Ke Alaula, Volume VI, Number 7, 1 October 1871 — Page 26

Page PDF (997.14 KB)

26 KE ALAULA.

 

                Wahi o Rose i ka Baibala me kona lole, a o ka hele no ia me kona mau makua, he keiki pakahi ka laua i lawe ai. Makau lakou e hele ma ka uapo o ikeia mai e na enemi, a hopu ia alilo i pio no lakou: nolaila, ua imi i ala e; i ka hiki ana ma kahi papau iki ua uhi paapu mai ka pouli i ka honua. Lawe pakahi no ka makuakane ia lakou i kela kapa, koe o Rose.
                Makau o Rose e noho oia hookahi malaila, a hoao kela e hahai i kona makua, e lele mai kekahi pohaku a i kekahi, pakika kona wawae a o ka piho no ia iloko o ka wai; emoole no, ua hapai ia i kona mau lima iluna e paa ana i kana ukana makamae. Hiki no ka wai i kona uha, he ikaika no hoi ke au, aka me ka wiwo ole ua hele no imua a aneane e hiki i kela kapa, e hapai ana i ka buke iluna loa o pulu, halawai oia me kona makuakane e kii mai ana iaia.
                "E papa, ua i mai oe ia'u e malama pono i ka baibala kahiko, i aloha nui ia, a pela ka'u i hana ai." Ia wa no kani mai na pu, a loheia ka nakeke ana o na wawae o na lio e kokoke mai ana; pee lakou ma na pohaku, aole ikeia a pakele lakou.
                He nui na moopuna a Rose e ola nei. Ua lilo ia Baibala iaia i ka make ana o kona makuakane, a ua kakauia na inoa o na keiki ehiku ana iloko. Ke maikai nei, a e waiho ana me kana mau moopuna.
                Aole i poina kela po weliweli ia Rose, i kona lawe ana i ka Baibala ma ua wai hohonu o ka muliwai, a i kona make ana me he mea la he moe uhane kana, a ua i mai kela, "ua komo au ma ka muliwai hohonu—ma ka muliwai hohonu aka, e hapai au i ka Baibala kahiko i aloha ia iluna. Ea! e paa mai i ka buke;" a pau kona aho, ua kailiia kona ola, ua hiki ma kela kapa o ka muliwai o ka make, ua lanakila maluna o na wai nui, a ua halawai he maka he maka me kona Haku Iesu.

KA HOIKE KULA SABATI MA WAIPIO, HAMAKUA, HAWAII, MA KA LA 29 O IULAI, 1871.

                Ua loaa mai ia'u ka palapala hoike i ke ano o keia Hoike Kula Sabati. Ua heluhelu au mai mua a hope, a e hookomoia ana ke ano nui iloko o ke Alaula.
                O Hon. G. W. D. Halemanu ke kahu o keia kula, he kahu ikaika no ia.
                He kula hui keia o na kanaka makua me na keiki. He mau kumu no, aole akaka ka nui, he mau kane wale no paha, he mau wahine paha kekahi. Aole i hai akaka ia ka nui o na haumana, ua haneri paha, aole paha.
                Ma ka la hoike, ua akoakoa na kumu, na haumana, ka poe makaikai. Ua kahikoia lakou i ka lole nani kupono i kela a i keia, he keokeo, ke melemele, he ahinahina, he papale maikai, he ribine ulaula, a pela aku.
                Ua kai huakai palua lakou, me ka hae Hawaii e wewelo ana maluna, me na puhi ohe a me na hookani pahu. Nani io ka huakai.
                A komo lakou iloko o ka luakini o Sana Paulo. Ka hana mua ka himeni ana ia "Pua Lei Pua,' o Davida Keaweamahi ke kumu himeni. Pau ka himeni ana, pule o Rev. S. Kukahekahe. Mahope o ka pule, ninau o Rev. J. Bikanele i na keiki a me na makua ma na mokuna baibala a lakou i ao ai mamua aku. Aole akaka kahi i hoikeia'i; aia paha ma na Euanelio. Aole akaka he mau pauku baibala, a himeni paha i hoopaanaauia mai. He mau himeni hou no mahope. "Kuu wahi noho maluna'e," "Hoonani nui ia Iehova," "Mele anei ma ka lani," "Nauwe pu a like." He mau manao paipai kekahi ia Rev. S. Kukahekahe, a ia P. Kaaekuahiwi, Esq. Mahope iho he lulu dala no ka luakini; elima wale no dala i loaa mai. Pi io no ea! Makehewa ka lulu dala.
                He aahaaina mahope me na mele oli, na puhi ohe, na pahu hookani, me na manao paipai, a hookuuia ma ka pule ia Hon. G. W. D. Halemanu, ke kahu kula Sabati.

KA POE OHI PIHAA.

