Hawaii Holomua, Volume I, Number 19, 12 May 1894 — Na Itamu Porcfesa. [ARTICLE]

Na Itamu Porcfesa.

M i Euelaui ka oiua loa ia ana o k» ianahu no k » h< omoa aua i na mea »i i ka makuhiki 13-"»i. Ni.i ke kuhiii.ikauliale o Xu Ic*k », ke uku ia nei ka huina dal.-. o $10,0**'» i Ku mah ; na, no i ka poe pilikia o ka oihana kin.iiuhi o ia kuianakauh <le. O ka iinihuiu sna i kekahi aupuni mak imaka a hoa'oha e komo iloko o k.i ulni *.. haunaeie, oia no ka hoahewa aua o ke kanaka iaia iho nana ka hoaia ana e hap<ii mua i k.v inanao kue o ka enenii. Ua kukulu la mai nei he ah .- hui o ua k>*naka Poo-ohule kani ka pahu hoio ko ‘k;»o, ma ke kuianakauhale o Lad::iia. Ke kuai la mai nei ke kookoo j hololiolo o keia laau kauiana Hoon ueueihe ma ke kudala akeu, a ua ii!o no ke knmukuai j<ii o ka hanoliano o |700. Aole no i kae mai o ka holopouo. He 52 ka huiua o na knla lr io a j>an inaloko o na nkana aina o ka Hehupalika nui o Amerika //uipma. (7h paiia ka olelo a ke Akua . Ola maloke o ka Haihala Hemo- : lele, iloko o na olelo Hke ole a pau o ke ao noi, i hiki aku ka huina holookoa i na lahui like ! ole maluna o ka ili honua i k:i 304 olelo. 0 ka hnke kuhikuhi nana e alakai nei i ko Enelani mau aumokukaua moaoa e like me ke kauawai. oia no ka huke i kapa ia—“Raper’s I>ritisli Navij;ator,” i hooliolo ia a apouoia e ka p:»pa ahakiekie kauu inoana o na j Adimara!a. O ko Amerika buke kuhikuhi kanawai monna hoi, ua hooliolo ia e ka ahaolelo i ka 1702, » ke mau nei ka hapa nui o ia mau pauku kanawai niai na hoololi a mo na pakui ia akn e na ahaolelo lehuleho a hiki i keia manawa. O na haawina e ike la ai ka huhu koke o ke kanaka, oia no , ka hoike ia o kana mau Pana ; pili oihana i ke ekea. a oia ka wa kii[<oiio e pa’i ia ai kona kii maloko o na nupepa, a e kulike !aa ai ke ano me m> lieiehelena o kona kupunakane k;i :;pepe. M i ke aupuui o Inia, ua ue ia akn e ke auj>uui o Enelaui ka laikini opiuma noua ka huiua o 10,147, a uo keia huina like no lioi ka heluna o ua halekuai e hainama nei no ke kuai aku. O ka ikaika leie o ka uwila e holo ai kona malamalama i ka owaka hookahi ana, he 5*0,000 mile iloko o ke sekona liookahī, a oia kona manawa lele hikiwawe o ka wikiwlki niamua o ke * poha ana mai o ka malamalama ao o ke kakahiaka nui mai ka . paia iani uiai. O ka huaolelo Enelani e ka huke i k»paia “Pamph!ets,” ua loaa mai ia huaoielo buke mai ka iuoa o kekahi wahine kakau manao lehulehu o Helene, nona 1 ka Inoa i kapaia—ka Lcde Pamplnelia. 1 koua make ana, ua 1 ohi ia kaua mau pulapala o na kumumauao lehulehu o na olelo iiko ole o Europa, a me ka loaa ole o ka inoa kuj»ono e maopopo ai eela mau manao waiwai o ka < ike, ua kapaia ka inoa o ka buke ma kona inoa ponoi “Puuie- i pelia” lua ka oleio lle!ene, a ia i kakou hoi ma ka o’eio Ene’aui ; — : “Painphets,’’ a h« buke m& i “Pamepnlia” ma ka oielo Ha- I w«ii. O ka paikini o ka lahui Pake I e hookuu nei i na lauoho e lo- i loa, aole ia he uu paikini e mt- t

