Hawaii Holomua, Volume I, Number 48, 8 December 1894 — He Mau Uwehe NO KA MOI LUI XIV., O Farani. [ARTICLE]

He Mau Uwehe NO KA MOI LUI XIV., O Farani.

Kona mau La-Opio no ka Hooko Kanoha o ka Nohoalii. ! i, KA PAU aua o ka bapetizo a ka EiUopa Nui o ka j Ekalesia Katolika Rouia o Sana Gemania i ke keikialii opio, ua huli hoi aku ka huakai alii i ukali ia e na Moi elua rae na ukali pilikino no ka haloalii, a na ka Moi i hoolauna i aku i ka Ilooilina Opio o ke » Kalaunu Farani imua o kona 1 Aha Kuhina me ka eehia o ka j manawa me ka hanohano nui. 1 Mahope iho o na kukai hoomaikai i haawi ia mai e na hoa o ka Aha Kuhina, ua pane aku la ka Moi Lui XIII. me na 1 olelo moakaka ma ka hapa o 1 kana keiki opio eiai e ku ana mawaona o kona makuahine me ka Eihopa o Sana Gemania me na olelo moakaka o ka hoolana no kona nohoalii me ' { ka ninau: » . , . . i : ,‘I keia la oe i bapetizo ia ai 1 e ka’u keiki hookahi o ka puI nahele, uo ka uhai i ka pono Karistiano no kou mau la o keia mua aku, a nolaila, ke ni- ' uau aku nei au ia oe ma ka inoa o na miliona kanaka o ko’u • lahui nana e kakoo nei ko Farani nohoalii—owai kou inoa e ke keiki opio iloko o keia hora j au e ku neiU Aia he mau helehelena o ka minoaka maluna o ka nanaina (o ke keiki opio, a e nana mau ' ana ia i kona makuahine i kela | me keia manawa me ke ano i pihoihoi no keia anaina lehule- ‘ | hu o ka Aha &uh»na mp na , j aliikoa kiekie o na pualikaua e ku nei a hoopuni ma na aoao o kona makuakane, oia ka kona makuahine i huli iho ai a pane

i keia mau olelo i kana keiki me ka leo malie o ka hawana- j i wana— I keia manawa ua keiki opio i la i huli jx>no aku ai imua o kona makuakane Lui XIII. a me ka leo lohi moakaka i pane aku ai i keia mau olelo: ‘ Lui XIV., i hoolaa ia no ■ ko Farani nohoalii, e oluolu mai oe e ka Moi.” Ua hoopuiwa nui ia ke anaina holookoa i ka lohe ana i kela mau huaolelo i ao pono ia iho e kona maknahine, oia ka Lui XIII. i pane hou mai ai i j ke keiki opio me keia mau huaolelo; “Aole i keia manawa e kuu keiki. Oiai au e ola ana, no’u no ka nohoalii, a no’u na kule- i ana inoa lalani Moi a pau. He ! mea hiki ole ia oe a kuu keiki ke lawe i ka inoa o Lui XIV., oiai kou makuakane Lui XIII. i e ola aku nei no malalo o ke kakoo a na haneri tausani o ua pahikaua a ko’u mau pualikoa.” I keia manawa ke anaina holookoa i hoopuiwa ia ai no keia mau ki-ke olelo mawaena o ka Moi Lui XIII. me kana keiki, a oia ka na mea a pau i kiai makaala loa ai i na huaolelo hou e puka mai ana mai ke keiki opio mai, a mahope o ka hoi pouo ana iho o na manao pihoihoi o ke keiki opio, ; ua pane hou iho la ka makua- j hine me ka leo hawanawana i kana keiki, a huli mai la oia imua o kona makuakane a pane i keia mau huaolelo pokole me ka moakaka; “I kou >va e make ai e ka Moi, ua lilo mua ia'u kela inoa 0 Lui XIV.” O keia iho la na kukai olelo 1 haawi ia o ka Moi Lui XIII. me kana keiki oiai oia e ola ana, a ua apono ia na olelo a ke keiki opio i noi aku ai i kona makuakane e ka Aha Kuhina, ua lilo no iaia ke kuleana 0 ka Hooilina Moi no ke Ka- 1 launu o Faaani, e kakoo ia e j kona mana kaua o na pualikoa 1 na wa a pau e kono ia ai lakou, iua he kue ana i na kanawai kumu o Farani. ) He eono makahiki me ewalu mahina na la o ke keiki opio a I hooilina o ke kalaunu Faram, ua make iho la kona makuakane ka Moi Lui XIII., ae noho i ana ka aina me kekahi hooma- . kaukau kaua nui me na aupuni , kuwaho o Enropa. ua pahola > koke ae na lono pihoihoi no ka . make ana o ka Moi puuwai i Uoua o Farani, a heaha aku ; ana la ko lakou kulana aupuni . kuloko e hooholo ia ai ko Farani ho{>ona me na mana lahui II kuwaho, nona ka uwahi e hoo- ! maka nei e panohu malie iloko i o ka aina. 1 1 He ekoiu la mahope iho o i ka make ana o ka Moi Lui, aia i ka lahui holookoa iloko o Pa3 ri*a kahi i kuka ai no ka wae - ana i poo po lakou maluna o i ke kalaunu, a e lawe hele ia ? ana na olelo no ka hookau aku 3 i ka ipoa hanohano o ka lalani i Moi o Lui maiuna o kana keiki »1 opio, oia ka wa i hooholo ia ai

eke auaina nui no ke kipa aku e ike lihi i ke keikiahi I opio, a me na leo wawalo o ka pihoihoi o na tausani kanaka i hoopuni ia ae ai ka hale kakela alii, a oia ka wa i puka mai ai ka Moiwahine me ke keikialii uuku e hii aua mamua o kona alo. ua kunou mai la ka opio me ke kowali ana i kona hainaka i kona mau makaainana, a oia ka ke anaina kanaka nui i pahola aku ai me na leo hauoli i ka ike pono i na heleheleua waimeli o ke keiki opio, me 1 na huaulelo e wawalo ana iluna 1 o ka lewa —Vie le Roi! O keia iho la ka hoomaka mua ana e komo ke ohohia ilokoo ka lahui Farani no ko lakuu Moi opio, a oia ka manawa i hoomakaukau ia ai kona kakauiuoa maluna o na kanawai koa o Farani ma kekahi anaina e malama ia ana e na aliikoa ona pualikaua i keia auwina la. Aole i pau. ——————