Ke Alaula, Volume III, Number 4, 1 July 1868 — Page 15

Page PDF (920.05 KB)

KE ALAULA. 15.

 

KA PAIPALAPA MUA A KUKEBUKA A ME PAUKA.
Ka Loaa ana o neia Hana, ka Paipalapala.

                Mamua o ka loaa ana o keia mea o ka paipalapala, he poe naauao kakaikahi no, aka he mea hakalia loa ka laha ana o ia ike iwaena o ka lehulehu. He hana nui loa hoi ke kope akahele loa ana o na palapala o kela ano keia ano me ka peni. He hana lohi loa ke kakau lima ana i ka buke hookahi; a paa ia buke hookahi, he kumukuai kiekie loa no kona. E nana mai kakou. Eia au la ke kakau akahele nei i keia mau manao maluna o kela apana kanana na oukou, na keiki o na kula a pau mai Hawaii a Kauai. O ke kokua ana o ke eleele o ka inika a me ka aiai o ke kanana, oia ka mea e hoopaa iho i na manao; aka, aole no oukou e ike ana i keia kanana a'u e kakau nei. E hoouna ana au i keia palapala i ka luna pai, a nana no e hoonohonoho i na hua kepau e like me keia mua huaolelo i kakauia ae la maluna. A pau na aoao eha o ke ALAULA i ka hoonohoia i na hua kepau, alaila hapalaia ka inika pipili maluna o ka maka o na hua kepau, alaila paiia ka pepa maluna o na mau hua kepau i hoonoho paa ia a kohu iho ka inika, a i ka wehe ana ae, ua paa na huaolelo a pau i ka paiia. He hooholo loa hoi keia hana ma ka mea pai. He umi paha pepa e paiia i ka minute hookahi. Elua paha la paa eha tausani pepa i ka paiia, a o ka laha aku no ia o keia manao a'u e kakau nei ma keia kanana ma na wahi a pau o Hawaii nei, me kuu luhi ole a me ka hikiwawe loa. Holo ka hana o ka paipalapala. Ina ma ke kope lima e hana aku ai au, he mau mahina paha e kope aku au a paa na tausani kope o keia wahi manao hookahi. He hana nui loa ia, a he lohi loa.
                Ma ke ALAULA o Aperila ua hoike aku makou i ka loaa ana o keia hana o ka pai ana i na hua i okiokiia mai ka ili manoanoa o kekahi laau.
                I ka makahiki 1450 hui o Kukebuka (Guttenburg) a me Puaka i keia hana, a pai laua i na aoao kanana mua loa i paiia ma ka honua nei. O ka ke Akua olelo ka buke mua i paiia. Ma ke kii i hoikeia maluna ke ike la kakou ia laua e wehe ana i ke kanana mua loa i paiia. Ka hoomaka ana no ia o ka laha nui ana o ka malamalama ma ka honua nei. O Kukebuka ke kanaka i hana maoli i keia, a o Pauka he kanaka waiwai. Owai ke kanaka hana, a owai ke kanaka wiawai ma ke kii i ka oukou nana ana?
                He hemahema loa ka laua mea pai, aole i like me ka makaukau o na mea pai o kela kau. Aia ma kekahi kolamu e ike ai oukou i ke kii o ka mea pai o keia kau, a e like me ia ka mea pai o Mr. Wini, ka mea nana e pai nei i ke ALAULA ma ke kulanakauhale alii o Honolulu.

HALAWAI MAKAHIKI O KA AHAHUI KULA SABATI.

