Ke Alaula, Volume I, Number 4, 1 July 1866 — Page 16

16 KE ALAULA.

KA HOKU AO HOU.

                I ka makahiki 1856 ua noiia na keiki ma Bosetone a me na moku aina o ka Akau o Amerika e kokua pu i dala e kapili ai i moku no na misioneri ma na mokupuni ma ka akau o ka moana Pakipika, i mea e halihali aku i ka ai a me na pono kino a pau e ola'i na misioneri a me na ohana a lakou e noho la ma na pae aina o Maikonisia a me Nuuhiwa.
                I ka noiia ana ua haawi koke mai no na keiki i na hapawalu a me na kime a lakou, a loaa koke no na dala he $14,000 e paa ai ka moku Hoku Ao, a ua nui aku no na dala keu a lakou i haawi mai ai; a ua hooliloia ia mau dala keu i mea e hoolako ai a e hooholo ai i ka moku.
                Ua kapiliia ka Hoku Ao mua ma Bosetona, a holo mai ma ka Lae Hao a hiki loa mai i Hawaii nei i ka makahiki 1857. He umi holo ana o Hoku Ao i Maikonisia iloko o keia mau makahiki he umi, me ka holo pinepine hoi i ka paeaina o Nuuhiwa. Ua lelele pinepine ka hauoli o na misionari a kakou ma ia mau aina pouli i ka ike ana aku i keia wahi elele o ka malamalama e holo mai ana io lakou la maluna o ka ili o ke kai, me kona hae keokeo me ka manu nunu e welo una i ka makani, e halihali mai ana i ka berena o ke ola no na uhane o na keiki papa o keiki o ka ohana. Na ia nei no i lawe ae i na palapala a lakou mai na makua a me na hoahanau aku, a me na nupepa e hoike ana i na nu hou o ko lakou aina hanau, a me na mea nui i hanaia ma na aina a pau o ka honua nei.
                Me he anela la mai ka lani mai keia wahi kialua a na keiki aloha i kapili ai, i ka manao o na kanaka o na aina pouli ana i kipa aku ai i na makahiki he umi.
                No ke aha la i kuai lilo aku nei ka Papa Misioneri i ka Hoku Ao, ka elele o ka malamalama r Eia ke kumu. I ka holo nui ana o keia moku e hookui ana me na ale o ka moana lipolipo, e paio ana me na makani ikaika o ke kaei wela a me ka ili ana i kekahi manawa ma kekahi mau pukoa, ua hele a lahilahi ke keleawe, a ua palupalu no kona kino—ua lilo i elemakule. I kona lu-la ana ma na pohu o na la welawela, a me ka ma-u pinepine i na ua lani pili o ka poai wela, ua hele a lahilahi a weluwelu kona mau pea, a ua popopo kona mau kaula likini. He hiki no ke hana hou ia keia moku kahiko a paa hou, aka he nui ka lilo ao ia hana hou ana ke hanaia ma Hawaii nei. Nolaila ua manaoia e kuai lilo aku i ka moku kahiko, a e nonoi hou i na keiki o Amerika e haawi i mau dala hou, e hui me na dala $4,300, ke kumu loaa no ka moku kahiko, a me ia mau dala e kapili i moku hou i oi aku ka nui a me ka paa a me ka makaukau i ko ka moku mua.
                I ka lilo ana o ka Hoku Ao ua hoololiia kona inoa, a i keia wa ua kapaia o Halieka Nuela (Harriet Newell), a o ka inoa Hoku Ao e ili ana i ka moku hou e kapiliia ana ma Bosetona i keia manawa.
                Ke kokua mai nei na keiki o ia aina i na hapawalu a me na kime a lakou ma na Kula, Sabati i mea e paa ai ka Hoku Ao hou. Ua kokua oukou, e na keiki o Hawaii, i ka Hoku Ao mua ; e makemake ana anei oukou e lawe i kuleana na oukou pu me ko Amerika mau keiki iloko o ka Hoku Ao elua?
                I ka holo ana mai o ka Hoku Ao mua mai Bosetona mai o Binamu opio a me kana wahine aku i Maikonisia he ewalu makahiki. I keia wa ua holo aku laua i Amerika e hoolana mai, a ke holo mai ia. Ewalu paha malama i koe a ku nao,mai ka moku hou a kakou e kau nui nei ka manao, alaila e ike pu ana kakou i ka Hoku Ao hou.

HUNAHUNA MEA HOU O NA WAI EHA.

                NAUE NA ONE.—Ke naue nei na one, mai kai mai o Kahului a i kai o Kealia. Me he pae opua la ke one i ke kai lalani ae. Ahu iho i kula o Kamaomao paapu ka lua o ka olohe, aohe wahi mea a mauu ae. O ke alia paakai nei ke one wale no.
                MANUUNUU UA HUI.—Oiai he malihini ma keia wahi he mea hou no ka ike ana i na hui kinikini wale ma ikeia aina. Aole o kana mai na wahine, hui keiki hui'kalepa, a pela aku. Aole o kana mai! Hui iho, hui ae, hui aku, hai mai hui kalo i Kanawao. Manuunuu no hoi ua mea he hui!

