Ke Alaula, Volume III, Number 8, 1 November 1868 — Page 29

Page PDF (438.57 KB)

KE ALAULA.
BUKE III. HONOLULU, NOVEMABA, 1868. HELU 8.

 

HE WAAPA HOOLA.

                Aole keia he waapa huelepoki, aole he waa hali ukana, aole hoi he waa halihali wale i na ohua, aka he okoa iho no ka hanaia ana o keia waapa, i mea e piho ole ai ke holo ka wa ino loa a ke poiia i na ale.
                Ua hanaia me na pahu paa loa ma na aoao i piha mau i ke ea, a komo ole ka wai ; nolaila, ina e poiia i na ale a piha loa ka waapa, aole no e poho ilalo ; na keia mau opu makani ma na aoao e hoolana iaia iluna, a kaia ka wai, holo hou aku no.
                Ma na moku lawe nui i na ohua ua malamaia keia ano waapa, a i ka manawa e pilikia ai ka moku, na keia mau waa e alo i na ohua a pakele ke ola. Ma na awa ku nui o na moku ua malamaia keia ano waapa i mea e kii aku ai a hoopakele i ke ola o na ohua o na moku i ili a nahaha paha mawaho o ke awa, a ma ka nuku awa paha. Ina he wa ino loa a hiki ole i na waapa maoli ke holo i ke kai, he hiki no i keia waapa ke alo a hoola i na ohua.
                I ka makahiki 1789 ili kekahi kiakolu ma ka nuku o ke awa o Tinemauka, ma ka akau o Enelani. He ino loa ka makani a me ke kai ia manawa, a iwaena hoi o ka nalu kahi i ili ai keia moku. Ike aku ko uka poe i ka pii ana o na kahu moku mahina o na kia a me ka likini o ka moku e pakele i na ale, a hoopaa lakou malaila a opili i ke anu a make i ka pololi, a haule liilii aku iloko o ka nalu a pau lakou i ka make. Ua haawiia he makana nui i kekahi poe kahu moku e holo ma na waapa e kokua i ka poe i pilikia. Ua makau na mea a pau i ka holo, no ka ikeia aole waapa e ola ana iloko o ia nalu nui. Ma ia hope mai imiia ke kapili ana o ka waapa hoola ohua, a hanaia keia ano waapa me na opu makani maloko o na aoao. A he nui wale na mea waapa hoola.
                Ma ke awa ku moku hookahi o Tinemauka ua hoopakeleia na kanaka ekolu haneri ma ka waapa hoola hookahi iloko o na makahiki he iwakalua. Pela ma na awa ku moku nui a pau, he nui ka poe i aloia a pakele i ka make mainoino ma keia ano waapa.

HE MOOLELO NO ESETERA K. PILIPO O KE KULA OHANA A MISS L. BINAMU, O KAWAIAHAO.

                Ua hanau oia ma Keauhou, Kona Akau, Hawaii, ma ka la 16 o Feberuari 1859; a he hanau mua hoi na G. W. Pilipo, k., laua me E. Naiwalau, w., a o ka nui o kona mau la o ke ola ana, a make aku la ma kona hale no ma ka la 4 o Okatoba, 1868, he 9 makahiki, 7 malama. He aloha nui ia na kona makua a me na kini no hoi.
                Aole ia i komo i kekahi kula apana a hiki wale i kona hookomo mua ia ana ma ke kula a Miss Lilia Binamu. Me na makua no kona wahi ao uuku ia ana, aole nae i ao nui ia ma na hua palapala; aka, ua aoia aku ma ka hoonaauao ana ma kona naau i ka olelo a ke Akua, a me ka haipule pu ana.
                Mawaena o akahi a me elua makahiki o kona ola ana, a he wa ia ua hiki ke hele, aole nae i loaa ka olelo iaia; he mea mau nae ma na wa e malamaia ai a pule ohana o na kakahiaka a pau, he ekolu mau buke mau imua o ka ohana- o ka Baibala, o ka himeni a me ka Aiokala: aka, i kekahi mau manawa ua poina i na makua ka Aiokala; a ke nana mai la kela, a pau ka heluhelu Baibala ana, a lalauia ka himeni, alaila, oia iho la ko iala wa e hele huli ai i ka Aiokala, a loaa, lawe mai la imua o kona makuakane, a pela iho la e ike ai oia i kona palaka, a pela i ao mai ai keia kaikamahine i na palaka a kona mau makua. He pinepine kana hana ana me keia ano iloko o kona mau la ike ole i ka olelo.
                I kona mau la i ike lea ai i ka olelo, o ke aoia ma ka hoopaanaau i kahi mau pauku o ka Baibala; ua paanaau iaia ka pule a ka Haku a me