Ke Alaula, Volume V, Number 4, 1 July 1870 — Page 15

Page PDF (1.04 MB)

KE ALAULA. 15

 

HE PALAPALA MAI KALEPONIA MAI.

HELU 3.

            E KE ALAULA—Aloha oe:— E oluolu paha ka poe opio e heluhelu nei i na kolamu ou, e lohe i kekahi mau mea hou i koe, a'u i ike ai ma Kaleponia, a ma ke kulanakauhale nei o Kapalakiko.

 

Na Uwea Telegarapa.

            Ke nana kaua iluna i ka hele pu ana i na alanui o keia kulanakauhale, e ikeia na uwea telegarapa e holo ana maluna o na hale, ua hoopaa ia ma kauwahi i na aoao o na hale kiekie, a ua hoopaaia kekahi i na pou kiekie. Ua like keia mau waea me na uwea pa aina i ike ai ma Hawaii, a, ua hooholoia aku lakou i kela a me keia o na kulanakauhale nui o Kaleponia nei; a ua hooholo loa ia aku kekahi a hiki i Nu Ioka a me Bosetona.

            Ma ka uwila i hooleleia mai e ke akamai maloko o keia mau uwea, i haiia mai i kela la keia la, i na nuhou o ia la no, i hanaia ma Nu Ioka, a me Europa no hoi. Kupanaha no ka holo ana o ka uwila i kahi loihi loa maloko o ka uwea me ka haule ole. Holo no ma ka uwea malalo o ka moana Atelanika mai Europa mai a hiki i Amerika; a holo hou mai maluna o na uwea mai Nu Ioka a hiki mai i Kapalakiko nei, ma na aekai o ka moana Pakipika. Haule ole na huaolelo i hoohaaluluia mai maloko o na uwea. I ka nana ana iluna, ua ike pinepine ia na lupe a na keiki i hoolele ai a hihia aku i na uwea telegarapa; a moku mai ke kaula, koe ka lupe e kau ana ma ka uwea, ma kahi e loaa ole aku ai i ke keiki nona ia mea. Aka aole no i keakeaia ka holo ana o ka uwila maloko o na uwea i ke kau ana o na ninau maluna iho, a i ka hihia ana paha i na lupe.

 

Ka Hoololi Umikumamalima o ke Kumukau wai o Amerika Huipuia.

            Iloko o ka mahina o Aperila i hala aku nei, ua hoolaha mai ka Peresidena o keia lahui ka lilo ana o ka Hoololi XV o ke Kumukanawai i Kumukanawai no keia aina a pau, mamuli o ka aponoia e elua hapakolu o ka ahaolelo o na moku aina nei o keia aupuni huipuia.

            Eia ke ano o keia Hoololi; e haawi ana i ka balota i ka poe negero ili-eleele a pau, i like ko lakou kulana imua o ke kanawai, a me na pono aupuni, me ko na ili keokeo. No ka loaa ana mai i keia pono nui i keia poe i hoohaahaaia a hehiia ilalo i na makahiki i hala, nolaila ua malama lakou i la hoohauoli. Hele huakai lakou ma na alanui me na hae a me ka paikau ana, a komo aku i na luakini o lakou e hoonani i ke Akua, a e hoolohe i na haiolelo. Nani ko ke Akua hapai ana i keia lahui, me ka haawi ana ia lakou i ka pono o ka noho ana ma keia aina. Noloko o ke kaua huliamahi o na moku o ka Akau, me na moku o ka aoao hema, i loaa aku ai i ka poe ili eleele i keia pono o ka loaa ana i ka balota ma ko lakou lima. Na ke Akua i haihai i na niho o ka poe i hooluhi wale ia lakou. Ua mahalo nui ia ka nani o keia huakai o ka poe negero i ka lakou kaahele ana i na Alanui o Kapalakiko.

 

Na Kanaka Nunui.

            Eia na keia kulanakauhale he kanaka nunui, he 8 kapuai kona kiekie, a 460 paona kona kaumaha. He wahine nunui hoi kekahi; o kona kiekie 8 kap. a me 1 iniha, a o kona mau paona

430. Noho paa laua ma ka hale hookahi, me ka hoikeikeia i na ahiahi a pau. He hapalua ka uku, alaila komo aku oe e ike. No Novakokia keia wahine nunui, a no hea la hoi ke kane.

            Hookahi o'u ike ana ia laua. I hele laua i ka holoholo kaa, a i ka hoi ana mai, weheia ka ipuka o ka hale kaa, puka mai laua, a ike aku au i ko laua iho ana mai ke kaa, a nalo koke aku iloko o ka hale.

 

Ka pa hoikeike holoholona.

            Aia mawaho ae o Kapalakiko he pa hale, kahi i malama ia na holoholona he nui o kela ano keia ano, a me na manu, a me na mea kolo, a me na mea kupaianaha he nui wale. He hapaha ka uku o ke komo ana'ku, a ina he keiki, he hapawalu ka uku. O na holoholona hihiu hae, ua hoopaa ia lakou iloko o na hale hao, a me na wahi paa, i ka nana ia aku, aole nae e loaa mai a eha ke kanaka.

            Eia kekahi, o na holoholona a'u i ike ai malaila. He Kamelo, he Tiga no Benigala, he ano Liona, he Paneta, he Owau nunui, he Bea keokeo, Bea eleele, Dia nunui, Dia liilii, Alopeke Kuga, Hipa eone kiwi, Lapika nui, na Keko, a me na ano holoholona liilii e ae he nui. He mau haneri ano manu o ka moana, a me na manu maloo.