                I ka malama i kaa hope ae nei, hele wawae mai na kaikamahine o ke Kula Hanai o Waialua e ike i ka hoolewa o V. K. KAMAMALU. Hoea mai lakou mai na pali o Koolau, a ma Moanalua ka hoi nui ana. Maloeloe ole no lakou! I ka wa e lilo ai lakou i mau makuahine, lilo paha auanei keia hele wawae ana o lakou i mea nui, a i mea e hoolealea ai i na keiki a lakou.

                Ua lilo kekahi kanaka o Nu Kilani i kumu, a penei kona ao ana: O ke kanaka me ka manaoio ole ma o Iesu la, ua like ia me ke kanaka e komo ana iloko o ka hale kuai me ke dala ole ma ka lima—he nana wale no kana, aohe kuai Pela ka nana wale o ke kanaka manaoio ole i ka lani, a ia Iesu paha, me ka lilo iole iaia a mau pono nui.

                Aloha oe, e KE ALAULA, ka pika wai olu o ke aloha, e hoolana mai nei i ko makou manao E ala, e ala, e na keiki o ka malu kuwawa o Wailuku a hiki loa aku i Kealakaha. E ala, e ala, a e lawe i ka mea hou, KE ALAULA."
Na'u na. K.

KULA POKII.

                E NA MAKUA A ME NA KEIKI-Aloha oukou:-Ua ao anei oukou, e na makua, i ka oukou ma keiki i na haawina i paiia ma ke ALAULA o Iune? Ua kupono ia haawina no na keiki liilii, a no na pokii i hiki ole ke heluhelu buke.
                E na keiki aloha, ua paa anei ia oukou a pau kela mau haawina eha i paiia ma ke ALAULA o Iune? Mai hoopaa me ka lehelehe wale no, aka me ka naau pu e pono ai.

SABATI I.

1. Aia mahea kekahi wahi maikai loa no na keiki?
Aia ma ka hale kula.
2. I kulaia na keiki no ke aha?
I loaa ka naauao.
3. Pehea ka manao o keiki i ke kula?
Oluolu kekahi poe keiki, a hoowahawaha kekahi.
4. Owai na keiki i oluolu i ke kula ?
Na keiki pono.
5. Owai na keiki i hoowahawaha i ke kula ?
Na keiki naaupo.
6. Ehia mau keiki naaupo ma Hawaii nei ?
Ehia la.

SABATI II.

1. Owai ke keiki naaupo?
Ka mea makemake ole i ke kula ana.
2. O oe anei kekahi i makemake ole i ke kula?
3. Ehia ano kula ?
Ke kula la, a me ke kula Sabati.
4. Owai na la noa ?
Poakahi, Poalua, Poakolu, Poaha, Poalima, Poaono
5. Ua like anei ke kula ana o ka la Sabati me na la noa?
Aole like.
6. Heaha na mea i kulaia i na la noa?
Ka A E I, ka p a, pa.
7. Heaha kekahi?
Ka Helunaau, Huinahelu. Palapala Aina, a pela aku.

SABATI III.

1. Heaha ka mea i kula nui ia ma ke kula Sabati ?
Ka Baibala.
2. Pehea e hiki ai i ke keiki liilii ?
Ma ke ao waha ana o ke kumu.
3. Heaha na mea ku'i ke ao waha ana ?
Na pauku pokole, me na hakina pauku paha.
4. Heaha kekahi?
Na moolelo o ka Baibala.
5. Moolelo no wai?
No Mose, no Samuela, no Daniela, a pela aku.

SABATI IV.

1. Heaha kekahi haawina no ka la Sabati ?
Na pauku himeni.
2. Aia mahea na himeni maikai loa?
Aia ma ka Lira Kamalii.
3. Ua loaa anei ia oe ka Lira Kamalii?
4. No ke aha la i nele ai kekahi poe?
No ka malama oleia o na hapaha.
5. Mea aha la ka himeni ana ?
He hoomana i ke Akua.
6. I ke komo ana o Iesu i Ierusalema, pehea ke mele ana o na keiki ?
"E hosana i ka mamo a Davida."

"KE ALAULA,"
He Nupepa Hoikeike Kii,
Hoopuka mau ia ma Honolulu, i kela malama keia malama o ka PAPA HAWAII, no na Kamalii Hawaii.

                25 keneta ka uku no ka makahiki, no ka pepa hookahi; 20 keneta pakahi ka uku no na pepa he iwakalua a oia aku paha me ka ope hookahi, ME KA HOOKAA MUA IA MAI.
O. H. KULIKA, Luna Hoopuka.