                He olelo akaka paha ka pihaa, e Iulia, heaha ia? Ua ike au eia maanei kekahi luwahine kolopupu, ike pinepine au iaia e hoi mai ana me na pua wahie i ohiia ma kapa o na kahawai. Na ka wai e holomoku ana i laweia mai uka mai, a emi ka wai, e waiho ana ka wahie ma kahi maloo e maloo ana i ka la. Ae, a ua kapaia ia wahie he pihaa.
                Aloha ino nae na luwahine palupalu, kolopupu e hoi mai ana me ka luuluu i na pua pihaa e paa ana i na kua. No ke aha, e Ikanaka? I wahie paha, mea e mahana ai, a baila a moa ai kahi io bibi maka, kahi uala, me ona mea inai paha. Auhea hoi ke kane, ke keiki, ka moopuna paha? Ua molowa paha, ua make, ua hele ma kahi e paha. Nui no na luwahine, a wahinekanemake i pilikia no ka wahie ole ma na aina anu. Ma Farani, Beretania a me Amerika, he anu i kekahi wa, a he mahana i kekahi manawa.
                E hele ana kekahi malihini ma kahi wahi o Farani, a halawai oia ma kekahi la me na luwahine elua, he kaikaina he kaikuaana, he wahine kane ole ke kaikaina, he wahinekanemake ke kaikuaana, e ohi ana laua i ka wahie liilii ma ka ululaau; he mau mile ekolu paha mai ko laua hale aku. Ua loaa no kekahi mau pua, aole nae i lawa.
                Hoohalahala a ohumu ke kaikaina no ka pilikia a no ka luhi i ka hana, i ka huli a ohi, a pua i ka wahie. He la ino keia, wahi ana i kona kaikuaana, he ino maanei, he ino ma ka hale, maanei he ua, he anu, ma ka hale, he wi, he pololi. No ke aha la kaua i hanau ai? Pane oluolu mai ke kaikuaana, ua akaka lea no ia oe ke kumu i hanau ai kaua, oia hoi keia, e hana no i kela hana keia hana i hooiliia mai maluna o kaua. Pane ino ke kaikaina, pehea ke makemake ole au e hana? Aole anei au he keiki na ke Akua e like me kekahi poe e ae, a no ke aha i hana pilikiaia au me keia? Ua noi anei au i ke ola?
                Kahaha! pono ole kau, wahi a ke kaikuaana aole ke Akua i hoopii ia kaua, a noi mai ia kaua e hoonaauao iaia. Ua ike oia i na mea a pau a hana no i na mea a pau me ke akamai—he mau mea ike ole kaua—noho malie oe, e oluolu kou naau, mai ohumu i ka ke Akua. Ua hele mai kaua ma keia ululaau e ohi i ka wahie e ohi no me ka oluolu, a na ka Haku no e hana e like me kona makemake.
                Ohi no laua i ka wahie a nui a pua a haawe ma ke kua, a hoomaka e hoi mai. A i ka puka ana iwaho o ka ululaau, holo mai he mau keiki liilii ekolu e halawai pu, e ohi ana hoi lakou i ka wahie liilii.
                Owai keia mau keiki? he mau keiki makua ole, ua make na makua, a na ke kupunawahine lakou i malama i keia mau malama. Ikaika iki oia mamua aku, a nana no i hapauea aku me ke kookoo i ka nahelehele e ohi i ka wahie a pua a kau ma ke kua a hoihoi i ka hale i mea e mahana ai na moopuna a moa i ka lakou mau mea ai. Aloha ino.
                Aka, i keia wa ua pau ka ikaika, ua palupalu loa a hiki ole ke kii i ka wahie. Nolaila, na na moopuna no i kii a ohi a pua a halihali i ka hale. Aloha ino na moopuna liilii, palupalu na kino, kaumaha i na ope wahie.
                Aloha hoi ua mau luwahine ohi wahie nei ia lakou, a hoohelelei wale i na apana liilii o ka laua mau pua i hiki i na keiki ke ohi a hui pu me ko lakou. Wehe no ke kaikaina i kona pua a wawahi liilii i na lala nui a haawi aku i na keiki, a mama kona pua, a olelo oia i kona kaikuaana, ea, e hana like kaua, e wehe oe i kau pua, a haawi aku i na keiki liilii i ole lakou e hoi nele a anu a opili no ka wahie ole.
                Aloha ino ka keiki makua ole, aloha ino ke kupunawahine palupalu hiki ole ke malama, na hai kahi palaoa, kahi berena, me ona wahi bipi, a waiu. Haawi pu laua i ko laua wahie a kaumaha na keiki. A olelo, o hoi oukou na moopuna liilii, e aloha aku i ko oukou kupunawahine palupalu, a e kahu i ahi a kau i keia wahie a nui i mahana ma keia po anuanu.
                A pau na keiki i ka hoi, olelo ke kaikaina i kona kaikuaana, ea, ua mama loa ko kaua ukana aole luhi i ka halihali ana, heaha hoi ka hewa ua pumehana na keiki.
                Ae, ua mama io no ko kaua ukana, wahi a ke kaikuaana, a ua mama hoi kou naau no ka olioli i komo iloko ou i ka hoomama ana i ke kaumaha o hai. A hoi no laua me ka nalo aku o ka hoohalahala, a me ka ohumu o ke kaikaina. He oiaio no ia o ka hana maikai aku i ka poe ilihune, i ka poe pilikia, oia ka mea e hoopoina ai i ke kaumaha a me ka hoohalahala ana a e hoopiha ai i ka naau i ka olioli.
                "Ua oi aku ka pomaikai o ka haawi ana 'ku mamua o ko ka loaa ana mai."

                                Paipai ke kahawai,
                                "Haawi ae, haawi ae,"
                                Paipai ke kahawai,
                                "Haawi ae," a kahe ae;
                                "Ua liilii no au, haawi nae la a mau,
                                Haawi ae, haawi ae,
                                Ua liilii no au, haawi nae la a mau,
                                Uli ae na mala ai."
                                Mele, mele a po ae,
                                Haawi ae, e haawi ae,
                                Mele, mele, a po ae,
                                Haawi ae, haawi ae.
                                E hoopaanaau i keia pauku himeni e Juliana.

                                Aole make e hookamani,
                                Me ke kii pilali nei;
                                Hana me ka oiaio,
                                Aole me ka wahahee.
                                Pule io, mihi pono,
                                Mele me ka uhane pu;
                                Huli io, aloha io,
                                I oluolu mai Iesu.