Malaila na Aeko, na Pelekana, na Pueo nui pepeiao loloa, na manu o ka moana, a me na manu o ka aina he nui wale, i loaa ole ka inoa ma ka olelo Hawaii. E olioli auanei na hoa heluhelu i keia, ke komo aku lakou e ike i na ano holoholona, a me ua manu o kela aina keia aina i hoakoakoa ia ma keia wahi hookahi. Ke hoi nei ke kamaaina o ka Ehukai o lalo. Me ke aloha. O. H. KULIKA. Kapalakio. Kaleponia Mei 9,1870.

 

KA IA KAHIKO ME NA IA HOU.

            Aia kekahi kanaka lawaia, hoolei aku la oia iloko o ke kai i kona maunu maikai i hoppaaia i ka makau ma ka piko o kona aho. Ala-ko ae la ia me ka maalea, aia hoi, paapu mai ana na i-a hou e makemake ana e akiaki i ua maunu nei. Ike aku la kekahi i-a kahiko i ko lakou holo wikiwiki ana e lalau i ka maunu, kahea aku la oia, "Alia! alia ! | O ka mea nahu i kela ko-e, e paa auanei ia i ke kanaka lawaia maalea a'u e ike nei mauka ma kapa kahakai, a i ole, e pakele me ka eha kukonukonu nae, a e lawe hele paha i ka makau ma kona waha i na la a pau o kona ola ana." Pakike mai la kahi i-a hou, " Aole au i ike i ke kanaka lawaia. He koe momona maikai wale no ka'u e ike nei, a o kou elemakule paha, hoohewahewa ka maka, kuhi wale oe i ke koe he kanaka. Nani no hoi ke kuhihewa o ka elemakule." Kahea aku la no hoi ua wahi i-a hou nei i kona mau hoa, " E hahai mai oukou ia'u; he elemakule lalau wale iho no kela. Ina oukou i makau, lilo ia'u ka ai mua ana, a o ka palu la-i wale no koe ia oukou." Ia olelo ana hoi, hopu ana oia i ka maunu, paa i ka makau, a he manawa ole, e waiho ana oia ma ka aina e kapalili ana i ka make, a e mihi ana i kona lapuwale.

            Pono e hoolohe ka poe opiopio i ke ano ana a ka poe kahiko ma na mea e kuia mai ai i ka poino, no ka mea, ua oi ka ike o ka poe kahiko ma mau mea. No ia hoolohe ole, ua nui ka poe opiopio i wela i ke ahi, a i poholo iloko o ka wai, a i loaa i ka poino nui ma ko lakou hahai pu ana ma ka aha o ka poe keiki hewa. E malama i ka olelo a Solomona, "E kuu keiki, ina e hoowalewale mai ka poe hewa ia oe, mai ae aku oe."

Solomona 1:10.

 

MAI HOOPAAKIKI I KOU NAAU.

            Ua ike au i kekahi keiki kane i hehiia kona naau e na manao ino, na manao hoolohe ole i ka pono, na manao auwana, na manao hoomaewawa'ku ia hai, na manao aloha ole, na manao hana ino wale, na manao kolohe, na manao hoopunipuni. Aole i paleia'ku ua mau manao ino nei, a nolaila, komo wale mai lakou, a lilo loa ka naau o ua wahi keiki nei i hale no lakou e noho uhauha ai. Ina oi; e hele i ka hale pule o Iehova, aole i malama i na olelo a ke kahunapule i hai aku ai. Ma ke kula Sabati, e paani ana oia. Hoowahawaha no oia i na olelo ao kupono a kona makuakane, a hoomaewaewa'ku hoi i kona i makuwahine. No ka paakiki loa o kona naau, aohe wahi palupalu iki e hiki ai ke kupu ae na anoano maikai i kanuia malaila. Nolaila, ua kaili koke ia lakou e Satana e like me kana hana mau.

            O ka holo kiki no ia o ua wahi keiki nei mai kekahi ino a i kekahi ino aku, a loaa kona make iloko o ka halepaahao. Make no ia me ka mihi ole a me ka nana ole ia Iesu i loaa'i ke ola o kona uhane. E ka hoa'loha, e malama oe ia oe iho. Mai wehe oe i na puka o kou naau ke maalo ae na manao ino. Mai hookipa ia lakou. No ka mea, o lakou na mea hoopaakiki i ka naau. E hoomanao i ka olelo a ka Baibala, "Mai hoopaakiki i kou naau."

 

            I kela malama, ua hoomakaia ka noonoo ana no ka oihana Kula Sabati. Ano hoi, e kamailio hou iki kakou ma ia mea. A eia ka ninau a ke Alaula e hoopuka ai i keia malama.

            1. Heaha ka pili ana o ke Kula Sabati i na oihana Ekalesia? Pono anei ke manaoia, he lala ke Kula Sabati no ka Ekalesia, aole paha? Pono anei i ke Kahu a me na Luna Ekalesia ke hooponopono i na hana o ke Kula Sabati ? Pono paha e manaoia ke Kula Sabati, he Aha okoa nona iho, a na na kumu a me na haumana wale no e

hooholo i na hana, a e koho i na Luna, a e hooponopono i na ano o ua Kula nei ?

            Ke noi aku nei ke Aluala ia oukou, ka poe ike, e pane mai i keia ninau. E kakau palapala mai oukou i ka Luna Hooponopono o ke Alaula, a e hoopukaia na ano nui iloko o ke Alaula, i kuka pu kakou, a ike pu ma keia mau mea; anoai paha o loaa ia kakou kahi pomaikai o na Kula Sabati malaila.

 

            Ma ke ala pono ke ola, ma kolaila kuamoo no hoi, aole e make. Solomona 12:28.