Ke tiel;.helu aku nei au i kekahi manao o ko kakou L inakanawai ! Kiek e A. F. Kauka ma keia ap.ina * pepa. [i keia nmnawa o Kale Aki i heluhelu mai ai i ke!a j.epa a A!apiki i pai ia ai e makon i ka j>ule ! mua i hala, a hoomau mai la i | kana haiolelo ana imua o ke ana- ; ma.] Ano. ke kauoha aku nei au j ia oukou, e hoolohe oukou i ke;a > Miau r>le'o a’o a ka Lanakinawni K.ekie. oiai, aohe manaolana i ki>e no ka h >ib«i hou ia o ka M >iv. a—liine, a me ka

A<)le i j>au keia haiolelo ana a Kale Aki imuao ke anaina kanaka, ua hoomaka koke mai la ka ohana puaa a ke Pukiki he 19 ko lakou huina e walaau, e uwe ana me na leo paiakuli o ua jx’peiao,—na leo tenora a me aleto oka nahenahe, a me i 'na leo ha’uha’u halulu o na 1 puaa elemakule, a ua hui ae keia ohana puaa a himeni oiai la i ke mele kanikau o na pi gi, —“Mahope oukou hele ma ka Halol Ilalo e na . ; j>oe kipil!” Ua haaiele aku la ke anaina 1 kauaka ia Kale Aki e kamailio ana iaia iho, a hele nui aku la 1 no kahi noho o Mr. Kaelemakule no ka haiolelo a ke pukonakooa Mr. Keaipalii, a ua . hauoli nui ke anaina i ka lohe » ana i kana mau olelo oke aloha • aina, a me ka j>akika launa ole 1 mai o kona alelo, i ka hook kajx«!ili i na auo leo a j«au mai ke kulana helehelena mai o ka I Aneia—a hiki aku i ua heie- * «. - helo’Ha luaa tnau o* ke kmo . kan^ka.