. . t nao kulnhewa ia aso a« e kao, uiāi ke au kahiko loa mai ia o Ke kukula ia ana o la lahui kanaka ma ka honua nei. l'a hookumnia mai na lahui kanaka Sike o'e o ka houua mahope iE9i c ke Ki.tak«himUī, ina t Iiwe sna kakoa i ke kumuhana koikni o ka hoolana pu ia ana o ka honua hoiookoa e ka wai a poiuo ke ola ona mea a pau, aiaiia he kulana pohihini rne ka maopopo ole ka olelo se, he poe lanoho lo »1 keknhi e i«»'ho sn » ma A:lu u:atit.ih «HU O la li'.ali;: wa. Mahope mai o keia w«i kahe nui i hookumu hou* ia ai ka h >nua n.a ka hoo!aai>«ti ara i na kanaka, a e loaa no ka oi->o'e:o «ka-ka o ka i.ihui e h oraak;« an.i mu &a makahiki »īa hui ka wa » ki lahui Manakuka ī It*le kaua aku ai iloko o ke aupuni kuimi o Kina a liio pio mal&loo k « iKaika, a na ia iahu: a iloko o i.t au i h<>oliolo ia ai keia j a:k ; ni o ka hooluioa i ka lauoh<>. he h< na <■* ka hoohaahaa a n«e ka lahui ii <ho cr<a!ie. a mailoko mai o :a manawa i kuku;ulike ai na lahui i ko iakou mau I »uuho me ke « ki e le. He 1 (>J makahiki mamua o k t hiki ana mai o K-r-t > i keia a», | ua helu ia e na !>>ta kilo lvku o i>» au oia o Hnpakiona a me Holerr.js« ika nui >> na hoku iloko o %e aouli oka lani nir ka ikaika o ka iaua mau onohi mak « nono’. a uih ka he’.n ana a ka inoa mua, he 1,01*2 ka nui o ka hoku, ka hehi aua aka inoa elua he 1,022 hoku; o «eo laua like ole he 10 hoku. Iloko o keia au hou oka naauao, na nana ia a helu ia kanui o na hoKu ma ke kokua o ka ikaika hoohana i o na ohenaua kii->boku, a ua hoo- i m; Opopoia ka huina nui aole emi mai malalo o ka 100,0011,000 hoku. he puuhuahelu nui hoi o ka like | ole me ka kela mau loea kiluh> ku >1 kela au kaliiko i hala. * Kk Kauka Lapaau. E kina kauhale aua kek :hi j Kauka Lapaau ma ka houie o j kana poe ma'i kulanukauhale, a oiai oia i hiki aku a< i ke kihi o ka huiha alanui, ua halawai aku la oia me elua wahi keiki e kali waiu ana, a oia kona i pane mua aku ai ia luua me keia mau olelo: * ; Aoha kakahiaka olua e keia mau keiki. I ehea ko olua ola kino e na opio i keia ano makuni huihui o ke kakahiaka ho- ! oih*?” l’a uana pono mai la ke keiki mahuahua o laua a ike i ke pihi kepaii hoaiioua kauka oua ka- 1 naka nei, oia kana i hoomanao ae ai i ka oielo pinepine o ko laua makuakane i ka pau oke >l,ila i kaukuia i ka Milu Kauka, 0a ka ua keiki la i pane mai ai,— “Aloha kakahiaku oe e ke Kauku. Aole au e pane aku uua i ka haina o kau uiuau, a aole no | :au e hai aku ana no ko miua maii ola kmo, pehea ka ikaika o keia inakani huihui e pa uei o ka hooiio.” “Ha! Aole oe i makemake e hai mai ia’u no kn olua oiau ola kuio? Heaha ke knnui e i hiki o!e ai ia oe e keia keiki ! muhuahuu ke hoike mai la , u‘| ,,, \ wahi hou a ke Kauka i paiieaku ai. “He mea hiki ole no ia ia’u ke hoike aku m oe, a me ka hana uaauao ole ma ko’u aoao,” , wahi a ua keiki la me ka naau koa oke ano hoihoi ole i keia mau olelo ake kauka, a pane hou aku la. li No ka mea, ua h;«i pinepine mai ko’u makuakane i ko’u makuahine, i kelu maknhiki uku nei, ua nui loa kona iiio i uku aku ai i ke kaui ka lapaau e l*ke me oe, i kona wa e hiki ae ai i ko makou hale, eia kana mau olelo: ‘Pehea oe 1 keia kakahiaka? Apo]*o oe oluolu, pau ko ma’i; a uolaila. e uku mai oe i ka’u hila o ka naku hele ana mai i keia huihui o ke kakahiaka—a o ka po paha. Nolaila, malalo o kela kumu au e iuki «>ie ai ke pane pololei aku i kau niaau. koe kou be!e a :ke maka i ke kulana o ka ma’i, a e maopopo ai hoi ke Jala oka uku an »iaoe ’ ” N > keia paue a kahi keiki i ke kauka, ua behee iho !a ka hiiahila nui i ua kauka ne , a hoomaka aku !a e kuupau ika hoio o kona mau i wawae auhaka m«i na keiki 1 aku. j