                O keia ahahui opiopio ka oi o ka ahahui nui ma Hawaii nei mamua o na ano ahahui a pau. He kanaiwa ka nui o na lala o keia Aha i hui ma Honolulu ma na la mua o Iune, a he kanaono-kumamahua ka nui o na Kula Sabati i hoikeia ko lakou helu imua o ka Aha.
                Halawai pinepine ka Aha ma ke akea ma Kawaiahao a me Kaumakapili, a ua piha ia mau luakini nui i ke anaina e hoolohe ana i ka hoike ana o na elele no ka lakou mau Kula Sabati, a me ka haiolelo ana o na mea naauao i koho mua ia ma na haawina a lakou. Ua hoonaauaoia ka poe a pau i hoolohe pono ia mau kumumanao a ka poe alakai ma keia hana o na Kula Sabati.
                Ua hoike mai na elele a pau no ka lakou mau kula, a ua hoolana loa ia ka naau o na makamaka io o ka lahui Hawaii opio i ka lohe ana i ka holo maoli o na Kula Sabati ma ke kau wahi. A ua mahaloia ka hoike ana o na elele a me na kahu o na kula kaulana iloko o keia makahiki no ka holo imua, oia ka haiolelo ana o na elele makaikai elua o Hilo, ko Lahaina, ko Lahainaluna, a me ko Kaumakapili.
                Ua olioli ka Aha i ka hoike ana o Rev. J. W. Kaiwi no ke Kula Sabati o Omoa, Fatuhiva, a me ko Aumai hoike no Apaiana.
                Kamailio mai he hoahanau no Ebona ma ka olelo o ia pae aina a na H. Asa i unuhi mai a himeni laua ma ia olelo e.
                O ka hoolea ana i ke Akua me ka leo kekahi hana nui a maikai no na Kula Sabati. Ma ka lokomaikai o kekahi o na hoa hapai pu ma keia hana, ua hoohauoliia na pepeiao a hoopumehanaia na naau o ka Aha a me ke anaina e noho pu ana ma ke mele ana.
                Ua hooholo ka Aha e hapai ikaika aku i ka hoolaha ana i ke ALAULA, ma na ano a pau i hiki ai ia lakou. Penei ka i hooholoia: "E imi kela a me keia Lala o keia Aha i na ano a pau e lako pono ai na keiki a pau o kona apana iho i ke ALAULA ma ka lawe pakahi paha, a i ole ia, ma ke ano hui o na haumana kula me ke kokua pu o na makua." Nolaila, o ka hoolaha ana o keia pepa kekahi hana nui a ka Aha i hapai ai, a i kela makahiki, i ka hui hou ana, e ikeia ka holo o keia hana. Ilaila e hoomaopopoia'i na Lala i hapai maoli i keia hana. Ina he kula nui ko kekahi elele e hoike mai ai, he kanaha paha haumana, a he umi wale no ALAULA i laweia, e pilikia auanei ia elele a kahu kula paha. Ina e loaa ole na keiki, alaila e haawi aluka, na makua, a me na keiki, a me na mea a pau, a e hoolawa i na keiki a pau i keia ipukukui uuku.
                Ka nui o na kula i hoikeia imua o ka Aha no ka makahiki 1868, he kanaono-kumamaha.
Na kumu, 542
Na keikikane, 1,490
Na kaikamahine, 1,198
Na makua, 2,187
Huina, 5,417
O ka nui o ka huina pau o ka makahiki 1867, 8,830
O ka oi o ka huina pau o keia makahiki, he 1,587
                Ma keia helu ua akaka ka pii nui ana o na Kula Sabati, aka he nui na keiki e auana hele nei ma na la Sabati, aole i pau mai lakou.

POMAIKAI NA KEIKI.

1. Pomaikai na keiki
Ke hoolohe ae
I ko Iesu leo,
Leo pa maikai.

2. Pomaikai na keiki,
Ke hoohaliia'e
I ka wa opio,
I pokii maikai.

3. Pomaikai na keiki
Ke hiilani ae
I ka Haku nani,
Ke Lii e ola'i.

4. Pomaikai na keiki
Ke kaawale ae
Mai ka aha aku
O ka poe haukae,

5. Mai ka poe kolohe,
Uhauha e,
Mai ka lapuwale,
Me ka wahahee.

6. Mai ka inu rama,
Me ka ona pu,
Mai ka nini hua,
Pakaulei, panau.

7. Pomaikai na keiki
Ke ku a kinai
I na hana ino,
I pau a maemae.

8. Pomaikai na keiki
Ke pili ia Iesu
Mai ka mua a hope,
He ola ko lakou.
WAIKOLOA.