Hawaii Holomua, Volume I, Number 22, 2 June 1894 Edition 02 — Ka Haiolelo a Dole. [ARTICLE]

Ka Haiolelo a Dole.

M:i na Aupuni malamalama a puni Ua honua nei, ua laweia ' ka olelo alakai o ka aina hanau - oia ka olelo kunm o ka hana kanawai, a oia ka niea e hoomaaia no* ina na lahui inaka- 1 maka o ke ao holookoa ma ka : lu*opaa ana i ka lakou ololo, ’ maluna ae ia o na inea a pau | ma na hana kanawai pili lahui. Aoh* loa lio kohu o ka olelo inahhini o kokahi lahni o haiolelo ia ina'oko o ko Amerika, Enelani, Eaiaui, (ien inania, a | me kekahi mau aupuni e ae o Eur<>j»a iloko o ko lakou mau hale kaukanawai. no ka niea, lu mea hiki ole loa ia ke hooko ia, a aole no e ae la ke ole e inanao ia kela hana—he hoo- ' wahawaha he pupule- a he naaupo. Maluna o keia kahua makou e hooinaikeike aku nei. oka haiolelo a i’eros.dena I.)ole o k«> aupuni p ir i ka INuikolu uei. a**he like a me ke k<>hu oka puana ana ae—he Aupuni Hawaii anei k*> na ji oi e ku uei i koia la a hoomulu i ka l»»hui ili ulaula o kanakolu tausani kanaka? Oka haina jH>iolei a makou e puana ae nei—aohe lahui. Xo ka mea. oka haiolelo haole a l)«*le i |»>oielo ai nuua o ka Aha Elele, aohe wahi kanaka Hawaii i maopo i po pono kana mea e kamailio ana. a ua nianaoio makou ma ia ano, a«»le keia he Aha Elele Kanaka Hawaii no ka hana Kunmkanawai Kaulike no ka lahui Hawaii, niamuli o ka luH'wahawaia nna o kona olelo \ o ka vina hanau, aole loa i haiolelo ia mai no ka pomaikai oj kahi kauna hookahi o na elele Hawaii. e loaa ai ia lakou ka uiilamal.una o ke kumuhana a keanpuni i luKiluia ai ma ko lakou akoakoa ana. 0 ke auo uui wale uooka haioleio a ka Peresidena, oia ka hoomaopopo aua mai no ka ‘

[ lia ua i kmnukanawai hou— | a me ka hooih aku no i na ha- 1 na hewa a j«»u maiuna o ka » noho'na aupuin Moi, oia ke kumu o ka h»x>kahuli aupuni a na mamo mikanele, a me ka hoo- • lele koleana ole ia ana niai o i na kf»a Amenka e komo huikau iloko o na hana ekaeka o ke kipi haahaa a ohumu maiu a Kivim ame k»»na jx>ai. () keia ka makou e olelo nei, ua ai iho la ke aupuni jx g. ika io iiio o ka mea a lakou i hoino ai i ka iu»»a o ka Moiwahine no > kona j»uj»ute i ka hoao ana e kukula i kumukauawai huu no kona lahmkaiiaka. mahope iho i u ka li«x»le la ana e ka Ahaolei lo <» 1892 i haia o ka ahaelele iiana kumukanawai. Nulaila, auiiea ke kaulike o ka hiiinai ia o kela mau oleio a I)oie maloko o kaua haiolelo inehinei—“e waiho ia mai ana ka ninau imua o ka ahaelele no ka hana i kumukanawai hou, mai loko mai o ka hooholo la e ua I.oa o ka Aliakuka a ine na elele i kohoia. O na elele i koho ia iho nei e na jxje hoohui aina o ko lakou |x»ai ponoi, aole o lakou na elele oka lahui holookua o Hawaii? Aole no lak<»u i koho [x»no ia e na poe kujxmo i ke kuho haloia e like me ke kau hope o 1892? A i oi loa aku h<»i ko lakou kuleaua ole e lawe wale nei i ka inoa o ka lahui Hawaii ma ke ano hoonaioiialo, oiai ka lahui Hawaii iloko o ka inokuahana a me ka lokahi ole e kak< o i ka lak< u kumuhiina o ka hoohui aina? () ka iiioa pololei no keia ahaelele e kapa ia, he ahaelele ia uo ka poe hoohauuaele a me kij»i aina ika lahui Hawaii, malalo oka hoeueu amo ka ; ohumu ino ana a na uiauu mikanele i ke kuleana nili j»aa o keia lahui a me V;o lakou Moiwahine kupaa o Va maiiao wiwo ole o ke kulana keikikane..