Ke Alaula, Volume I, Number 5, 1 August 1866 — Page 17

Page PDF (433.01 KB)

KE ALAULA.
BUKE I. HONOLULU, AUGATE, 1866. HELU 5.

 

NA KUEKA.
(THE QUAKERS.)

                He ano hoomana keia i ulu mai ma Beretania iloko o na keneturia elua i hala ae nei. He poe akahai, haahaa a pakike ole lakou. He ae ole ia lakou, a no ke ano e o ka lakou hoomana, ua hahau kaula ia lakou, ua hoopai dala ia, a ua hahao ia lakou i na hale paahao. Ua wawahi pinepine ia ka lakou mau hale halawai maluna iho o lakou. A i ka wa i hoolei mai ka lakou mau enemi i lepo maluna o lakou, ku akoakoa no lakou, me ka ae aku e kanu ola ia lakou, ina pela ka manao o ka Haku no lakou.
                E like me ka nana ana mai o na Puritano mai Beretania a ia Amerika, me ka manao malaila e loaa ai ia lakou i ka maha mai ka hooluhi hewa ia, pela no i nana mai na Kueka. Ake nui lakou e komo aku iloko o na ulu laau o ia aina waonahele, ilaila e pee ai mai ko lakou poe enemi, a ilaila e loaa ai i home maluhia no lakou, kahi e hoomana i ke Akua me ka mea ole nana e keakea.
                O Wilama Peni (William Penn,) he kanaka naauao oia, ko lakou alakai. Oia no kekahi i hoopilikia pu ia me lakou. Kipakuia oia mai ka hale o kona makuakane aku, a hooleiia oia iloko o ka hale paahao. Aka he kumu ole no kona hooinoia, a na ke Akua i hoopuka mai iaia mai loko o ka hale paahao e like me Iosepa mai ka hale paahao o Aikupika, a ua haawiia iaia ka hookumu ana i kekahi o na panalaau o Beretania, i lilo mahope mai i moku aina nui a hanohano o na moku o Amerika Huipuia, oia o Penekilewania (Pennsylvania.)
                A loihi ke kali ana, loaa ia Wilama Peni he Palapala Sila Nui ma kona aina mai ke aupuni o Beretania mai.
                Holo aku o Wilama Peni maluna o kona moku, a i ka malama o Okatoba. 1682, komo aku oia i ke kaikuono o Delaware, e imi ana i wahi e kukulu ai i kulanakauhale. Ma ke kapa o ka muliwai ike oia he apana aina maikai, kahi i ulu pono ai kekahi mau laau paina, a i iho la kela, "Maanei no wau e kukulu ai i kulanakauhale." Oia ke kahua o ke kulanakauhale kaulana o Piledelepia.
                Hoouna aku oia i elele e kono aku i na alii Ilikini e hui mai me ia e kukakuka aloha pu. Ma lalo o ka malu o kekahi kumu laau nui ma ka lihi akau o kahi e ku nei ke kulanakauhale o Piledelepia kahi i akoakoa mai na ili ulaula e kukakuka me ia. I aku kela ia lakou: "E launa pu kakou ma ke kahua palahalaha o ke aloha a me ka oiaio. Aole e hooke kakou kekahi i kekahi, aka e hana ma ke kuikahi, a me ke aloha, a me ke kaulike wale no. Aole wau e kapa aku ia oukou he mau keiki, no ka mea he pinepine ka hoahewa ana a me ke ao huhu aku o na makua i na keiki a lakou; aole hoi e kapa aku ia oukou he mau hoahanau no'u, no ka mea he pinepine ke ku e ana o na hoahanau kekahi i kekahi; aka e kapa aku au ia kakou he hookahi io, hookahi koko."
                Me keia mau olelo aloha i hooluolu ai oia i na kamaaina, oia na Ilikini. Lawe lakou i kana mau makana, a haawi aku hoi i ka lakou dala puupuu (wampum.) Olelo iho la lakou: "E noho aloha pu no makou me Wilama Peni, a me kana mau mamo, a kau, a kau, a hiki, a kau, a mau loa aku no."
                O keia kuikahi i hanaia iwaena o na aoao elua oia ka mea i hoikeia ma ke kii maluna ae nei. O ka la, o ka muliwai, a me ka ulu laau, oia na hoike o keia berita. Aole i kakauia keia berita ma